Çorbacı
Çorbacı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Acemi ve Yeniçeri ocaklarının bölük veya orta kumandanları için kullanılan askerî bir unvandır.
Yeniçerilerin günlük öğünlerinde çorba önemli bir yer tutmaktaydı. Dîvân-ı Hümâyun toplantıları öncesinde verilen kahvaltı çorbasının Yeniçeriler tarafından içilip içilmemesi onların devlet yönetiminden memnun olup olmadıklarının bir göstergesiydi. İçtikleri bu çorbadan dolayı Yeniçeri ve Acemi ocaklarının bölük kumandanlarına çorbacı dendiği tahmin edilmektedir.[1] Yeniçeri Ocağında kul kethüdâsı, zağarcıbaşı, samsoncubaşı, turnacıbaşı, haseki, muhzır ağa, kethüdâ yeri ve başçavuş gibi yüksek rütbeli zâbitlerine ocak ağaları, katar ağaları, sanâdîd-i Bektaşiyân ve ağayân-ı Bektaşiyân denirken, bundan daha aşağı rütbedeki orta ve bölük kumandanlarına ise çorbacı denmekteydi.[2]
Çorbacılar emirleri altındaki bölük ve ortaların işlerinden sorumluydular. Askerlerle direk temas halinde olmaları ve herhangi bir anlaşmazlıkta askerleri isyana teşvik edebileceklerinden, diğer üst rütbeli zabitler çorbacılardan çekinirlerdi. Yeniçerilerin küçük suçlarının cezası bölük içinde çorbacı tarafından verilirken, büyük suçlar Yeniçeri ağasının başkanlığında toplanan ağa divanında sonuçlanırdı. Yeniçeri Ocağı kaldırılmadan önce Çorbacı unvanı yerini "orta ağası"na bırakırken, 1826'da ise tarihe karıştı.[3]
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ Özcan 1993, s. 369.
- ^ Özcan 1993, ss. 369-370.
- ^ Özcan 1993, s. 370.
- Genel
- Özcan, Abdülkadir (1993). "ÇORBACI" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. 8. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 369-370.