Uluslararası Frankofoni Örgütü

Uluslararası organizasyon

Uluslararası Frankofoni Örgütü (Fransızca: Organisation internationale de la Francophonie, kısaltma: OIF), Fransızcanın geçer dil olduğu, nüfusunun önemli bir bölümünün frankofon olduğu ya da Fransız kültürüne belli bir bağı olan ülkelerin ve bölgelerin temsil edildiği uluslararası bir örgüttür.

Örgüte 88 devlet ve hükûmet üyedir. Bu üyelerden 54'ü tam üye, 7'si kısmi üye, 27'si gözlemci üyedir. 1970'te kurulan örgüt, égalité, complémentarité, solidarité (eşitlik, bütünleyicilik ve dayanışma) sloganını kullanır.[1] İlk önce yalnızca Fransızca konuşan ülkelerden oluşan küçük bir örgüt olarak kurulmuş ancak zamanla üye devletlerin kültür, bilim, ekonomi, adalet ve barış alanlarında iş birliği yaptığı uluslararası bir örgüte dönüşmüştür.

Üyeler değiştir

      Askıdaki üyeler

Ülke Üyelik tarihi Dili Notlar
  Arnavutluk 1999 Arnavutça Görice, 1916 ve 1920 yılları arasında Fransız himayesi altına girdi. Arnavutluk'taki gençlerin yaklaşık %30'u Fransızcayı kendine birinci yabancı dil olarak seçmiştir.[2]
  Andorra 2004 Katalanca
  Ermenistan 2012 Ermenice
  Belçika 1970 Felemenkçe, Fransızca, Almanca Nüfusun %40'ının ana dili Fransızcadır. Ülkenin %48'i ise Fransızcayı yabancı dil olarak konuşur.[3] Belçika'nın Fransız topluluğu ayrıca örgüte üyedir.
*   Belçika Fransız Topluluğu 1980 Fransızca
  Benin 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Bulgaristan 1993 Bulgarca Fransızca, Bulgaristan nüfusunun %9'u tarafından yabancı dil olarak konuşulur ve ilkokulların %25'i Fransızcayı yabancı dil olarak öğretir.[4]
  Burkina Faso 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Burundi 1970 Fransızca, Rundice, İngilizce eski Belçika sömürgesi
  Kamboçya 1993 Khmerce eski Fransız sömürgesi (Fransız Hindiçini'ne dahil)
  Kamerun 1991 İngilizce, Fransızca Ülkenin %90'ı Fransız himayesi altında kalmıştır (1945–1959).
  Kanada 1970 İngilizce, Fransızca Quebec and New Brunswick eyaletleri örgüte ayrıca üyedir. Ülkenin doğusu Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.
* Yeni Brunswick 1977 İngilizce, Fransızca
*   Québec 1971 Fransızca
  Yeşil Burun Adaları 1996 Portekizce
  Orta Afrika Cumhuriyeti 1973 Fransızca, Sango eski Fransız sömürgesi
  Çad 1970 Arapça, Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Komorlar 1977 Komorca, Fransızca, Arapça eski Fransız sömürgesi
  Kongo DC 1977 Fransızca eski Belçika sömürgesi
  Kongo Cumhuriyeti 1981 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Fildişi Sahili 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Cibuti 1977 Fransızca, Arapça eski Fransız sömürgesi
  Dominika 1979 İngilizce eski Fransız sömürgesi, daha sonra Britanya'nın egemenliği altına girmiştir; Fransızca temelli bir dil olan Antiller Kreolu nüfusun %90'ı tarafından konuşulur.
  Mısır 1983 Arapça eski Fransız sömürgesi
  Ekvator Ginesi 1989 İspanyolca, Fransızca, Portekizce eski İspanyol sömürgesi ancak etrafı Fransızca konuşan ülkelerle çevrili
  Fransa 1970 Fransızca
  Gabon 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Yunanistan 2004 Yunanca
  Gine 1981 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Gine-Bissau 1979 Portekizce eski Portekiz sömürgesi ancak etrafı Fransızca konuşan ülkelerle çevrili
  Haiti 1970 Fransızca, Haiti Kreyolu eski Fransız sömürgesi
  Laos 1991 Laoca eski Fransız sömürgesi (Fransız Hindiçini'ne dahil)
  Lübnan 1973 Arapça 1920-1943 yılları arasında Fransız mandası
  Lüksemburg 1970 Lüksemburgca, Fransızca, Almanca
  Kuzey Makedonya 2001 Makedonca
  Madagaskar 1970–1977,

1989

Malgaşça, Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Mali 1970 Fransızca Eski Fransız sömürgesi. 2012 yılının mart ayında ülkede yaşanan darbe yüzünden üyeliği askıya alındı.[5]
  Moritanya 1980 Arapça eski Fransız sömürgesi
  Mauritius 1970 İngilizce, Fransızca (de jure) eski Fransız sömürgesi
  Moldova 1996 Rumence
  Monako 1970 Fransızca
  Fas 1981 Arapça, Berberice eski Fransız sömürgesi
  Nijer 1970 French eski Fransız sömürgesi
  Romanya 1993 Romanian Fransızca ülkenin %26'sı tarafından konuşulur ve anlaşılır.[6]
  Ruanda 1970 İngilizce, Fransızca, Ruandaca, Svahili Eski Belçika sömürgesi. 2009'da İngiliz Milletler Topluluğu'na üye olmasına rağmen Uluslararası Frankafoni Örgütü'nün bir üyesi olmaya devam etmiştir.
  Saint Lucia 1981 İngilizce eski Fransız sömürgesi; Fransızca temelli bir dil olan Antiller Kreolu nüfusun %90'ı tarafından konuşulur.
  São Tomé ve Príncipe 1999 Portekizce
  Senegal 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Seyşeller 1976 İngilizce, Fransızca, Seyşeller Kreyolu eski Fransız sömürgesi
   İsviçre 1996 Almanca, Fransızca, İtalyanca, Romanşça İsviçrelilerin %20'sinin ana dili Fransızcadır.
  Togo 1970 Fransızca eski Fransız sömürgesi
  Tunus 1970 Arapça eski Fransız sömürgesi
  Vanuatu 1979 İngilizce, Fransızca,Bislama eski Fransız ve İngiliz kondominyum bölgesi
  Vietnam 1970 Vietnamca eski Fransız sömürgesi

Kısmi üyeler değiştir

Ülke Üyelik tarihi Dili
  Kıbrıs Cumhuriyeti 2006 Yunanca, Türkçe
  Gana 2006 İngilizce
  Kosova 2014 Arnavutça, Sırpça
  Yeni Kaledonya 2016 Fransızca, Yeni Kaledonya dilleri
  Sırbistan 2006 Sırpça
  Birleşik Arap Emirlikleri 2010 Arapça
  Katar 2012 Arapça

Gözlemciler değiştir

Ülke Üyelik tarihi Dil Notlar
  Arjantin 2016 İspanyolca (de jure)
  Avusturya 2004 Almanca
  Bosna-Hersek 2010 Boşnakça, Hırvatça, Sırpça
  Kosta Rika 2014 İspanyolca
  Hırvatistan 2004 Hırvatça
  Çekya 1999 Çekçe
  Dominik Cumhuriyeti 2010 İspanyolca
  Estonya 2010 Estonca
  Gambiya 2018 İngilizce
  Gürcistan 2004 Gürcüce
  Macaristan 2004 Macarca
  İrlanda 2018 İngilizce, İrlandaca
  Letonya 2008 Letonca
  Litvanya 1999 Litvanca
*  Louisiana 2018
  Malta 2018 Maltaca, İngilizce
  Meksika 2014 İspanyolca
  Karadağ 2010 Karadağca
  Mozambik 2006 Portekizce
* Ontario 2016
  Polonya 1996 Lehçe
  Güney Kore 2016 Korece
  Slovakya 2002 Slovakça
  Slovenya 1999 Slovence
  Tayland 2008 Tayca Ülkede 2013-2014 yıllarında yaşanan siyasi kriz sonrası üyeliği 27 Haziran 2014'te askıya alındı.[7][8]
  Ukrayna 2006 Ukraynaca
  Uruguay 2012 İspanyolca

Dış bağlantılar değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Brochure: L’Institut de l’énergie et de l’environnement de la Francophonie 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (IEPF 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). 22 Ocak 2009 tarihinde erişildi.
  2. ^ "Visit to Albania – Statements by Michel Barnier, Minister of Foreign Affairs". ABD'deki Fransa Büyükelçiliği. 7 Eylül 2004. 12 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Europeans and their Languages" (PDF). Ec.europa.eu. 27 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  4. ^ "България | Кой и колко учи чужд език в Европа". Dnevnik.bg. 17 Mayıs 2005. 13 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  5. ^ "Mali – Organisation internationale de la Francophonie". Francophonie.org. 21 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  6. ^ "Europeans and their Languages" (PDF). Ec.europa.eu. 27 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  7. ^ "L'Organisation internationale de la Francophonie (OIF) suspend la Thaïlande et réintègre la Guinée-Bissau dans ses instances" (PDF). Organisation internationale de la Francophonie. 27 Haziran 2014. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2015. 
  8. ^ "THAÏLANDE". Uluslararası Frankofoni Örgütü. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2014.