YÜZSEL GERİ BİLDİRİM TEORİSİ

Yüzsel geri bildirim teorisi, duygusal deneyim ve yüz ifadesi arasındaki ilişkiyle bağlantılıdır. Bu teori, duyguların farklı veya karşıt yüz ifadeleri üreterek yönetilebileceğini savunur. Ayrıca insanların duyguları doğrudan yaşayamadıklarını; bunun yerine, duygularını yüzlerinde beliren ifadelerden çıkardıklarını ileri sürer.[1]

YÜZSEL GERİ BİLDİRİM TEORİSİNİN ARKA PLANI VE GELİŞİMİ

Charles Darwin 1870'li yılların başlarında yüzsel geri bildirim teorisinin temellerini ortaya atmıştır. Darwin'e göre:

''Bir duygunun dışa dönük işaretleriyle özgür ifadesi onu yoğunlaştırır. Öte yandan tüm dış işaretleri mümkün olduğu kadar bastırılması duygularımızı yumuşatır. Bir duygunun simülasyonu bile onu zihnimizde uyandırma eğilimindedir. ''

XIX. yüzyıl psikoloğu William James, yüzsel geri bildirim teorisinin nasıl duygusal deneyime yol açtığının düşünülmesine yardımcı olmuştur.

1970'lerin başında, psikologlar ilk olarak Darwin'in 1870'lerde geliştirilen, bir dizi temel insan yüz ifadesinin doğuştan geldiği ve kültürler arasında sabit olduğu yönündeki spekülasyonlarını doğruladılar. O zamandan beri araştırmacılar, duygu üretimi ve deneyiminde yüz ifadelerinin işlevini ve önemini anlamaya çalıştılar. [2]

YÜZSEL GERİ BİLDİRİM TEORİSİ İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR

-1988'de Strack, Martin ve Stepper; katılımcılara gülümsemeyle ilişkili kasları engelleyecek şekilde, bir kalemi dudaklarında tutmalarını veya kolaylaştıracak şekilde bir kalemi dişlerinde tutmalarını ve araba çizgi filmlerindeki mizahı derecelendirmelerini ister. Gülümseme kaslarını kolaylaştırarak yapılan simüle yüz ifadesi olan deneklerin, gülümsemeyi engelleyen yüz ifadesi olanlara göre daha yoğun mizahı tepkiler verdikleri görüldü.

-88 lisans öğrencisi (44 kadın, 44 erkek) arasında bir deney yapılmıştır. Deneyde lastik bantlarla bağlanmış iki tip çift yapışkanlı bandaj hazırlandı. Bu bantlar yanakları yükseltmek veya alçaltmak için kullanıldı. Bandajlar uygulanırken katılımcılar duygularını derecelendirdi. 50 katılımcı yanakları kaldırıldığında mutluluk hissetti, 27 katılımcı ise üzüntü hissetti. Bu sonuca göre insanların yanakları kaldırıldığında mutluluk hissedebilecekleri doğrular.

-Yüz kaslarını geçici olarak felç etmek için kullanılan botulinum toksin(yaygın olarak botoks diye bilinir) olumsuz duyguların öfke olmak üzere korku ve üzüntünün görünümünü azaltabilir. Kasların çatılmasından sorumlu olan corrugator supercilii ve procerusun gevşemesi ve daha az ölçüde frontalisin gevşemesi nedeniyle gerçekleşir. Botulinum toksin enjeksiyonlarından sonra gevşeyen bir kas olan orbiculais oculi aktivitesini gerektiren gerçek gülümseme gibi bazı olumlu ifadeleri azaltabilir. Üst yüz dinamik kırışıklıkları pozitif yüz ifadelerini azaltmaktan çok negatif yüz ifadelerini azaltabileceğini göstermektedir. Yüzsel geri bildirim teorisine dayalı olarak yüz ifadelerindeki bu net değişiklik potansiyel olarak olumsuz duyguların içsel deneyimini azaltmada ikincil etkiye sahip olabilir, böylece hastaların daha az kızgın, üzgün ve korkulu hissetmesini sağlayabilir.[3]

-Marielle Stel, Claudia Van Den Heuvel ve Raymond C. Smeets tarafından yapılan bir çalışma, otizm spektrum bozukluğu olan kişiler için yüzsel geri bildirim hipotezinin geçerli olmadığını ortaya koymuştur.  Otizm spektrum bozukluğuna sahip bireyler, aktive edilmiş yüz ifadelerinden geri bildirim almazlar.[4]

  1. ^ Kazuo Mori, Hideko Mori. [2009]. ANOTHER TEST OF THE PASSIVE FACIAL FEEDBACK HYPOTHESIS: WHEN YOUR FACE SMILES, YOU FEEL HAPPY1, 2. Perceptual and Motor Skills.
  2. ^ Ulf Dimberg • Sven So¨derkvist[2010]. The Voluntary Facial Action Technique: A Method to Test the Facial Feedback Hypothesis. J Nonverbal Behav.
  3. ^ Murad Alam, MD,a Karen C. Barrett, PhD,b Robert M. Hodapp, PhD,c and Kenneth A. Arndt, MDd,e,f,g Chicago, Illinois; Fort Collins, Colorado; Nashville, Tennessee; Boston and Chestnut Hill, Massachusetts; New Haven, Connecticut; and Hanover, New Hampshire. Botulinum toxin and the facial feedback hypothesis: Can looking better make you feel happier?. Alam Et Al. [2008]
  4. ^ Kazuo Mori, Hideko Mori. [2009]. ANOTHER TEST OF THE PASSIVE FACIAL FEEDBACK HYPOTHESIS: WHEN YOUR FACE SMILES, YOU FEEL HAPPY1, 2. Perceptual and Motor Skills.