Yahudi Arapçası

Yahudi Arapçası (İbranice: ערבית יהודית‎, romanize: ‘Aravít Y'hudít; Arapça: عربية يهودية), Arap Birliği topraklarında yaşamış veya yaşayan Yahudiler tarafından konuşulan Arapçanın bir lehçesidir. Geçmişte Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler tarafından da konuşulmuştur. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapçada olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.

Yahudi Arapçası
Ana dili olanlar	Çoğunlukla Arap ülkeleri, İsrail, Fransa
Dil ailesi	Afro-Asya Sami Batı Sami Orta Sami Güney Orta Sami Yahudi Arapçası
Yazı sistemi	İbrani alfabesi
Dil kodları
ISO 639-1	Yok
ISO 639-2	jrb
ISO 639-3	jrb

Yahudi Arapçası ile yazılmış parşömen

Özellikleri

Yahudiler'in konuştuğu Arapça, Müslüman ve Hristiyan komşularının konuştuğu Arapçadan farklıdır. Bunun sebeplerinden bir tanesi, başta İbranice olmak üzere diğer dillerden kelimeler kullanılmasıdır. Bir diğer sebep ise göçtür; örneğin, Kahire'de konuşulan Yahudi Arapçası Kahire lehçesinden çok İskenderiye lehçesine yakındır. Aynı şekilde, Musul'da konuşulan Yahudi Irak Arapçası Bağdat Arapçası'ndan çok Suriye Arapçası'na benzer. Bu dili kullananların birçoğu en az iki dil bilmektedir.

Ayrıca bakınız

• Yahudi Fas Arapçası
• Yahudi Irak Arapçası
  • Yahudi Bağdat Arapçası
• Yahudi Trablus Arapçası
• Yahudi Tunus Arapçası
• Yahudi Yemen Arapçası

Notlar

Yahudi dilleri Afro-Asya İbraniceler: İbranice (Kutsal İbranice) Samiri İbranicesi Yemen İbranicesi Aramiceler: Hulaula Lişan Didan Lişana Deni Lişanid Noşan Yahudi Aramicesi Arapçalar: Yahudi Arapçası Yahudi Bağdat Arapçası Yahudi Fas Arapçası Yahudi Irak Arapçası Yahudi Trablus Arapçası Yahudi Tunus Arapçası Yahudi Yemen Arapçası Diğer: Kayla Yahudi Berbericesi

Hint-Avrupa Cermen: Yeşiviş Yidiş Yingliş Roman: İtalkian Katalanik Ladino (Haketia) Lusitanik Şuadit Yahudi Aragoncası Yahudi Latincesi Zarfatik Hint-İran: Buhori Cuhuri Cidi Diğer: Knaanik Yevanik

Türk Karayca Kırımçakça

Diğer Kartveli: Gruzinik Dravid: Yahudi Malayalamı

Bibliyografya

• Ethnologue.com'da Yahudi-Irak Arapçası 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ethnologue.com'da Yahudi-Fas Arapçası 27 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ethnologue.com'da Yahudi-Libya Arapçası3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ethnologue.com'da Yahudi-Tunus Arapçası11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ethnologue.com'da Yahudi-Yemen Arapçası3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Blau, Joshua, The Emergence and Linguistic Background of Judaeo-Arabic: OUP, son basım 1999
• Heath, Jeffrey, Jewish and Muslim dialects of Moroccan Arabic (Routledge Curzon Arabic linguistics series): London, New York, 2002.

Dış bağlantılar

• Alan Corré'nin Yahudi Arapçası Edebiyat sayfası19 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yahudi Arapçası Edebiyatı
• Lübnan Yahudileri 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Reka Kol Israel radyo kanalında Yahudi Arapçasıyla sunulan bir program