Vikipedi:Konuşan Vikipedi/İnceleme
Konuşan madde incelemesi, Konuşan Vikipedi projesi altında madde seslendirenlere yaptıkları kaydın ve üretimin kalitesi ile ilgili objektif bir değerlendirme yapmak amacıyla oluşturulmuştur. Bir diğer amacı ise seslendirilmiş madde kayıtlarının belli bir kalite düzeyini sağlamasını da amaçlamaktadır.
Yapılan inceleme üç bölümü kapsamaktadır:
- Teknik Kalite, Örnek: Arka plan gürültüsü, nefes ve ses patlaması sesleri gibi.
- Anlaşılabilirlik, kaydın netliği ve anlaşılabilirliği. Örnek: Okuma hızının akıcı ve anlaşılabilir olması gibi.
- Doğruluk, kayıt kaynak metni tam ve eksik olarak kapsıyor mu? Örnek: yanlış okunmuş kelimeler, bahsi geçen konunun anlam kaybetmesine yol açabilecek şekilde yanlış vurgulama yapmak gibi.
Kaydın tamamını dinleyin ve kalitesini düşük, orta ve yüksek olarak değerlendirin. Değerlendirme kriterlerini aşağıda bulabilirsiniz. Kaydın bir veya daha fazla bölümünde düşük olarak değerlendirilen bir bölüm varsa bu sorunlar giderilene kadar dosyanın ilgili madde içindeki bağlantısı kaldırılmalıdır. Kaydı yapan kullanıcı kibar, nazik ve net bir biçimde konudan haberdar edilmeli ve sorunun giderilmesi için kendisine yardım edilmelidir.
Her konuşan madde kendi teknik değeri baz alınarak tarafsız olarak değerlendirilmelidir. Kayıtta bahsi geçen konu ile ilgili konuyla ilgili şahsi fikirleriniz gibi taraflı olabilecek yorumlarınızın yaptığınız değerlendirmeyi etkilemesinden sakınınız, sağduyunuzun yaptığınız incelemede ön plana çıkmasını sağlayın.
Bir kaydı incelemeye başladığınız zaman, İncelemede olan dosyalar tablosuna incelediğiniz dosyayı eklemeyi unutmayınız. Bu sayede bir başka kişinin de aynı dosya üzerinde çalışarak gereksiz zaman ve iş gücü kaybedilmesinin önüne geçmiş olursunuz.
İncelemeniz bittiği zaman aşağıdaki şablonu incelemesini yaptığınız ses dosyasının tartışma sayfasına ekleyiniz:
==Konuşan madde kalite değerlendirmesi== {{Konuşan madde incelemesi |sürüm= |teknik= |anlaşılma= |doğruluk= |}}~~~~
İnceleme bittiğinde, Resim sayfasındaki "Konuşan madde dosya bilgisi" şablonunun en alt satırına aşağıdaki ibareyi ekleyiniz.
|incelendi=evet
Değerlendirme kriterleri
değiştirTeknik Kalite
- Yüksek:
- Gürültü: Çok az ya da hiç arka plan gürültüsü veya nefes sesinin olmaması gerekir. Bölümler arasında kesinti izine ve distorsiyona (bozukluk) rastlanmamalıdır.
- İşlemeler: Kayıt üzerindeki işlemelerin klik, patlama ve benzeri türden sesler içermeyecek biçimde temiz yapılmış olması gerekir. İşlenmiş bölümler arasındaki ses seviyesi farklarının çok az ya da hiç olmaması gereklidir. İşlemeler okumanın akıcılığını ve özellikle de kelimeler arasındaki uygun zaman boşluğunu bozmayacak biçimde olmalıdır.
- Kayıt/kodlama: Dosya 1 kanal olarak kaydedilmeli ve en fazla 96 kbps olacak şekilde görece düşük bir değere uygun olarak kodlanmalıdır. Konuşma sesinin anlaşılırlığını ve netliğini azaltacak şekilde hiç bir filtre ya da efekt uygulanmamış olmalıdır.
- Lisans: Kaydın tüm unsurlarının hiç bir şüpheye yer vermeyecek şekilde kayıt içinde GNU Özgür Belgeleme Lisansı (GÖBL) ile açık ve net bir şekilde lisanslandırılmış olması gerekir.
- Biçim: Kayıt tıpkı Konuşan Vikipedi kayıt kılavuzunda bahsedildiği gibi Wikipedia'nın tanıtımı ile başlayıp lisasn bilgisiyle son bulmalıdır.
- Orta:
- Gürültü: Kabul edilebilir seviyede bir arka plan ve/veya nefes gürültüsü, ancak gürültünün seviyesi kesinlikle dikkati dağıtacak biçimde ya da konuşma sesini engelleyecek biçimde olmamalıdır. Kayıt üzerinde yapılan kesim işlemelerinin belli olmasına neden olabilecek çok küçük seviyelerdeki kesme ve distorsiyon gürültüleri.
- İşlemeler: Küçük seviyede klikler, ses patlamaları ya da diğer ses sorunları. İşlenmiş kısımlar arasındaki düşük oranlı ses seviye farklılıkları. Kesinlikle kelime kesilmesi olmamalıdır.
- Kayıt/kodlama:Dosya 1 kanal olarak kaydedilmeli ve en fazla 160 kbps olacak şekilde görece düşük bir değere uygun olarak kodlanmalıdır. Konuşma sesinin anlaşılırlığını ve netliğini azaltacak şekilde hiç bir filtre ya da efekt uygulanmamış olmalıdır. Kabul edilebilir düzeyde manuel olarak oynamış olmalıdır.
- Lisans: Kaydın tüm unsurlarının hiç bir şüpheye yer vermeyecek şekilde kayıt içinde GÖBL ile açık ve net bir şekilde lisanslandırılmış olması gerekir.
- Biçim: Kaydın girişindeki Wikipedia tanıtımı eksik olabilir.
- Düşük:
- Gürültü: Belirgin ve baskın seviyede bir arka plan ve/veya nefes gürültüsü, gürültünün seviyesi kesinlikle dikkati dağıtacak biçimde ya da konuşma sesini engelleyecek biçimdedir. Kayıt üzerinde yapılan kesim işlemelerinin belli olmasına neden olabilecek belirgin seviyelerdeki kesme ve distorsiyon gürültüleri.
- İşleme: Belirgin seviyede klikler, ses patlamaları ya da diğer ses sorunları. İşlenmiş kısımlar arasındaki belirgin ses seviye fgarklılıkları. Kelime kesilmeleri.
- Kayıt/kodlama:Dosya 2 kanal olarak kaydedilmiş ve 160 kbps'ten fazla olacak şekilde kodlanmış. Konuşma sesinin anlaşılırlığını ve netliğini azaltacak şekilde filtre ya da efekt uygulanmış. Belirgin düzeyde manuel olarak oynanmış.
- Lisans: Kaydın başındaki Wikimedia tanıtımı ve sonundaki lisans kaydı yoktur veya anlaşılamayacak niteliktedir.
- Biçim: Kaydın girişindeki Wikipedia tanıtımı ve sonundaki lisanslandırma eksik.
Anlaşılabilirlik
- Yüksek:
- Anlatım: Konuşmanın ifadelendirmesi sürekli ve kolayca anlaşılabilir olmalıdır.
- Akıcılık: Konuşmanın akıcılığı ya da hızı kayıt boyunca düzgün ve anlatımda kayıplara neden olmayacak biçimde olmalıdır.
- Orta:
- Anlatım: İfadelendirme, konuşmada anlam kaybına neden olmayacak düzeyde ufak tefek bozukluklar dışında tüm kayıt boyunca net ve anlaşılır olmalıdır.
- Akıcılık: Akıcılıkta ve hızda ufak tefek değişiklikler vardır.
- Düşük:
- Anlatım: Konuşmanın anlaşılmasını engelleyecek biçimde belirgin ifadelendirme sorunları vardır.
- Akıcılık: Akıcılıkta ve hızda belirgin değişiklikler.
Doğruluk
Eğer kaydın orijinal seslendiricisi, maddenin hangi tarihli sürümünü seslendirdiğine dair bir bağlantı vermemiş ise, kaydı yapan kişiyi konuyla ilgili olarak uyarınız ve bu bilgiyi sağlamasını isteyiniz. Yaptığınız uyarının ardından mantıklı bir süre sonra hala bu bilgi verilmiyor ise kaydın doğruluk kriterini otomatik olarak "Düşük" olarak belirleyiniz.
- Yüksek:
- Metne bağlılık: Kayıt asıl metne tamamen sadık kalınarak yapılmıştır. Kaydedilen metin anlam değişikliği yaratmayacak şekilde, okumanın gerektirdiği kurallarla ilgili bir iki ufak ses değişikliği (ulama gibi) haricinde birebir aynı olarak seslendirilmiştir. Kayıtta metinde varolan hiç bir gereksiz konuşma yer almamalıdır. Az miktarda yanlış telefuz olabilir ancak bu tür telafuzların konunun anlamına etki etmemesi gereklidir.
- Vurgulama: Vurgulama klasik anlamda kaynak metnin anlaşılmasını kolaylaştıracak biçimde kullanılmalıdır ve gereksiz aşırı vurgulamalar olmamalıdır.
- Orta:
- Metne bağlılık: Anlam değişikliğine neden olmayacak biçimde asıl metinden küçük miktarda sapmalar olabilir ve kabul edilebilir miktarda yanlış telafuzlar mevcuttur.
- Vurgulama: Vurgulama düzgün bir şekilde kaynak metnin anlaşılmasını kolaylaştıracak biçimde kullanılmamaktadır.
- Düşük:
- Metne bağlılık: Asıl metnin anlamında değişikliğe sebep olabilecek şekilde metinden sapmalar ve yanlış telafuzlar vardır.
- Vurgulama: Vurgulama belirgin ve kabul edilemeyecek biçimde düşük ya da kayıt boyunca aşırı değişimler göstermektedir ve metinda anlam kayıplarına neden olmaktadır.