Vaişnavizm

Vaişnavizm (Sanskritçe: वैष्णवसम्प्रदायः, IAST: Vaiṣṇavasampradāyaḥ), Şaivizm, Şaktizm ve Smartizm ile birlikte başlıca Hindu mezheplerinden biridir.^[1] Vişnu'yu (विष्णु, Viṣṇu) tanrılar (deva, देव) dahil tüm ruhların ve varlıkların kaynağı, kökeni ve dayanağı olan Mutlak Şahıs (Paramātman) ve Mutlak Varlık (Parabrahman) olarak betimlediği için Vaişnavizm olarak adlandırılır.^[2]^[3] Vaişnavizm'in temel metinleri arasında Vedalar (वेद, veda; "bilgi"), Upanişadlar (उपनिषद्, Upaniṣad), Bhagavad Gita (भगवद्गीता, bhagavad-gītā; "Tanrı'nın ezgisi"^[a]), Pancharatra (Agama) metinleri, Naalayira Divya Prabhandham ve Bhagavata Purana (भागवतपुराण, Bhāgavata Purāṇa) yer alır.^[4]^[5]^[6]

Vaişnavizm'de Vişnu ve Krişna aynı kişi (Bhagavan, Yüce Tanrı)'nın farklı suretleriyken Gaudiya Vaişnavizmi'nde göre Krişna, Sri Vaişnavizmi'ne göre ise Vişnu esas surettir. Vaişnavizm, Vişnu'nun avatarı kabul edilen Krişna ve Rama'yı esas suret kabul eden Krişnaizm ve Ramaizm gibi mezhepleri de içerir.^[7]^[8]

Varoluş teorisi değiştir

Tanrı ve ruhlar değiştir

Vaişnavizm'e göre varoluş aktarımsaldır, tüm varoluş tekil bir kaynaktan gelip o kaynağa dayanır ve buna tüm benlikler/ruhlar da dahildir. Bu bakımdan tekil kaynak (Yüce Tanrı, Vişnu) tüm benliklerin kaynağı ve kökeni olan Mutlak Benlik'tir, tüm ruhlar Vişnu'dan kaynaklanıp O'ndan filizlenir ve dolayısıyla Vişnu tüm ruhların babasıdır. Sonsuz farklı atmanın (ruh) kaynağı ve kökeni olan sınırsız Tanrı, Paramatman (Yüce Ruh) olarak tanımlanır ve bu kapsamda Tanrı tüm benliklerin Ezeli ve Ebedi Baba'sıdır. Bu nedenle Vaişnavalar tüm ruhları birbirine kardeş ve Tanrı'nın evladı olarak görürler.^[9]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

^ Dandekar, R. N. (1987) [Rev. ed. 2005]. "Vaiṣṇavism: An Overview". In Eliade, Mircea (ed.). The Encyclopedia of Religion. Vol. 14. New York: MacMillan.
^ Pratapaditya Pal (1986). Indian Sculpture: Circa 500 BCE–700 CE. University of California Press. ss. 24–25.
^ Stephan Schuhmacher (1994). The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion: Buddhism, Hinduism, Taoism, Zen. Shambhala. s. 397.
^ Johnson, Todd M.; Grim, Brian J. (2013). The World's Religions in Figures: An Introduction to International Religious Demography. John Wiley & Sons. s. 400.
^ Flood, Gavin (1996). An introduction to Hinduism. Cambridge University Press. ss 121-122.
^ Schrader, F. Otto (1973). Introduction to the Pāñcarātra and the Ahirbudhnya Saṃhitā. Adyar Library and Research Centre. ss. 2-21.
^ Hardy, Friedhelm E. (1987). "Kṛṣṇaism". In Mircea Eliade (ed.). The Encyclopedia of Religion. 8. cilt. New York: MacMillan.
^ Flood, Gavin (1996). An introduction to Hinduism. Cambridge University Press. s. 117.
^ A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (Kasım 1958). "581100 - Letter to Brother written from Jhansi - Vanisource". vanisource.org. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.

Notlar değiştir

^ "Tanrı" burada Krişna'yı ifade eder.

Dış bağlantılar değiştir

Encyclopædia Britannica, "Vaishnavism" 30 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Dandekar, R. N. (1987) [Rev. ed. 2005]. "Vaiṣṇavism: An Overview". In Eliade, Mircea (ed.). The Encyclopedia of Religion. Vol. 14. New York: MacMillan.

[2] Pratapaditya Pal (1986). Indian Sculpture: Circa 500 BCE–700 CE. University of California Press. ss. 24–25.

[3] Stephan Schuhmacher (1994). The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion: Buddhism, Hinduism, Taoism, Zen. Shambhala. s. 397.

[5] Johnson, Todd M.; Grim, Brian J. (2013). The World's Religions in Figures: An Introduction to International Religious Demography. John Wiley & Sons. s. 400.

[6] Flood, Gavin (1996). An introduction to Hinduism. Cambridge University Press. ss 121-122.

[7] Schrader, F. Otto (1973). Introduction to the Pāñcarātra and the Ahirbudhnya Saṃhitā. Adyar Library and Research Centre. ss. 2-21.

[8] Hardy, Friedhelm E. (1987). "Kṛṣṇaism". In Mircea Eliade (ed.). The Encyclopedia of Religion. 8. cilt. New York: MacMillan.

[9] Flood, Gavin (1996). An introduction to Hinduism. Cambridge University Press. s. 117.

[10] A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (Kasım 1958). "581100 - Letter to Brother written from Jhansi - Vanisource". vanisource.org. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.

[4] "Tanrı" burada Krişna'yı ifade eder.

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]