Wêje û Rexne (dergi)

Wêje û Rexne (Türkçe anlamı: Edebiyat ve Eleştiri) tamamı Zazaca, Kurmanci, Soranice dört aylık edebiyat ve eleştiri dergisi olup ilk sayısı 2014'te yayınlanmıştır.[1] Diyarbakır merkezli olarak çıkan derginin editörü Dawid Yeşilmen'dir. Dergi Türkiye'de Kürtçenin lehçelerinde yayın hayatına başlayan ilk edebiyat eleştirisi dergisi olma özelliğini taşımaktadır.

Wêje û Rexne
EditörDawid Yeşilmen
KategorilerEdebiyat & Teori & Eleştiri
SıklıkDört aylık
Tiraj700-1000
İlk sayı2014
ÜlkeTürkiye
DilZazaca, Kurmanci, Soranice
ISSN2148-2500

Dergi, Diyarbakır’da hazırlanıp oradan Türkiye'nin birçok şehrine dağıtılmaktadır. Çalışma ekibi, isteğe göre, dergiyi Türkiye şehirlerine, Avrupa’ya ve Kürdistan’ın diğer parçalarındaki şehirlere gönderiyor. Wêje û Rexne, her bakımdan bağımsız olup hiçbir kurum, parti, enstitü ve üniversiteye bağlı değildir. Kolektif bir çalışmadır. Her üyesi, aynı sorumluluğa sahiptir.[2]

Kuruluş ve kapsamı değiştir

Şiir, deneme ve öykülerin yer almadığı, birçok konunun edebî ve toplumsal bir bakış açısıyla değerlendirildiği yazı ve çevirilerle okurların karşısına çıkan Wêje û Rexne dergisi, bu anlamda Kürt edebiyatında uzun süredir profesyonel anlamda eksikliği hissedilen eleştiri kültürünün oluşumu ve yaygınlaşmasına büyük bir katkı sundu. Diyarbakır merkezli olan derginin editörleri ve yayın kurulunda bulunan yazarların çoğu dünyanın farklı yerlerinde akademik çalışmalarını sürdüren genç yazarlardır. İlk olarak Diyarbakırda yer alan Klûba Xwendinê ya Dîyarbekirê (Diyarbakır Okuma Kulübü) üyelerinin girişimiyle başlatılan dergiyi kurma çalışmalarına Koma Xwendinê ya Qoserê (Kızıltepe Okuma Grubu) üyelerinin katkıları ve işbirliğiyle 2014 yılında çıkartıldı. Derginin dağıtımı Türkiye'nin tüm büyük şehirlerinde ve internet üzerinde satış yapan kitapçılardan temin edilebilir.

Yazıları yayınlanan yazarlar değiştir

Dergi ilk sayısını Kamiran Alî Bedirxan'ın Edebiyata Welatî (Milli Edebiyat) adlı yazısıyla başlatmıştır.[3] Derginin Kürt edebiyatına sunduğu bir başka yenilik de, ilk sayıdan itibaren dergide yer alan çeviri makalelerinin çokluğudur. İngilizce, Fransızca ve Türkçeden toplamda yedi çeviri makale derginin ilk sayısında yer almıştır. Bu çeviri makalelerinin dergide yer almasının amacı, Kürt Edebiyatı’nda bir eleştiri geleneğinin oluşturulmasına yardımcı olmaktır. Derginin son bölümünde, yine edebî eleştiri geleneğinin oluşturulmasına hizmet etmek için Kürt ve Dünya edebiyatının edebî eleştiri klasiklerine yer verilmiştir.[4] Derginin ilk sayısında yazıları yayınlanan yazarlar şöyle: Kamurân Bedirhan, Dawid Yeşilmen, Mesûd Serfiraz, Ömer Delikaya, Mihemed Şarman, Bawer Ruken, Ciwanmerd Kulek, Abdullah Çelik, Burhan Yek, Umran Aran, D. S. Bland, Francesco Marilungo, Özlem Galip, Fahriye Adsay, Emîn Ebdulqadir, Nazan Aksoy, Ferzan Şêr, Roger Lescot, Platon, Sonja Galler.

Derginin neredeyse her sayısında Zazaca, Soranice ve Kurmanci gibi dillerde çeşitli makaleler yer almaktadır.[5] Soranice yayınlanan makalelerin alfabesi latin alfabesi olarak benimsendi ve yayın bu çerçevede oluşturuldu. Dergiye Kürdistan Bölgesinin Erbil ve Süleymaniye gibi kentlerinde de ulaşılabilir.

Dergi yayın hayatına devam etmektedir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017. 
  3. ^ Sylvain Cavaillès. La littérature comme instrument de sauvegarde du patrimoine culturel immatériel des Kurdes de Turquie. Anatoli, 2015, Patrimoines culturels et fait minoritaire en Turquie et dans les Balkans, <http://www.cnrseditions.fr/geopolitique/7157-anatoli-n6.html 25 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>. <hal-01226718>
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 

Dış bağlantılar değiştir