19. yüzyıl felsefesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Twatswag (mesaj | katkılar)
78.167.184.159 tarafından yapılan 15305247 sayılı değişiklik geri alınıyor.
k Anlam ayrımı sayfasına yönlenen hatalı bağlantı düzeltildi
1. satır:
==Genel bakış==
'''19. yüzyıl felsefesi''' öncelikli olarak [[Alman felsefesi]]nde [[romantizm]]in ve [[idealizm]]in zirveye ulaştığı bir dönemdir. Aynı şekilde [[materyalizm]]in de yeni bir derinlik kazandığı ve öne çıktığı görülür. [[Fransız felsefesi]]nde bir yanda [[Charles Fourrier]], [[Pierre-Joseph Proudhon]], [[Claude Henri de Saint-Simon]] gibi reformcu düşünürler; öte yanda da [[August Comte]] ile [[pozitivizm]]in belirginleştiği görülür. Tarihçi [[Tocqueville]] ile sosyolog ve düşünür olan [[Emile Durkheim]]'ı da buraya eklemek gerekir.
 
Satır 72 ⟶ 71:
 
== Romantizm ==
Romantik düşünce aydınlanmacı ideallerin ve onların dayanağı olan kuramsal konumların ilk eleştirisini ortaya koyan düşünce bicimidir.Büyük ölcüde Kant felsefesinden kaynaklanır.[[Doğa]] ve [[doğallaşma]] romantik düşüncenin temel önermeleridir.Romantizm farklı yerlerde farklı konumlarda ortaya çıkar.Ingiltere'de daha çok bir estetik teorisi ve pratigi olarak, Fransa'da bir sosyal tepki ve yeni bir toplumsal sözleşme arayışı olarak, Almanya'da bir felsefe ve düşünce hareketi olarak yer bulur kendisine.Insan kavrayisi noktasinda aydınlamacıktan temel olarak ayrılır. İnsan her zaman belirli bir gelenek, bir kültür ve bir yaşama biçimi içine doğar;doğarken elebette tüm doğal varlıklar gibi çıplaktır, sonradan giyinir ve bu giyinme ile insanlaşır.''İnsanlaşma'' bu anlamda insanın kendi doğasına yabancılaşması, doğal bir varlık olmaktan uzaklaşıp yapaylaşmasıdır.Romantik düşüncede aydınlanmacılıktan yalnizca insanın kavranılışında değil. [[kurtuluş]] teorisi]] bağlamında da aydınlanmacılıktan temelli olarak ayrılır.Kurtuluş, belirli bir geleneğe ve kültüre ait olmak anlamında insanın doğallaşması değil, bu gelenek ve kültüre girmekle kaybettiği doğallığını kazanması, yani ''doğasına geri dönmesi''dir. Romantizm kuramsal soyutlamalara ve akılın aşkın ir konuma getirilmesine derin bir kuşkuyla yaklaşır.Rasyonel analiz yerini sezgisel ve duyusal olana birakır.Bilim yerine estetiksel ve yaratıcı coşku öne çıkarılır.
 
== Alman idealizmi ==
Satır 96 ⟶ 95:
== Yeni-Hegelcilik ==
{{ana madde|Yeni-Hegelcilik}}
19. yüzyılın sonlarından itibaren gelişmeye başlayan, [[Hegelci diyalektik]] yönteme dayanan felsefe akımı.20. yüzyılda daha belirginlik kazanmıştır.Bu geleneğin özellikle doğa bilimlerine karşı [[tin bilimleri]]ni geliştirmeyi hedeflediği, ve bu yönde kültür ve tarih felsefesinde açılımlar geliştirdiği söylenebilir.Başlıca temsilcileri [[Freyer]], [[Glockner]], [[Francis Bradley|Bradley]], [[Croce]] vb. dir.Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere, ve ABD gibi ülkelerde etkili olduğu görülür.
 
== Psikolojisizm ==