Yusuf el-Karadavi
Yusuf el Karadavi (Arapça: يوسف القرضاوي, 9 Eylül 1926 - 26 Eylül 2022), Mısırlı din bilgini ve Dünya Müslüman Alimler Birliği başkanı. Katar vatandaşlığı da bulunmaktaydı.[1][1][2][3][4][5][6]
Yusuf el-Karadavî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 9 Eylül 1926 Siff Turab, Mısır |
| Ölüm | 26 Eylül 2022 (96 yaşında) Katar |
| Milliyet | Mısır |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fıkıh Hadis |
Hayatı değiştir
1926 yılında Mısır'ın Garbiye ilindeki Saft Turab köyünde fakir bir Müslüman ailede doğdu. İki yaşındayken yetim kaldı. Babasının ölümünün ardından amcası tarafından büyütüldü.[7] 9 yaşına geldiğinde Kur'an'ı hatmetti. Ailesi onun marangozluğu öğrenmesini istedi ancak Karadavi Tanta kentine giderek dinî bir okulda eğitim görmeye başladı ve 9 yıl sonra mezun oldu.[8] Burada Hasan el-Benna ile tanıştı.
Daha sonra El-Ezher Üniversitesi'nde ilâhiyat öğrenimine başlayan Karadavi, 1953 yılında mezun oldu.[9][10][11][12][13]
1958 yılında Yüksek Arap Dili Araştırmaları Enstitüsü'nden dil ve edebiyat konusunda lisans almıştır. Usul-u Din Fakültesi, Kur'an ve Sünnet İlimleri bölümünde master yapan Karadavi, doktorasını da 1973 yılında aynı fakültede tamamlamıştır. Karadavi’nin doktora konusu "Zekât ve zekâtın toplumsal sorunların çözümündeki yeri" başlıklı tezidir.
1977'de Katar Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dekanı seçilmiştir.
Mart 1997'de, Batı ülkelerindeki Müslüman azınlığın dinî hayatına dair fetvalar vermek amacıyla, Avrupa Fetva ve Araştırma Meclisi'ni kurdu.[14] Ayrıca Uluslararası Müslüman Alimler Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı.
ABD, Karadivi'nin teröre destek verdiği iddiası üzerine 1999 yılından bu yana ülkeye girişini yasaklanmıştır.[15][16]
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünyanın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 56., 2008 yılında 3. sırada yer almıştır.[17]
Mısır Kralı I. Faruk döneminde, 1949 yılında ilk kez tutuklanan Karadavi, Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır döneminde de 3 kez hapse girdi. 1961 yılında Mısır'ı terk ederek Katar'a gitti. Burada Katar vatandaşlığı aldı.[18]
2011 Mısır Devrimi sırasında Karadavi, 1981 yılından beri ayak basmadığı Mısır'a gitti ve 18 Şubat günü Tahrir Meydanı'nda yüzbinlerce göstericiye nutuk verdi ve ardından cuma namazı kıldırdı. Nutku sırasında, devrime destek vermelerinden ötürü Kıptîler'i de öven Karadavi'nin, Kur'an'da geçen “Ey Müslümanlar” ifadesini kullanmak yerine “Ey Müslümanlar ve Kiptîler” şeklinde bir ifade kullanması ilgi çekmiştir.[19] Yine bu konuşmasında devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek için ‘zalim firavun’ ifadesini kullanmıştır.[20][21][22]
Libya İç Savaşı sırasında Karadivi, Muammer Kaddafi'nin öldürülmesi için fetva verdi. Libyalı büyükelçileri de Kaddafi rejimiyle bağlarını kopartmaya davet etti.[23][24]
Karadavi ve bir grup Müslüman din adamının Nisan 2012'de Paris'de düzenlenecek olan dinî bir konferansa katılımı, 2012 Toulouse saldırıları'nın yaşanmasının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozi tarafından engellenmiştir ve bu kişiler Fransa'ya sokulmamıştır.[25]
Aralık 2014'te Mısır yargısının talebi üzerine, INTERPOL Karadavi'nin yakalanması için kırmızı bülten çıkardı.[26] Ancak Eylül 2017'de INTERPOL'ün web sitesinden Karadivi'nin adı kaldırıldı.[27][28] Aralık 2018'de ise arananlar listesinden tamamen çıkarıldı.[29][30] Ocak 2018'de Mısır'da askerî mahkeme, bir albaya suikast düzenlediği iddiasıya gıyabında yargıladığı Karadivi'nin de aralarında bulunduğu 17 kişiye müebbet hapis cezası verdi.[31]
2017 Katar diplomatik krizinin ardından Karadavi, Körfez ülkeleri tarafından “El Nusra'nın finansörleri” listesine dahil edilmiştir.[32] Katar krizi kapsamında Eylül 2018'de Suudi Arabistan savcıları Karadivi hakkında idam talebiyle iddianame düzenlemiştir.[33]
7 Kasım 2018'de Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanlığı'ndan ayrılmıştır.[34]
Görüşleri değiştir
Antisemitizm değiştir
9 Ocak 2009'da Karadivi, İsrail'in Gazze'ye karşı başlattığı Dökme Kurşun Harekâtı hakkında beddua ederken “Allah'ın bütün Yahudileri, son ferdine kadar helâk etmesi” yönünde dilekte bulunmuştur. Ayrıca Marks & Spencer ve Starbucks şirketlerinin İsrail'e finansal destek verdiğini iddia ederek Müslümanlardan bu şirketleri boykot etmelerini istemiştir.[35]
30 Ocak 2009'da ise Allah'ın Yahudileri sapkınlıkları yüzünden tarih boyunca zaman zaman cezalandırdığını, en son verilen cezanın ise Adolf Hitler eliyle gönderildiğini ve Yahudilerin Holokostu abarttığını savunmuştur. Ayrıca bu konuşmasında “Allah'ın düşmanları olan Yahudilerle çatışırken” ölmek istediğini belirtmiştir.[36]
26 Nisan 2013'te El-Cezire TV'de vaaz veren Karadivi, Yahudilerle hiçbir ortamda görüşmeyeceğini söylemiş ve Yahudilere karşı ağır suçlamalarda bulunmuştur.
| “ | Yahudilerini davet ettiğiniz hiçbir toplantıya katılmam. Bir Müslüman-Hristiyan toplantısına katılabilirim ancak Yahudiler varsa tartışacak hiçbir şey yok demektir. Onlar bizim kanımızı döktü, çocuklarımızı öldürdü, halkımızı yerinden yurdundan etti, topraklarımıza el koydu ve haklarımızı çiğnedi. Elleri kana bulandı. Ben de onlarla tokalaşarak elimi kana bulayamam.[37] | „ |
Şia değiştir
Eylül 2008'de Mısır'da yayın yapan El-Mısriyül Yevma gazetesine konuşan Karadivi, Şiilerin Sünni toplumunu istilâ etmeye çalıştığını iddia etmiştir. Daha öncesinde ise Şii'lerin Sufilik kılıfı altında Sünni cemaatine zarar vermeye çalıştığını iddia etmiştir.[38]
Mayıs 2013'te Suriye İç Savaşı sürerken Karadivi, Beşşar Esad'ı destekleyen Alevilerin “Hristiyan ve Yahudilerden bile daha gayrımüslim” olduğunu iddia etmiştir.[39]
Ölümü değiştir
Mısır doğumlu eski Müslüman Âlimler Birliği Başkanı Prof. Dr. Yûsuf el Karadâvî, 1960'lı yıllardan bu yana yaşadığı Katar'da 26 Eylül 2022 yılında 96 yaşında vefat etti.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b No.9 Sheikh Dr Yusuf al Qaradawi, Head of the International Union of Muslim Scholars – "The 500 most influential Muslims in the world 2009", Prof John Esposito and Prof Ibrahim Kalin – Edmund A. Walsh School of Foreign Service, Georgetown University
- ^ Smoltczyk, Alexander (15 Şubat 2011). "Islam's Spiritual 'Dear Abby': The Voice of Egypt's Muslim Brotherhood". Der Spiegel. 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014.
- ^ "Product Description: The Global Mufti: The Phenomenon of Yusuf Al-Qaradawi (Paperback)by Bettina Graf (Author, Editor), Jakob Skovgaard-Petersen (Editor) C Hurst & Co Publishers Ltd (20 July 2009)". Amazon.co.uk. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2010.
- ^ Raymond William Baker, Islam Without Fear: Egypt and the New Islamists (2003), p.4
- ^ Olivier Guitta (20 Şubat 2006). "The Cartoon Jihad: The Muslim Brotherhood's project for dominating the West". The Weekly Standard. ss. Volume 11, Issue 22. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ "Al-Qaradawi Turns Down Offer to Assume Leadership of the Muslim Brotherhood". Al Jazeera. 12 Ocak 2004. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Polka, Sagi (2019). Shaykh Yusuf al-Qaradawi: Spiritual Mentor of Wasati Salafism. Syracuse University Press. s. 2. ISBN 9780815654803.
- ^ "Scholar with a streetwise touch defies expectations and stereotypes". The Guardian. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2004.
- ^ "France bars Muslim clerics from entering France". CBS News. 29 Mart 2012. 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2012.
- ^ "Qatar firm plans film on Prophet". Zawya. 17 Aralık 2009. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2010.
- ^ Xan Brooks and agencies (2 Kasım 2009). "Matrix producer plans Muhammad biopic". The Guardian. Londra. 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2010.
- ^ YouTube'da Omar Series Part 1, Credits
- ^ Owen Bowcott and Faisal al Yafai (9 Temmuz 2004). "Scholar with a streetwise touch defies expectations and stereotypes". The Guardian. Londra. 29 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2010.
- ^ "European Council for Fatwa and Research". globalmbwatch.com. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ Simpson, Glenn R. "The U.S. Provides Details Of Terror-Financing Web". Wall Street Journal. 1 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2003.
- ^ "Controversial cleric let into UK". BBC News. 23 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2004.
- ^ "Intellectuals". Prospect. 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
- ^ "Al Qaradawi in Al Azhar". Şarku'l Avsat. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008.
- ^ Murphy, Dan. "Egypt revolution unfinished, Qaradawi tells Tahrir masses". The Christian Science Monitor. 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011.
- ^ "Sheikh Yousuf Al-Qaradhawi in Friday Sermon at Cairo's Tahrir Square". The Middle East Media Research Institute. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011.
- ^ "Egyptians celebrate, pressure army to keep pledges". Reuters. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2019.
- ^ Cooper, Rabbi Abraham. "Egypt's Youth Must Stand Their Ground Against Islamic Extremists". FOX News Network. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011.
- ^ "Öldürülmesi için fetva verildi!". Sabah. 25 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ "Sunni cleric says Gaddafi should die". www.iol.co.za/. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011.
- ^ Adamson, Thomas. "France bars Muslim clerics from entering France". Yahoo News Network. Associated Press. 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2012.
- ^ "INTERPOL Karadavi hakkında kırmızı bülten çıkardı". Anadolu Ajansı. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
- ^ "Yusuf al-Qaradawi removed from Interpol wanted list". El Cezire. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ "INTERPOL Karadavi hakkındaki yakalama emrini kaldırdı". Anadolu Ajansı. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ "INTERPOL, Karadavi'nin ismini kırmızı bültenden kaldırdı". Anadolu Ajansı. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ "Egyptian cleric Yousef al-Qaradawi removed from Interpol 'wanted' list". Middle East Eye. 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ Safiye, Safiye. "Mısır'dan Karadavi'ye müebbet hapis kararı". Anadolu Ajansı. 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2018.
- ^ "Qatar puts 28 people and entities on new terrorism list". Reuters. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2018.
- ^ "Saudi Prosecution Demands Death Penalty for Detainee on Terrorism Charges". Şarku'l Avsat. 5 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018.
- ^ "Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanlığına Ahmed er- Raysuni seçildi". Anadolu Ajansı. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2018.
- ^ "Sheikh Yousef Al-Qaradhawi on Al-Jazeera Incites Against Jews, Arab Regimes, and the U.S." The Middle East Media Research Institute. 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2009.
- ^ "Allah Imposed Hitler On the Jews to Punish Them". The Middle East Media Research Institute. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2009.
- ^ "Leading Sunni Scholar Yousuf Al-Qaradhawi Refuses to Participate in Interfaith Dialogue with Jews". The Middle East Media Research Institute. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013.
- ^ Fleishman, Jeffrey. "Egyptian sheik's outburst against Shiites roils Iran". Los Angeles Times. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ Abdo, Geneive. "Why Sunni-Shia conflict is worsening". Cable News Network. CNN. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.