Yavuz Turgul
Yavuz Turgul (d. 5 Nisan 1946, İstanbul), Türk sinema filmi yönetmeni, senarist ve gazetecidir.
Yavuz Turgul | |
---|---|
![]() Gönül Yarası filmi gösterimi | |
Doğum |
5 Nisan 1946 İstanbul, Türkiye |
Meslek | Sinema filmi yönetmeni, senarist, gazeteci |
Etkin yıllar | 1976-günümüz |
Evlilik |
Itır Esen (e. 1979; b. 2006) |
Çocuk(lar) |
Kurtcebe Turgul Nisan Turgul Ahmet Turgul |
Ödüller |
1988 Muhsin Bey 1998 Eşkıya 2005 Gönül Yarası Altın Portakal Film Festivali 2007 – Yaşam Boyu Onur Ödülü |
Senaryosunu yazdığı Tosun Paşa, Davaro, Çiçek Abbas, Fahriye Abla, Züğürt Ağa filmleri geniş kitlelerin beğenisini kazandı. 1984 yılında Fahriye Abla filmi ile yönetmenliğe başladı. Karakter üzerine yoğunlaşan, Türkiye’nin geçirdiği değişimleri aktaran, mizahla hüznü bir arada barındıran filmler çekti.[1] On yıl arayla çektiği Muhsin Bey (1986) ve Eşkıya (1996) filmlerinin gerek özellikleri gerek elde ettiği gişe başarısı, 1980 sonrasında izleyici kaybına uğrayan Türk sineması için bir umut olarak görüldü ve Türk sinemasının geleceğine ilişkin tartışmalar başlattı.[1][2]
YaşamıDüzenle
1946 yılında İstanbul'da doğdu.[3] Yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü'nde tamamladı. Uzun süre Ses dergisinde muhabir olarak çalıştı. Röportaj ve haberler nedeniyle gittiği film setlerinde gözlem yapma ve çeşitli yönetmenlerle tanışma fırsatı buldu.[1] Ses dergisinin yazı işleri müdürü olarak görev yaptı.
1976'da Ertem Eğilmez'in desteğiyle Arzu Film'e senaryo yazmaya başladı. Arzu Film, genellikle İstanbul’un kenar semtlerinde geçen ve aynı oyuncu kadrosuna dayanan, halka sıcak gelen tiplemeleri ile ilgi gören komedi filmleri çekmekteydi. Turgul, bu anlayışa uygun olarak Tosun Paşa (1976), Sultan (1978), Hababam Sınıfı (1981) Çiçek Abbas (1982) filmlerinin senaryolarını yazdı.
Sinema sektörünün krize girmesi üzerine 1980 yılında reklam sektörüne metin yazarlığı da yapmaya başlayan Turgul, reklamcılık ile sinemacılığı birlikte yürüttü. Manajans firmasında yaratıcı yazarlığa kadar yükseldi. 1993 yılında buradan ayrılarak Jeffi Medina'yla birlikte Medina - Turgul adlı reklam ajansını kurdu.
Turgul, 1984 yılında Ahmet Muhip Dranas'ın Fahriye Abla şiirinin uyarlaması olan Fahriye Abla filmini çekti. Bu, yönetmenliğini üstlendiği ilk filmdi. 1985 yılında yönetmenliğini Nesli Çölgeçen'in yaptığı, başrolü Şener Şen'in üstlendiği Züğürt Ağa filminin senaryosunu yazdı. Turgul, bu filmden itibaren çektiği tüm filmlerde ve birkaçı hariç senaryosunu yazdığı tüm filmlerde başrolü Şener Şen’e verdi.[4][5] 1986 yılında Muhsin Bey, 1990 yılında Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni ve Gölge Oyunu filmlerini çekti.
1996 yılında Eşkıya filmini çekti. Eşkıya, Türk sinemasının o güne kadar en yüksek gişe hasılatı yapan filmi oldu ve sinema tarihi çalışmalarında birçok sinema yazarı ve akademisyen tarafından Eşkıya’sını Türk sinemasında bir dönemin başlangıcı olarak kabul edildi.[6] Yurtiçinde ve yurt dışında birçok ödüle değer görülen Eşkiya, o yıl En İyi Yabancı Film dalında Türkiye'den Oscar'a aday gösterildi.
Turgul, 1999 yılında televizyon için İkinci Bahar adlı diziyi çekti. Dizi, Türk televizyonculuk tarihinin o güne kadar çekilmiş en iyi dizilerinden biri olarak değerlendirildi.[6]
Senaristliğinin ve yönetmenliğini üslendiği Gönül Yarası adlı film 2005 yılında vizyona girdi ve Yabancı Film dalında Türkiye'den Oscar adayı olarak gösterildi.
Yönetmenliğini Ömer Vargı'nın yaptığı 2007 yapımı Kabadayı filminin senaryosunu yazdı. Kabadayı filmi 2007'de Türkiye'de izlenme rekorları kırdı.[7]
2010 yılında vizyona giren Av Mevsimi filmini yönetti Av Mevsimi filmi, 2.116.192 seyirci ile büyük gişe hasılatı elde etti.[8]
AilesiDüzenle
1979 yılına oyuncu Itır Esen ile yaptığı evlilik 2006 yılında boşanma ile sonlandı. Turgul, bu evlilikten iki çocuk sahibidir.
FilmografisiDüzenle
Yıl | Yapım | Tür | Görevi | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Senarist | Yönetmen | Müzik | Notlar | |||
2017 | Yol Ayrımı | Evet | Evet | |||
2010 | Av Mevsimi | Evet | Evet | |||
2007 | Kabadayı | Evet | ||||
2005 | Gönül Yarası | Evet | Evet | |||
1996 | Eşkıya | Evet | ||||
Eşkıya | Evet | |||||
1993 | Gölge Oyunu | Evet | Evet | |||
1990 | Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni | Evet | Evet | |||
1987 | Muhsin Bey | Evet | Evet | |||
1985 | Züğürt Ağa | Evet | ||||
1984 | Fahriye Abla | Evet | Evet | |||
1983 | Aile Kadını | Evet | ||||
Şekerpare | Evet | |||||
1982 | İffet | Evet | ||||
1981 | Davaro | Evet | ||||
Hababam Sınıfı Güle Güle | Evet | |||||
Çiçek Abbas | Evet | |||||
1979 | Erkek Güzeli Sefil Bilo | Evet | ||||
Banker Bilo | Evet | |||||
1978 | Sultan | Evet | Evet | |||
1976 | Tosun Paşa | Evet | ||||
Efsane Başkentli | Evet |
ÖdüllerDüzenle
- Gölge Oyunu filmi ile aldığı ödüller
- 30. Antalya Film Festivali, En İyi 2. Film. 1993
- 30. Antalya Film Festivali, En İyi Senaryo. 1993
- Sinema Yazarları Derneği, En İyi Film. 1993
- Sinema Yazarları Derneği, En İyi Senaryo. 1993
- Muhsin Bey filmi ile aldığı ödüller
- 36. San Sebastian Film Festivali, Jüri Özel Ödülü. 1988
- 7. Uluslararası Sinema Günleri, Jüri Özel Ödülü
- Kültür Bakanlığı başarı Ödülü, 1987
- 24. Antalya Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü. 1987
- 24. Antalya Film Festivali, En İyi Film Ödülü. 1987
- Züğürt Ağa filmi ile aldığı ödüller
- 23. Antalya Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü. 1986
- Çiçek Abbas filmi ile aldığı ödüller
- 19. Antalya Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü. 1982
- Valencia Film Festivali - 1997 - 'En İyi Oyuncu' (Şener Şen)
- Bastia Film Festivali - 1997 - 'Eleştirmenlerin Seçtiği En İyi Film'
- Troia Film Festivali - 1997 - Golden Dolphin (En İyi Film)
- Sinema Yazarları Derneği - 1997 - En İyi Film, Senaryo, Film Müziği, Yardımcı Oyuncu
- Antalya Film Festivali - 1997 - Özel Ödül
- İstanbul Film Festivali'nde - 1997 - Özel gösterim ile onurlandırılmıştır
- NTV Televizyonu - 1997 - En İyi Film, Yönetmen, Oyuncu (Şener Şen)
- BİRSAD - 1997 - En İyi Film
- 2007: Altın Portakal Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2017: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
- 2021: Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü[9]
Katıldığı FestivallerDüzenle
- Montreal - Kanada / Cinema of Today /Reflections of our Time - 1997
- Umea - İsveç - 1997
- Valensiya - İspanya / Yarışma Bölümü / En İyi Aktör (Şener Şen) ödülü - 1997
- Şangay - Çin / Panorama Bölümü - 1997
- Cinemaya - Hindistan - 1997
- Oslo - Norveç - 1997
- Mar Del Plata - Arjantin / Contracompo - 1997
- Bastya - Fransa / Yarışma Bölümü / Eleştirmenlerin En iyi Filmi Ödülü - 1997
- Troia - Portekiz / Yarışma Bölümü / En iyi Film - 1997
- Strazburg - Fransa / Odesa Sineması Türk Filmleri Haftası - 1997
- Londra - İngiltere / Rio Sineması Türk Filmleri Haftası - 1997
- İstanbul Film Festivali / Özel gösterim - 1997
- Antalya Film Festivali / Açılış Filmi - 1997
Hakkında yazılanlarDüzenle
- Evren, Burçak (2007). Yavuz Turgul. ISBN 978-9944-5665-7-5
- Sivas, Âlâ (2011). Yavuz Turgul Sinemasını Keşfetmek. ISBN 9789944756754
KaynakçaDüzenle
- ^ a b c Yüksel, Sinem Evren (2003). "Yavuz Turgul sineması". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bayburtoğlu, Sedef (2005). "1980 sonrası Türk sineması ve Yavuz Turgul". Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ Taşçıyan, Alin. "İKSV Film". İKSV Film Festivali Ödüller. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ "Portre: Yavuz Turgul". Al Jazeera Turk. 27 Eylül 2012. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ Tezcan, Gülcan (31 Mayıs 2015). "Yavuz Turgul Ve Şener Şen". TR Magazine. 10 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ a b Çatalbaş, Adem Üstin (2012). "Yavuz Turgul sinemasının Türk modernleşmesindeki yeri". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ ""Kabadayı" ve "Beyaz Melek"ten izleyici rekoru". CNN Türk. 25 Aralık 2007. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2015.
- ^ "Altın Koza'da ödüller sahiplerini buldu". www.cumhuriyet.com.tr. 19 Eylül 2021. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
Dış bağlantılarDüzenle
- IMDb'de Yavuz Turgul