Yenipazar, Aydın
Yenipazar, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir. İzmir-Denizli Devlet Karayolu (D 320)'den 8 km içeride bulunduğundan göç almamış ve bu nedenle Aydın Kültürü'nü korumuş olan, kendine has pide çeşitleriyle ünlü, Aydın'a bağlı bir ilçedir.
| Yenipazar | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Aydın |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Şule Demirtaş[1] |
| • Belediye başkanı | Malik Ercan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 180 km² |
| Rakım | 60 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 12.608 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 09350 |
| İl alan kodu | 256 |
| İl plaka kodu | 09 |
Tarihçe
değiştirİlçesinin 5 kilometre doğusunda Orthasia adlı yerleşim merkezi Yenipazar ve çevresinin çok eski bir yerleşim merkezi olduğunu ortaya koyuyor. Yenipazar'ın Donduran köyünde ortaya çıkarılan Orthasiadan Yunan coğrafyacı ve tarihçi Strabon, Karya yerleşmesi olarak söz ediyor. MÖ 7. yüzyılda Kimmerlerin saldırısına uğrayan kent, Lidya kralı Alyattes'in Kimmerleri yenmesi sonucu Lidyalıların eline geçmiş, MÖ 6. yüzyılda ise İonya Birliğine katılmış ve birçok Anadolu kenti gibi Perslerin egemenliğine girmişti.
Kentteki önemli yapılar arasında yer alan tiyatro ve bir Bizans yapısı, bugün de ayakta duruyor. Nekropol üzerinde ise iyi korunmuş durumda lahitler ve oda mezarlar, kaliteli işçilik gösteriyor.
Konum
değiştirYenipazar ilçesinin doğusunda Nazilli, Aydın ve Bozdoğan ilçeleri, kuzeyinde Sultanhisar ilçesi ve Atça beldesi, batısında Efeler ilçesi, güneyinde Çine ilçeleriyle çevrilidir.
Nüfus
değiştir| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1960[3] | 12.805 | 4.964 | 7.841 |
| 1965[4] | 13.778 | 5.570 | 8.208 |
| 1970[5] | 14.051 | 5.586 | 8.465 |
| 1975[6] | 15.371 | 6.674 | 8.697 |
| 1980[7] | 15.668 | 6.904 | 8.764 |
| 1985[8] | 16.572 | 7.311 | 9.261 |
| 1990[9] | 17.630 | 8.078 | 9.552 |
| 2000[10] | 15.492 | 7.006 | 8.486 |
| 2007[11] | 13.715 | 6.747 | 6.968 |
| 2008[12] | 13.615 | 6.627 | 6.988 |
| 2009[13] | 13.585 | 6.609 | 6.976 |
| 2010[14] | 13.326 | 6.423 | 6.903 |
| 2011[15] | 13.078 | 6.294 | 6.784 |
| 2012[16] | 13.398 | 6.688 | 6.710 |
| 2013[17] | 13.174 | 13.174 | veri yok |
| 2014[18] | 12.963 | 12.963 | veri yok |
| 2015[19] | 12.937 | 12.937 | veri yok |
| 2016[19] | 12.800 | 12.800 | veri yok |
| 2017[19] | 12.596 | 12.596 | veri yok |
| 2018[19] | 12.608 | 12.608 | veri yok |
| 2019[19] | 12.481 | 12.481 | veri yok |
| 2020[19] | 12.239 | 12.239 | veri yok |
| 2021[19] | 11.983 | 11.983 | veri yok |
| 2022[19] | 11.863 | 11.863 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Belediye idaresi
değiştirYenipazar'da 1884 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. 7033 sayılı Kanun ile 1 Eylül 1957 yılından itibaren ilçe olmuştur.[20]
| Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
|---|---|---|---|
| Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
| 2019 | Mehmet Yüsran Erden | Cumhuriyet Halk Partisi | 50.91 |
| 2014 | Zafer Savcı | Adalet ve Kalkınma Partisi | 38.70 |
| 2009 | Mehmet Yüsran Erden | Cumhuriyet Halk Partisi | 54.47 |
| 2004 | Zafer Savcı | Adalet ve Kalkınma Partisi | 44.10 |
| 1999 | Zafer Savcı | Anavatan Partisi | 39.13 |
| 1994 | Zafer Savcı | Anavatan Partisi | |
| 1989 | Zafer Savcı | Anavatan Partisi | 36.03 |
| 1984 | Cengiz Altınkaya | Anavatan Partisi | 42.06 |
| 1977 | Osman Türkmen | Adalet Partisi | 50.52 |
| 1973 | Muzaffer Aksoy | Cumhuriyet Halk Partisi | 37.81 |
| 1968 | Ahmet Savranoğlu | Adalet Partisi | 52.59 |
| 1963 | Ali Eskicioğlu | Adalet Partisi | 62.81 |
Ekonomi
değiştirHalkın büyük bölümü geçminin tarımdan karşılamaktadır. Pamuk, narenciye, zeytin, biber, sera sebze-meyveciliği ve hayvancılık ön plandadır.
Eğitim durumu
değiştirİlçede okuma yazma oranı %98'dir. 1900 yılların başında kurulan Yenipazar Gündüz Mektebi bugünkü adıyla Yenipazar Merkez İlköğretim Okulu Efeler İlköğretim Okulu ve yeni açılan Cumhuriyet İlköğretim Okulu olarak üç tane ilköğretim okulu bulunmakta. Ayrıca lise düzeyinde eğitim veren Yenipazar Lisesi bulunmaktadır.
Adnan Menderes Üniversitesi'ne bağlı Yenipazar Meslek Yüksekokulu, 3 Ekim 1994 tarihinde açılmıştır.
Konum
değiştir
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Kaymakam". 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yenipazar Nüfusu - Aydın". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Aydın Yenipazar Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- Yenipazar Belediyesi
- Yenipazar Kaymakamlığı 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- YerelNET - Yenipazar Belediyesi 16 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.