Öğrenme güçlüğü

Öğrenme güçlüğü, öğrenme bozukluğu veya özel öğrenme güçlüğü, okuma, yazma, dinleme, konuşma, ilişkilendirme veya matematik alanlarından birinde veya daha fazlasında ortaya çıkan öğrenme problemlerine verilen nörolojik bir bozukluktur. İnsanların ne gördüğü ve ne işittiğini yorumlama yeteneğini hem de beynin farklı bölümlerinden gelen bilgiyi ilişkilendirme yeteneğini etkileyen bir grup sınırlılıktır. Bu sınırlılıklar sözlü ve yazılı dilde güçlükler, koordinasyon, kendini kontrol etme ya da dikkat gibi birçok şekilde ortaya çıkabilir. Öğrenme güçlüğü olan bireylerin zeka skalası normal veya normal üstüdür; normalin altında olan bireyler öğrenme güçlüğü sınıfından ayrılarak zihinsel yetersizlik sınıfına dahil olurlar. Öğrenme güçlüğü tek bir bozukluk olmayıp bir grup bozukluğu ifade eder ve ortak bir tanımı yoktur. Birçok disiplinlerce farklı tanımlamalar yapılmıştır.

Kapsamlı bir değerlendirme yapılmadığı takdirde bir çocukta öğrenme güçlüğü olduğunu anlamak kolay değildir. (Üzerinde İspanyolca Disleksi yazan bir çizim)

Tanımlar

Özel öğrenme güçlüğünün en yaygın kullanılan tanımı IDEA tarafından yapılmıştır ve şu şekildedir:

Özel öğrenme güçlüğü sözlü ya da yazılı dili anlama veya kullanmayla ilgili olarak bir ya da daha fazla temel psikolojik süreçte ortaya çıkan, dinleme, düşünme, konuşma, okuma, yazma, heceleme ya da matematiksel hesaplamaları yapmada yetersiz beceriler olarak kendini gösteren ve algısal yetersizlikler, beyin zedelenmesi, minimal beyin disfonksiyonu, disleksi ve gelişimsel afazi (konuşamama) gibi durumları da içeren bir güçlüktür. Özel öğrenme güçlüğü esas olarak görsel, işitsel ya da devinimsel yetersizliklerden; zihinsel yetersizlikten; duygusal bozukluklardan ya da çevresel, kültürel veya ekonomik yoksunluklardan kaynaklanan öğrenme problemlerini kapsamamaktadır.

Nedenleri

Öğrenme güçlüğünün birden çok nedeni olabilir ve genellikle karmaşık bir etkileşim içinde ortaya çıkar. Bu nedenleri kısaca özetlemek gerekirsek;

Kalıtım ve Genetik Faktörler

• Öğrenme güçlükleri genellikle genetikle ilişkilidir ve aile geçmişinde benzer sorunlar yaşayan çocuklarda daha sık görülür.
• Öğrenme güçlüğü olan çocukların ebeveynleri arasında benzer sorunların bulunması yaygındır.
• Eğitim düzeyi düşük olan ebeveynlerin çocuklarında okuma güçlüğü olma olasılığı daha yüksektir.

Gelişimsel Anormallikler ve Mutasyonlar

• Bazı çocuklarda gelişimsel bozukluklara neden olabilen gen mutasyonları bulunabilir.
• Örneğin, CDK13 genindeki bir arıza, öğrenme ve iletişim güçlükleriyle ilişkilendirilebilir.

Hamilelik ve Doğum İle İlgili Sorunlar

• Fetal alkol veya uyuşturucu maruziyeti, düşük doğum ağırlığı gibi risk faktörleri öğrenme güçlüğü riskini artırabilir.
• Erken doğanlık, geç doğum, uzun doğum süreleri veya oksijen alımında sorun yaşayan çocuklarda öğrenme güçlüğü gelişme olasılığı daha yüksektir.

Doğum Sonrası Kazalar ve Maruziyetler

• Kafa yaralanmaları, yetersiz beslenme ve toksik maruziyet (ağır metaller, böcek ilaçları) öğrenme bozukluklarına neden olabilir.
• Bu tür kazalar ve maruziyetler beyinde anormalliklere yol açarak öğrenme güçlüğü riskini artırabilir.