Pekin Sözleşmesi
Pekin Sözleşmesi (Çince: 北京條約; pinyin: Běijīng Tiáoyuē) veya Birinci Pekin Sözleşmesi, 1860 yılında Çing Hanedanı ile Büyük Britanya, Fransa ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanan üç farklı antlaşmadan oluşan bir sözleşmedir. Sözleşme, Çin'de eşitsiz anlaşmalar arasında kabul edilir.
 Antlaşma imzalanırken | |
| Tür | Barış antlaşması |
|---|---|
| Bağlam | İkinci Afyon Savaşı |
| İmzalanma | 24 Ekim 1860 |
| Yer | Pekin, Çing Hanedanı |
| Taraflar |  Çing Hanedanı Büyük Britanya Fransa Rus İmparatorluğu |
Çin Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, sözleşmenin orijinal bir nüshasını Taipei'deki Ulusal Saray Müzesi'nde saklamaktadır.[1]
Arka plan değiştir
18 Ekim 1860'ta, İkinci Afyon Savaşı sırasında Britanya ve Fransız birlikleri Pekin'deki Yasak Şehir'e girdiler. Çing güçlerinin kesin yenilgisinin ardından Prens Gong, sırasıyla Büyük Britanya ve Fransa'yı temsil eden Lord Elgin ve Baron Gros ile Çing hükûmeti adına iki anlaşma imzalamak zorunda kaldı.[2] Rus İmparatorluğu savaşan olmamasına rağmen, Prens Gong da Nikolay İgnatyev ile de bir anlaşma imzaladı.
Antlaşma şartları değiştir
Sözleşmede, İmparator Xianfeng Tientsin Antlaşması'nı (1858) onayladı.
Kowloon olarak bilinen bölge ilk olarak 1860 Mart'ında kiralanmıştı. Pekin Sözleşmesi kira sözleşmesini sona erdirdi ve arazi 24 Ekim 1860'ta resmen Büyük Britanya'ya devredildi. Çing ile Büyük Britanya arasındaki sözleşmenin 6. maddesi, Çin'in Hong Kong'un Kowloon Yarımadası'nın günümüz Boundary Caddesi, Kowloon ve Stonecutters Adası dahil güneyindeki kısmını Büyük Britanya'ya ebedi olarak devretmesini şart koşuyordu.
Çin ile Fransa arasındaki sözleşmenin 6. maddesi, "Hristiyanlardan kurban oldukları zulümler sırasında el konulan dini ve hayır kurumlarının Çin'deki Fransız bakan vasıtasıyla sahiplerine geri iade edilmesini" öngörüyordu.
Antlaşma ayrıca Dış Mançurya'nın bazı kısımlarını Rus İmparatorluğu'na bıraktı. Rusya'ya Doğu Tartarya'nın eski Mançu vilayetine karşılık gelen bölge olan modern Primorye'nin bir parçası olan Ussuri Krayı'nı verdi. Çing Hanedanı tarafından yönetilen devredilmil topraklarına ek olarak, antlaşma ayrıca Joseon Hanedanlığı'nın yönetimindeki bölgeyi, özellikle Noktundo'yu bıraktı. Noktundo'nun bırakılmasından Koreliler ancak 1880'lerde haberdar olabildiler.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ http://www.npm.gov.tw/exh100/diplomatic/page_en02.html 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Republic of China's Diplomatic Archives (İngilizce)
- ^ Harris, David. Van Slyke, Lyman P. [2000] (2000). Of Battle and Beauty: Felice Beato's Photographs of China. University of California Press. 0-89951-100-7
- ^ Головнин, В. И. (2008). "Прошлое как оружие". Россия в глобальной политике (Rusça). 6 (35). 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021.
Konuyla ilgili yayınlar değiştir
- Cole, Herbert M. "Origins of the French Protectorate over Catholic Missions in China." American Journal of International Law 34.3 (1940): 473–491.
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta Pekin Sözleşmesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- A timeline of the history of Hong Kong from 1840 to 1999
- Full text of the Convention of Peking between China and the United Kingdom 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Full text of the Convention of Peking between China and France 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Full text of the Convention of Peking between China and Russia 1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.