Zion Kanyonu
Zion Kanyonu (Little Zion, Mukuntuweap, Mu-Loon'-Tu-Weap ve Straight Cañon) güneybatı Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan derin ve dar geçitlerden oluşun kanyondur. Kuzey Forkun Virgin Nehri kolunun oymasıyla oluşmuştur. Giriş kısmı Zion Ulusal Parkı'nın batı yarısında konumlanmaktadır.[1]
Açıklama değiştir
Kanyonun girişi 3.000 fit (910 m) derinlikteki Sinawava Tapınağı (İngilizce: "Temple of Sinawava"), dikey duvarlı amfik tiyatroyla belirlenmektedir. Kanyon bahar yağmurları sonucu oluşan kuzey folkun bir kolunun şelale bırakmasıyla tapınaktan daha önce gözlenmeye başlar. Kanyon kısmı çöl özelliği gösterirken Virgin Nehri'nin geçtiği bölgeler orman özelliği göstermektedir. Zion Kanyonu'nda bulunan geçit Pine Deresi Kanyonu'nu birleştirmektedir. Buradan esen rüzgarlar Springdale'e ulaşmaktadır. Kanyon, Virgin Nehri'nin Mead Gölü'yle birleşme yerinde sona erer.[2] [3]
Jeolojisi ve tarihi değiştir
Jeolojik olarak Zion Kanyonu Navajo Sandstone(en), Colorado Platosu'nun bir parçasıdır. Virgin Nehri'nin aşındırma kuvveti sayesinde oluşmuştur. Su baskınları bu aşındırma kuvvetini azaltmaktadır. Bu azalmalar sayesinde kanyonu olşturan vadiler ortaya çıkmıştır. Bazı kuvvetli nehir kolları vadi tabanlarını neredeyse aynı boyutta kesmişlerdir.
Erozyon doğal kemerler ve diğer kaya oluşumlarını oluşturmaya, kanyon duvarlarını oymaya hala devam ediyor. Virgin Nehri'nin başka bir temel kayayı da oyduğu düşünülmektedir. Bu olayların 4000 yıl önceye kadar gittiği düşünülmektedir.[4][5]
Mormonlar 1850'nin geç dönemlerinde göç ettiler. Kanyonun ismi Isaac Behunin, Kitab-ı Mukaddes tanımlanan yere benzeterek oraya atıfta bulunup "barışın mekanı" olarak isimlendirmiştir. Kaşif John Wesley Powell kanyonun ismini Mukuntuweap olarak yeniledi. 1909'da, kanyon ilk defa milli anıt, 1919'da milli park olarak ilan edilmiştir. Pine Deresi Kanyonu'nu ve Zion Kanyonu'nun alçak kesimlerini kesen Zion-Carmel Dağı Karayolu 1930'da hizmete açılmıştır.[5]
Kaynakça değiştir
- ^ "Zion National Park, Utah". U.S. National Park Service. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ USGS Topo Maps for United States (Harita). United States Geological Survey tarafından harita. ACME Mapper. 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.
- ^ Zion National Park Maps (Harita). National Park Service tarafından harita. U.S. National Park Service. 16 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ "Zion Canyon Geology: Carving Zion Canyon". zionnational-park.com. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ a b Harris, Ann G.; Tuttle, Esther; Tuttle, Sherwood D. (2004). Geology of National Parks. Kendall Hunt. s. 31. ISBN 0-7872-9970-7. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.