Volkshalle
Volkshalle ("Halk Salonu"), aynı zamanda Große Halle ("Büyük Salon") veya Ruhmeshalle ("Görkem Salonu"), Nazi Almanyası'nda yeniden yapılandırılmış bir Berlin'de (Germania olarak yeniden adlandırılacak) inşa edilecek anıtsal, kubbeli bir bina önerisiydi. Projenin fikir babası Adolf Hitler idi ve tasarımını Hitler'in mimarı Albert Speer üstlendi. Volkshalle, çizim tahtasını asla geçemedi.
 Große Halle'nin bir modeli | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Hiçbir zaman inşaat haline geçmedi. |
| Mimari tarz | Nazi mimarisi |
| Konum | Tiergarten, Mitte |
| Şehir | Berlin |
| Ülke |  Almanya |
| Koordinatlar | 52°31′14″K 13°22′19″D / 52.52056°K 13.37194°D |
| Yükseklik | 290 m |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Albert Speer |
Almancada halk anlamına gelen Volk kelimesinin Nazi düşüncesinde özel bir yankısı vardı. Türkçeye "halkın hareketi" veya "halk hareketi" olarak çevrilebilen Völkisch hareketi terimi Volk'tan türemiştir, ama aynı zamanda özellikle ırksal bir alt tonu da ima eder. I. Dünya Savaşı'ndan önce völkisch düşüncesi, Alman Volk'u; yani, organik olarak bağlantılı bir Aryan veya İskandinav topluluğundan (Volksgemeinschaft), ırksal olarak kirlenmemiş ve kökleri Heimat'ın (vatan) Alman topraklarına dayanan bir Volk olarak sanata bir tutum geliştirmişti.
Hitler ve Hadrianus'un Pantheon'u değiştir
.jpg)
Augustus'un Palatino'daki Domus'unun Apollon Palatinus Tapınağı'na bağlı olmasına benzer bir şekilde, Hitler'in sarayı da bir kriptoportik ile forumun tüm kuzey tarafını dolduran Volkshalle'ye bağlanacaktı. Albert Speer'e göre bu gerçekten muazzam bina,[1] Hitler'in 7 Mayıs 1938'de özel olarak ziyaret ettiği Hadrianus'un Pantheon'undan esinlenmiştir. Ancak Hitler'in Pantheon'a olan ilgisi ve hayranlığı bu ziyaretten önceydi, çünkü onun Volkshalle taslağı yaklaşık 1925'e dayanır.[2] Hermann Giesler, 1939-40 kışında Hitler "Roma İzlenimlerini" (Almanca: Römische Impressionen) hatırlarken, Hitler ile yaptığı bir konuşmayı kaydeder:
Bu binayı deneyimlediğim andan itibaren - açıklama, resim veya fotoğraflar gerçeği kadar muhteşem değildi - bu alanda (rotundada) dururken kısa bir süre için tarihiyle ilgilenmeye başladım - ne kadar da görkemli! Büyük açık oculus'a baktım ve evreni gördüm ve bu alana neyin Pantheon adını verdiğini hissettim - Tanrı ve dünya birdi.[3]
Hitler'in Roma Pantheon'u hakkındaki izlenimleri, 24 Haziran 1940'ta mimarları Albert Speer ve Hermann Giesler ve heykeltıraş Arno Breker ile yaptığı Paris gezisi sonunda yeniden canlandı. Giesler [4] ve Breker tarafından bağımsız olarak kaydedilen haline göre,[5] Hitler Paris Pantheonu'nu gezerken bina sanki onu hayal kırıklığına uğratmış gibi gözüküyordu.
Hitler tarafından Speer'e verilen Volkshalle taslağı on sütun, sığ dikdörtgen bir ara blok ve arkasında kubbeli ana bina tarafından desteklenen geleneksel bir üçgen revak göstermektedir.[6] Giesler, Hitler'in eskizindeki tapınağın revağının Hadrianus'un Pantheonu'nu ve Friedrich Gilly veya Karl Friedrich Schinkel'in tarzını anımsattığını belirtiyor.[7] Bununla birlikte, Speer'in Dor tarzı olarak adlandırılabilecek taslağı detaylandırması hakkında yeni Şansölyelik binasının bahçe tarafındaki Hitler'in çalışma odasının dışındaki revakta da kullanılan [6] Mısır palmiye yaprağı başlıklarına sahip ikizli kırmızı granit sütunlarla desteklenen saçaklıktaki triglifler dışında fazla bir detaylandırması yoktu.[8]
Speer'in "Canavar Yapısı" (Monsterbau) büyüklüğü ve sembolizmi açısından başkentin en önemli ve etkileyici binası olacaktı. Görsel olarak, dünya başkenti (Welthauptstadt) olarak Berlin'in mimari merkezi olacaktı. Boyutları o kadar büyüktü ki, kuzey-güney eksenindekiler de dahil olmak üzere Berlin'deki diğer tüm yapıları gölgede bırakacaktı. Binanın kubbesinin 46 metre çapındaki oculus'u, Hadrian'ın Pantheon'unun tüm rotundasını ve Aziz Petrus Bazilikası'nın kubbesini barındırabilecek kadar büyük olacaktı. Volkshalle'nin kubbesi, 315 metreye 315 metre boyutundaki 74 metrelik devasa bir granit podyumdan yükselerek toplam 290 metre yükseklikte bulunacaktı. Kubbenin 250 metrelik çapı, Speer'i çok kızdıracak şekilde Giesler'in Münih'in doğu-batı ekseninin doğu ucundaki yeni kubbeli tren garının kubbesinin çapı tarafından 15 metre ile aşılacaktı.[9]
Volkshalle'nin Pantheon'a olan benzerliği, iç mekanları karşılaştırıldığında çok daha belirgin oluyor. Volkshalle'nin kuzey ucundaki 50'ye 28 metrelik büyük nişin yüzeyi altın mozaikle kaplanacak ve altında Hitler'in kürsüsünün bulunduğu 24 metre yüksekliğinde bir kartal çevrelenecekti. Buradan 180.000 dinleyiciye hitap edecekti, bazıları merkezi yuvarlak arenada ayakta dururken, diğerleri dıştan bakırla kaplanmış çelik kirişlerden sarkıtılan kesonlu tavanın tabanını karşılayacak şekilde yükselen 24 metre yüksekliğinde yüz mermer sütunla taçlandırılmış üç eşmerkezli koltuk sırasında oturacaklardı.[10]
140 metre çapında dairesel bir arenayı çevreleyen eşmerkezli üç koltuk sırası, Pantheon'a hiçbir şey borçlu değil, Ludwig Ruff'un Nürnberg'deki Kongre Salonu'ndaki Kolezyum'u örnek alan oturma düzenlerini andırıyor.[11] Volkshalle'nin iç mekanının diğer özellikleri açıkça Hadrian'ın Pantheon'undan alınmıştır: kesonlu kubbe ve kuzey tarafındaki devasa nişi çevrelediği yer dışında burada sürekli olan sütunlu bölge. Araya pilasterli kör pencerelerden oluşan Pantheon'un ikinci kısmı, Speer'in binasında sütunların üzerinde tek tip, dikdörtgen sığ girintilerden oluşan bir bölge ile temsil ediliyor. Kesonlu kubbe, bu bölgede oturmaktadır. Bu Volkshalle'nin dış dekorasyonunun tasarımı ve boyutu olağanüstüdür ve diğer Alman şehirlerindeki Nazi forumları için planlanan topluluk salonları için geçerli olmayan açıklamalar gerektirir.[12]
Kubbeli yapının tapınağa benzer doğası, binanın nihai olarak halkın Hitler'e, onun haleflerine ve Alman Reich'ına taptığı, Augustus'un Palatino'da Apollon tapınağını mütevazı evine bağladığı komplekse[13] benzer bir hanedan tapınağı/sarayı olma amaçlı olduğunu tahmin eden Speer tarafından not edildi.[1]
Hitler'in Avrupa üzerinde hegemonya kurma isteği ve yeni Şansölyeliğin mimari ve dekoratif özelliklerinden zaten belli olan Yeni Düzen'in kurulması burada daha da net bir şekilde ifade ediliyor. Dış semboller, kubbeli salonun Hitler'in kozmokrat (Herr der Welt) olarak Herrenvolk'unun önünde görüneceği yer olduğunu ima ediyor: Kubbenin fenerinin tepesinde Dünya küresini (Erdball) tutan bir Alman kartalı olacaktı. Bu sembolizm, Roma imparatorluk ikonografisinde iyi biliniyordu, örneğin sağ elinde bir top ve kartal tutan Claudius'un restore edilmiş heykelinde olduğu gibi. Hadrian'ın Pantheon'unda olduğu gibi üzerine oturduğu geniş kubbe, sembolik olarak Almanya imparatorluğunu kapsayan gökyüzünün tonozunu temsil ediyordu. Kubbenin fenerindeki küre, binanın kuzey cephesini çevreleyen, her biri 15 metre yüksekliğinde, Breker tarafından yapılan iki anıtsal heykel ile güçlendirildi ve vurgulandı: batı ucunda gökleri destekleyen Atlas ve doğu ucunda Dünya'yı destekleyen Tellus. Her iki mitolojik figür de Hitler tarafından seçildi.[10] Giesler, Speer'in Volkshalle'i dünya hakimiyetinin (Weltherrschaft) bir sembolü olarak temsil etmede hatalı olduğunu söylüyor. Speer, Playboy dergisi ile yaptığı röportajında şunları söylemişti:
Hitler, yüzyıllar geçtikçe, devasa kubbeli toplantı salonunun büyük bir kutsal önem kazanacağına ve Roma'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın Roma Katolikliği için ne kadar önemli olduğu kadar Nazizm için de kutsal bir türbe haline geleceğine inanıyordu. Bu tür bir kültçülük, tüm planın kökündeydi.
Yine de Giesler, Hitler'in asla dünya hakimiyeti için planlar yapmadığını ve bu kadarını önermenin sadece saçmalık (Unsinn) olmadığını, aynı zamanda 'Speer Zırvalığı' (Speerlicher Quatsch) da olduğunu söyledi.
Kurguda değiştir
Robert Harris'in 1992 tarihli Anavatan romanı, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nı kazandığı ve Volkshalle'nin inşa edildiği alternatif bir tarihte geçiyor. Kitabın birçok sahnesi, binanın içinde ve çevresinde geçiyor. Harris, binayı 300 metre yüksekliğinde tasvir ederek Speer'in planlarını dikkatlice kullandı. Kitapta tasvir edildiği gibi, yüksek kubbede 150.000 kişinin aynı anda nefes alması ve terlemesiyle binanın gerçekten de kendi "iklimi" olacaktı; ama Nazi propagandası bunu bir sorun olarak görmek yerine bununla övünürdü. Volkshalle ile ilgili bu tür kurgunun gerçek dünyadaki yakın bir örneği olarak, sabah sisinin Kennedy Uzay Merkezi'nin devasa Araç Montaj Binasına girerek binanın içinde "bulutların" gözlemlenmesine yol açması verilebilir.[14]
Volkshalle, Harry Turtledove'un yazdığı Düşmanlarımın Huzurunda adlı alternatif tarih romanında merhum Führer Kurt Haldweim'ın (kurgusal bir karakter) naaşını sergilemek için kullanılıyor.
Volkshalle'ın görüntüsü, (Anavatan gibi) Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nı kazandığı alternatif bir 1960'larda geçen Wolfenstein: The New Order video oyununda yer alıyor.
Hearts of Iron IV için yapılan, Nazilerin (Anavatan ve Wolfenstein gibi) II. Dünya Savaşı'nı kazandığı bir evrende geçen The New Order adlı modda 1962 itibarıyla Volkshalle inşa edilmiş durumdadır.
Yüksek Şatodaki Adam'ın dizi versiyonunda alternatif bir tarihte Berlin'deki Volkshalle'i tasvir etmek için bilgisayar tabanlı görüntüler kullanıldı.[15] İkinci ve dördüncü sezonlarda birden çok sahne Volkshalle'nin çeşitli yerlerinde geçiyor. Volkshalle'nin diğer birçok tasvirinden farklı olarak, Führer'in ofisine ve ikametgâhına ev sahipliği yaptığı gösterildi.
Yael Bartana'nın Malka Germania adlı video çalışmasının son sahnesinde, Wannsee Gölü'nden Volkshalle'nin bilgisayarla tabanlı bir modeli ortaya çıkıyor.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b Speer, Erinnerungen, 167.
- ^ Giesler 325.
- ^ Giesler 30.
- ^ Giesler 391.
- ^ Breker 106.
- ^ a b Scobie 110.
- ^ Giesler 326.
- ^ Larsson 79.
- ^ Giesler 177.
- ^ a b Speer, Erinnerungen, 168.
- ^ Scobie 80.
- ^ Scobie 114.
- ^ Speer, Erinnerungen, 56.
- ^ Cardona (3 Temmuz 2019). "Inside the VAB at Kennedy Space Center". WKMG (İngilizce). Graham Media Group. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
'If there's fog in the morning, it will roll in and you can actually see the fog inside the building,' Kline said when asked if the rumor about the VAB having its own weather is true.
'It doesn’t actually rain or form clouds inside the building.' - ^ Graeme Virtue (20 Kasım 2015). "The Man In The High Castle: Philip K Dick's chilling counterfactual fantasy comes to TV". The Guardian. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023.
Alakalı kitaplar değiştir
- Patis, Hitler et moi. Paris: Presses de la Cité. 1970. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Ein anderer Hitler: Bericht seines Architekten: Erlebnisse, Gespräche, Reflexionen. 2nd. Leoni am Starnberger See: Druffel. 1977. ISBN 978-3-8061-0820-0. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Albert Speer: Plan de Berlin, 1937-1943. [S.I.]: Aam. 1998. ISBN 978-2-87143-034-6. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - The Bunker. New York: Da Capo Press. 1978. ISBN 978-0-306-80958-3. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Hitler's State Architecture: The Impact of Classical Antiquity. University Park: Pennsylvania State University Press. 1990. ISBN 978-0-271-00691-8. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Erinnerungen. Frankfurt am Main: Ullstein. 1996. ISBN 978-3-550-07616-9. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Inside The Third Reich. New York: Macmillan. 1970. ISBN 978-0-380-00071-5. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)