John Rawls: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Yazım/Biçem, değiştirildi: Sözkonusu → Söz konusu AWB ile |
Superyetkin (mesaj | katkılar) Kaynak gösterme hatası giderildi |
||
22. satır:
|imza_alt =
}}
'''John Bordley Rawls''', ABD'li filozof. [[21 Şubat]] [[1921]]'de doğdu. [[24 Kasım]] [[2002]]'de öldü. Temel eseri ''[[A Theory of Justice]]'' (Bir Adalet Kuramı) dır. Bu kitap 20.yüzyılın [[siyaset felsefesi]] alanında hazırlanmış en önemli kitap olarak görülmektedir. 1971'de yazdığı bu kitaptan sonra 1993'te ''[[Siyasal Liberalizm]]''i yazmıştır. Bu kitap da bir anlamda onun adalet kuramı çalışmasının bir devamı niteliğindedir.
1950'lerde ceza üzerine yazdığı ilk yazılarından, doğruluğun (ve dolayısıyla [[Etik]]'in) temellerine yönelik yazılarına kadar onun bütün yazılarında [[toplumsal adalet]] ya da adaletin eşit dağılımı sorunlarıyla uğraşmış olduğu görülür. Söz konusu Bir Adalet Kuramı kitabın da Rawls, " hakkaniyet olarak adalet" fikrini şekillendirmeye çalışır. O faydacı ahlak felsefesi karşısında toplumsal bir adalet düşüncesi oluşturma arayışındadır. Bu bağlamda şekillenen ''liberal adalet anlayışını'' sözleşmecilik ilkesiyle birlikte temellendirir. Bu bir anlamda "[[toplumsal sözleşme]]" geleneğinin devam ettirilmesi olarak görülmektedir. Rawls'ın adalet kuramı şu iki ilkeyle belirtilebilir. Bir; özgürlükler konusunda eşitlik. İki; toplumsal eşitsizliklerin toplumda dezavantajlı durumdakilerin yararı gözetilerek çözümlenmesi. Kuramı ve formülasyonları cok yoğun tartışmalara yol açmıştır. Özellikle kuramın içerdiği rasyonel çekirdek, yani neden ve nasıl diğerlerine nazaran Rawls'ın belirttiği adalet anlayışını tercih edecegimiz konusundaki rasyonellik, kuramın tartışmaya açık yanını oluşturmaktadır. Rawls, çoğulcu ve eşitlikçi bir siyasal liberalizm anlayışı içinde ''hakkaniyet olarak adalet'' fikrine imkân olacağını düşünmektedir. == Biyografi ==
=== Erken yaşamı ===
John Rawls, "Baltimore'un en seçkin avukatlarından biri" olan
Rawls [[Connecticut]]'taki [[Kent School]]'a (Episcopalian hazırlık okulu) nakil olmadan önce kısa bir süre Baltimore'da okula gitti. 1939' daki mezuniyetinin ardından Rawls, [[Princeton Üniversitesi]]'ne başladı ve yüksek şeref derecesi ''summa cum laude'' ile mezun oldu. [[The Ivy Club]] ve the [[American Whig-Cliosophic Society]]'e kabul edildi.<ref>http://theprince.princeton.edu/princetonperiodicals/cgi-bin/princetonperiodicals?a=d&d=Princetonian19400412-01.2.3&srpos=2&e=-------en-20--1-byDA-txt-IN-rawls----#</ref> Princeton'daki son iki senesinde "teoloji ve doktrinleriyle yoğun bir şekilde ilgilendi". Piskopos rahipliği (Episcopal priesthood) eğitimi almak için papaz okuluna gitmeyi düşündü.<ref>Joshua Cohen and Thomas Nagel, [http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/the_tls/article5931573.ece "John Rawls: On My Religion"], ''Times Literary Supplement, 18 March 2009</ref>
Satır 38 ⟶ 40:
1950'de Princeton'da [[Doktora]]'sını tamamladıktan sonra 1952'ye kadar burada ders verdi. Bu tarihte, [[University of Oxford|Oxford University]] ([[Christ Church, Oxford|Christ Church]]) için [[Fulbright bursu]] kazandı. Burada, liberal siyaset kuramcısı ve tarihçi [[Isaiah Berlin]] ve hukuk kuramcısı [[H. L. A. Hart]]'ın görüşlerinden etkilendi. Birleşik Devletlere döndükten sonra [[Cornell University]]'nde yardımcı doçent ([[assistant professor]]) ve doçent ([[associate professor]]) olarak görev yaptı. 1962'de, Cornell'da profesör oldu. Kısa süre sonra da [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]'de [[tenure]] konumuna geçti. Aynı yıl, kırk yıl boyunca hocalık yapacağı ve etik ve siyaset felsefesi alanında [[Martha Nussbaum]], [[Thomas Nagel]], [[Onora O'Neill, Baroness O'Neill of Bengarve|Onora O'Neill]], [[Adrian Piper]], [[Christine Korsgaard]], [[Susan Neiman]], [[Claudia Card]], [[Thomas Pogge]], [[T.M. Scanlon]], [[Barbara Herman]], [[Joshua Cohen (philosopher)|Joshua Cohen]], [[Thomas E. Hill, Jr.]] ve [[Paul Weithman]]'nın dahil olduğu dönemin önde gelen isimlerine ders vereceği [[Harvard Üniversitesi]]'ne geçiş yaptı.
=== İleri
Rawls kekeme oluşu ve "spotlar karşısında yarasa gibi dehşet"<ref name="guardian2002">Rogers, 27.09.02</ref> duyması nedeniyle nadiren röportaj verdi; ve ününe rağmen göz önünde bulunan bir entellektüel olmadı. Bunun yerine kendini akademi ve aile yaşamına adadı.<ref name="guardian2002" />
1995'te çalışmasının önüne ciddi bir şekilde engel oluşturacak olan ve birçok defa yaşayacağı [[felç]]ten ilkini yaşar. Buna rağmen, uluslararası adalet hakkındaki görüşlerini en bütüncül haliyle açıkladığı ''[[The Law of Peoples]]'' adlı kitabını tamamlayabildi ve ölümünden kısa süre önce Kasım 2002'de "Bir adalet Teorisi" adlı kitabına yönelik eleştirilere cevap niteliğinde ''Justice As Fairness: A Restatement'''ı yayınladı.
== Siyaset ve
Rawls [[liberalism|liberal]] [[siyaset felsefesi]]ne katkılarıyla tanınmıştır. Rawls'un çalışmaları arasında büyük ilgi toplanlayan görüşleri şunlardır:
*[[Justice as Fairness]]
Satır 55 ⟶ 57:
Akademik çevrede ''[[A Theory of Justice]]'''nin 1971'de yayınlanmasıyla siyaset felsefesi üzerine akademik çalışmalarda yeniden canlanmaya yol açması bakımından önemine dair genel bir mutabakat vardır. Çalışmaları [[iktisatçı]], [[hukukçu]], [[siyaset bilimci]], [[sosyolog]], sağlıkta kaynak dağıtımıyla ilgilenler ve [[teolog]]lardan ciddi bir ilgi görmüş ve disiplinel sınırları aşmıştır. Rawls, Birleşik Devletler ve Kanada mahkemelerinde sıklıkla alıntı yapılması <ref>{{cite web|url=http://ojs.unbc.ca/index.php/cpsr/article/viewPDFInterstitial/136/187 |title=Fair Opportunity to Participate |publisher=The Canadian Political Science Review |date=June 2009}}</ref> ve Birleşik Devletler ile Birleşik Krallık politikacılarının atıfta bulunmasıyla <ref>{{cite web|url=http://www.theyworkforyou.com/search/?s=%22john+rawls%22 |title=They Work For You search: "John Rawls" |publisher=Theyworkforyou.com |date= |accessdate=2010-02-26}}</ref> siyaset felsefesi alanındaki çağdaşlarından ayırt edilmişir.
{{Kaynakça|
== Dış bağlantılar
* [http://www.tpe.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=458&Itemid=58 John Rawls ve Yaşamı]
| |||