Turan Güneş

Türk siyasetçi ve bilim insanı

Turan Güneş[3] (25 Haziran 1921,[1] Kandıra, Kocaeli - 9 Nisan 1982, Çanakkale), Türk siyasetçi ve bilim insanıydı.

Turan Güneş
20. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
Başbakan Bülent Ecevit
Yerine geldiği Necmettin Erbakan
Turhan Feyzioğlu
Alparslan Türkeş
Yerine gelen Necmettin Erbakan
Alparslan Türkeş
Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
26 Ocak 1974 – 17 Kasım 1974
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
Başbakan Bülent Ecevit
Yerine geldiği Haluk Bayülken
Yerine gelen Melih Esenbel
Türkiye Büyük Millet Meclisi
10., 15. ve 16. Dönem Milletvekili
Görev süresi
24 Ekim 1973 – 12 Eylül 1980
Seçim bölgesi 1973 - Kocaeli
1977 - Kocaeli
Görev süresi
14 Mayıs 1954 – 11 Eylül 1957
Seçim bölgesi 1954 - Kocaeli
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Haziran 1921(1921-06-25)[1]
Kandıra, Kocaeli, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 9 Nisan 1982 (60 yaşında)
Çanakkale, Türkiye
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Partisi Demokrat Parti (1947-1955)
Hürriyet Partisi (1955-1958)
Cumhuriyet Halk Partisi (1958-1980)
Evlilik(ler) Nermin Solmaz Güneş[1]
Çocuk(lar) Ayşe Güneş Ayata[2] (1954)[1]
Hurşit Güneş (1957)[1]
Ebeveyn(ler) Hurşit Güneş[1][3]
Tasvire Güneş[1][3]
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Bürokrat, siyasetçi, bilim insanı

Kıbrıs Harekâtı sırasında dışişleri bakanı olarak görev yapmaktaydı.

Yaşamı

değiştir

Ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. 1945'te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni (İÜHF) bitirdi. Doktora çalışmasını Fransa'da Paris Hukuk Fakültesinde yaptı. 1951'de İÜHF Anayasa Kürsüsünde asistan, 1954'te doçent oldu. 1947'de DP Kandıra örgütünün kurucuları arasında yer alarak siyasete atıldı, 1954'te DP'den Kocaeli milletvekili seçildi. Bir süre sonra parti yönetimini eleştirmeye başladı. Basına ispat hakkı tanınmasını isteyen arkadaşlarıyla birlikte 1955'te DP'den çıkarıldı. HP'nin kurucuları arasında yer aldı, partinin genel sekreterliğini üstlendi. 1958'de HP'nin feshine karar verilince birçok HP'liyle birlikte CHP'ye katıldı ve partinin merkez yönetiminde yer aldı.

Güneş 27 Mayıs darbesi sonra Kurucu Meclis Cumhuriyet Halk Partisi Temsilcisi (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) olarak seçildi. 1961 seçimlerinde TBMM'ye giremeyince öğretim üyeliğine geri döndü, 1965'te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde idare hukuku profesörü oldu.1965'ten sonra CHP'nin içinde gelişen ortanın solu hareketinin önderleri arasında yer aldı. 1973 seçimlerinde Kocaeli milletvekili olarak yeniden TBMM'ye girdi. 1974 yılında kurulan CHP-MSP koalisyonunda Dışişleri Bakanlığı yaptı. 20 Temmuz 1974'teki Kıbrıs Harekâtı ardından yapılan Cenevre görüşmelerinde Türkiye'yi temsil etti. Haziran 1977 seçimlerinde de Kocaeli milletvekili seçilen Güneş, güvenoyu alamayan CHP azınlık hükûmetinde devlet bakanı ve başbakan yardımcısıydı.

Turan Güneş ayrıca değişik dönemlerde Avrupa Konseyi Danışma Meclisi üyeliği ve Avrupa Konseyi Siyasi İşler Komisyonu başkanlığı yaptı.

24. dönem CHP Kocaeli milletvekili olan, ekonomist Hurşit Güneş'in babasıdır.

Ölümünden sonra, 1983'te Araba Devrilmeden Önce adlı kitabı, 1989'da Ferenc Fejtő'den çevirdiği Herşeye Rağmen Sosyal Demokrasi ve 2009'da Hurşit Güneş tarafından derlenen Türk Demokrasisinin Analizi yayımlanmıştır.

Ankara'da TRT Ankara yönetim binasının bulunduğu bir bulvar ile Bülent Ecevit ve ailesinin Or-An'da yaşadığı ev onun adını taşımaktadır.

Ölümü

değiştir
 
Turan Güneş ailesinin mezarı.

Turan Güneş 9 Nisan 1982'de İstanbul'dan İzmir'e giderken, Çanakkale yakınlarında gemide geçirdiği kalp krizi sonucu öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Levent Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanlığında toprağa verildi.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e f g "TÜRK PARLAMENTO TARİHİ TBMM - X . DÖNEM 1954 - 1957 II. CİLT" (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Tatile çıkması istenen Ayşe kim?". Vatan. 31 Ekim 2007. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017. 
  3. ^ a b c "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Haluk Bayülken
Türkiye Dışişleri Bakanı
26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974
Sonra gelen:
Melih Esenbel
Önce gelen:
Necmettin Erbakan
Turhan Feyzioğlu
Alparslan Türkeş
Türkiye Başbakan Yardımcısı
21 Haziran 1977 - 11 Temmuz 1977
Sonra gelen:
Necmettin Erbakan
Alparslan Türkeş