Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ocak 2013

2008:
2024:
Önbelleği boşalt



1. Hafta

Antalya, Türkiye'nin güneyinde, tamamı Akdeniz Bölgesi'nin batısında yer alan ve Antalya Körfezi'yle Batı Torosların arasında kurulmuş il. Yüzölçümü olarak Türkiye'nin altıncı büyük ilidir. Güneyinde Akdeniz, batısında Muğla, kuzeyinde Burdur ve Isparta, kuzeydoğusunda Konya, doğusunda ise Karaman ve Mersin illeri vardır. Antalya 1980 yılında ve sonrasındaki turizm etkinlikleri ve uygun iklim koşulları nedeniyle bu dönemden itibaren, şehir hızla gelişmiş ve buna paralel olarak il de günümüzde Türkiye'nin altıncı kalabalık ili olmuştur. Ekonomik etkinlik büyük oranda ticaret, tarım ve turizme dayalıdır. Antalya il sahası tarih öncesinden günümüze dek pek çok medeniyeti barındırmıştır. Likyalılar, Lidyalılar, Pamfilyalılar, Bergamalılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı, Osmanlılar ve en son Türkiye, il topraklarını kontrolleri altında tutmuştur. Antalya, Türkiye'de en çok antik kent bulunan ildir. (Devamı...)

gör - tartış - değiştir - geçmiş


2. Hafta

Madrid'de 3 Mayıs 1808, İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1814 yılında tamamladığı tablosudur. Eser şu anda, Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Goya bu çalışmayı, Fransızlar'ın 1808'de Madrid'i işgali sırasında, Napolyon'un ordularına direnen İspanyollar'ın anısına çizdi. Bu direniş aynı zamanda Yarımada Savaşı'nın tetikleyicisiydi. İspanyol ressamın, aynı boyutlardaki eş çalışması Madrid'de 2 Mayıs 1808 (Memlükler'in Saldırısı) de tıpkı bu tablo gibi İspanya'nın geçici hükümeti tarafından, Goya'nın önerisi ile, ressama ısmarlandı. Eserin içeriği, sunumu ve duygusal gücü, onu, savaşın korkunçluğu konusunda çığır açan ve ilk örnek olarak değerlendirilen bir imge haline getirdi. Yaratıldığı zamanın popüler sanatının pek çok kaynağından yararlanan 3 Mayıs 1808, gene de geleneksel kalıpların kırılışının bir simgesi oldu. Hristiyan sanatının geleneklerinden ve ananevi savaş betimlemelerinden uzaklaşması, eseri alanında benzersiz kıldı ve modern alandaki ilk örneklerden biri olarak kabul edilmesini sağladı. Sanat tarihçisi Kenneth Clark'a göre tablo, "tarz, konu, içlem olarak kelimenin tam manası ile devrim sayılabilecek ilk büyük resim"dir. (Devamı...)

gör - tartış - değiştir - geçmiş


3. Hafta

Hidroklorik asit, hidrojen ve klor elementlerinden oluşan, oda sıcaklığı ve normal basınçta gaz halinde bulunan kimyasal bileşiktir. Halk arasında tuz ruhu olarak da bilinir. 9. yüzyılda Arap simyacı Cabir bin Hayyan tarafından keşfedildi ve sonrasında Simya alanında kullanıldı. Sanayi Devrimi sırasında, sanayideki önemi keşfedilen asit, önce Leblanc işlemi, sonrasında Solvay işlemi ile sanayi alanında üretilmeye başladı. Hidroklorik asit, tarihte yeni kolaylıkların keşfinde önemli roller üstlendi. Günümüzde PVC'den demir-çeliğe, organik madde üretiminden gıda sektörüne kadar hemen hemen tüm alanlarda hidroklorik asit kullanılmaktadır.

Hidroklorik asit, sağladığı kolaylıkların yanında, zehirli bir maddedir ve insan dokuları başta olmak üzere çoğu yüzeye büyük tahribat verir. Bu nedenle bu asit ile çalışılırken güvenlik önlemleri en üst düzeyde tutulmalıdır. Asit, toksik olmasının yanında, gözler ve deri için tahriş edicidir, deride yanıklara neden olmaktadır ve solunum sistemi için tahriş edici özellik taşımaktadır. Hidrojen klorür, normal koşullarda −27.32°C'de erir, 110°C'de kaynar. Hidroklorik asidi elde edebilmek için öncelikle hidrojen klorür gazınının elde edilmesi gerekir. (Devamı...)
gör - tartış - değiştir - geçmiş


4. Hafta

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi, Osmanlı İmparatorluğu topraklarında var olan Yahudilerin tarihidir. Tarihle yakından ilgilenmeyen kişilerde genellikle iki yanlış yargıya rastlanır:

  1. Yahudiler Türkiye'ye 1492'de İspanya'dan göç etmiştir,
  2. Türklerle Yahudilerin ilk teması 1453'te, İstanbul'un fethinden sonra olmuştur.

Bizans'taki Yahudilerin tarihinden de anlaşıldığı üzere M.Ö. 4.yy'dan beri Yahudiler Anadolu'da mevcut olduğundan Osmanlıların beylik döneminden İmparatorluğun çöküşüne kadar geçen zamanda, ve hatta İmparatorluğun ardıl devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'nde dahi Yahudiler Anadolu'daki mevcudiyetlerini sürdürmüştür. Osmanlı İmparatorluğu'nun yaşam döngüsünün çeşitli evreleriyle Yahudilerin sosyal ve ekonomik hayatı arasında paralellikler gözlemlenir. Örneğin, Osmanlı'nın yükselme dönemi olan 15. ve özellikle 16.yy'lar, Osmanlı Yahudilerinin altın çağı olmuştur. (Devamı...)
gör - tartış - değiştir - geçmiş


5. Hafta

Akciğer kanseri, akciğer dokularındaki hücrelerin kontrolsüz çoğaldığı bir hastalıktır. Bu kontrolsüz çoğalma, hücrelerin çevredeki dokuları istila etmeleri veya akciğer dışındaki organlara yayılmaları ile (metastaz) sonuçlanabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) raporuna göre akciğer kanseri tüm dünyada kanser türleri arasında, erkeklerde en sık ölüme neden olan birinci, kadınlarda ise ikinci kanser türüdür ve tüm dünyada her yıl yaklaşık 1,3 milyon ölüme neden olmaktadır. Ölüm oranı (mortalitesi) oldukça yüksek olan bu kanser türünde dünya genelinde sigara içme alışkanlıklarındaki değişmeye bağlı olarak alttiplerinde ve kadınlarda görülme oranlarında değişimler olmuştur. Akciğer kanserinin en sık nedeni uzun süreli olarak tütün dumanına maruz kalmak olmakla beraber, tüm akciğer kanserli hastaların %15'e ulaşan bir oranı sigara içmeyenlerden oluşmaktadır. (Devamı...)

gör - tartış - değiştir - geçmiş


2008:
2024: