Travis Scott

Amerikalı rapçi

Jacques Webster (d. 30 Nisan 1991),[1] sahne adı ile Travis Scott, Amerikalı rapçi ve prodüktördür. Houston, Teksaslı sanatçı, T.I.'ın Grand Hustle Records plak şirketiyle anlaşma yaptı. Kanye West ile yakın ilişki kuran Scott, 2012 yılında GOOD Music derleme albümü Cruel Summer'daki birkaç şarkıda yer aldı.[2] İlk solo projesi olan ve Owl Pharaoh adını taşıyan mixtape'i 21 Mayıs 2013'te yayınlandı. Onu 18 Ağustos 2014'te piyasaya çıkan ikinci mixtape'i Days Before Rodeo takip etti.[3] Scott'ın, Rodeo adını taşıyan ilk stüdyo albümü 4 Eylül 2015'te Grand Hustle etiketiyle raflardaki yerini aldı.[4] İlk haftasında 90 bin satan albüm, Amerikan Billboard 200 listesine üç numaradan girdi.[5] 2016 yılında Birds in the Trap Sing McKnight albümünü Apple Müzik'te yer alan Beats 1'da yaptığı radyo programı .wav'de ilk kez yayınladı. Scott'ın müzik tarzı, geleneksel hip hop, lo-fi ve ambient müziğin karışımından meydana gelmiş bir tarz olarak tanımlandı. Scott'ın sertifikalı albümleri sadece ABD'de 45 milyonun üzerinde sattı. 6 defa Grammy Ödüllerinde aday olarak gösterildi ve bir defa Billboard Müzik Ödüllerini kazandı.

Travis Scott
Travis Scott, 2019
Genel bilgiler
DoğumJacques Berman Webster II
30 Nisan 1991 (33 yaşında)
Başladığı yerHouston, Teksas, ABD
TarzlarHip hop
MesleklerRapçi, söz yazarı, prodüktör
Etkin yıllar2008–günümüz
Müzik şirketiGrand Hustle, Epic
Resmî sitetravisscott.com

Çocukluk ve gençlik yılları

değiştir

Jacques Berman Webster II Texas'ın Houston şehrinde doğdu. 1 yaşından 6 yaşına kadar Webster, Houston, South Park'ta anneannesiyle birlikte yaşadı. Houston'ın güney merkezinde bulunan, suç oranının yüksek olmasıyla nam salmış mahallesi, genç Webster'ın üzerinde etki bırakmıştı. Bir sözünde mahallesi ile ilgili şunları söylemiştir: ''Çocukluğumda anneannem varoşta yaşıyordu, yani çok fazla çılgınca şeyler gördüm. Delirmiş dilenciler, kafayı yemiş orospu çocukları... Aç, tuhaf ve pislik içerisinde insanlar gördüm. Her zaman kendime 'bu boktan yerden kurtulmam lazım.' derdim. Bu bana şeklimi, şu an olduğum kişiyi verdi.'' Webster ailesiyle yaşamak için Houston'ın güneybatısında bulunan, Missouri City adında, orta sınıf bir yerleşim yerine taşındı. Annesi Apple'da çalışırken, babası kendi işinin sahibiydi. Aynı zamanda Webster'ın babası da bir soul müzisyeniydi ve dedesi bir caz bestecisiydi. Webster Elkins Lisesinde öğrenim gördü, 17 yaşında mezun oldu. Webster daha sonra Texas San Antonio Üniversitesinde eğitim görmeye başladı fakat ikinci sınıfta müzik kariyerini devam ettirmek için bıraktı.

Bıraktıktan sonra, Webster müzik kariyerine başlama teşebbüsüyle hızlıca New York'a taşındı. Ailesi, üniversiteden ayrılması nedeniyle hayal kırıklığına uğradı, sonuç olarak finansal desteklerini bıraktılar.

Kariyeri

değiştir

2008-2012: Kariyerinin başlangıcı ve kayıt anlaşmaları

değiştir
 
Scott 2013'te sahnedeyken

Webster, uzun süredir arkadaş olduğu Chris Holloway ile ''The Graduates'' ismiyle bir ikili hâline geldiler. 2008 yılında, bu ikili Myspace adlı web sayfasından isimsiz ilk EP eserlerini yayınladılar.

İlerleyen yıllarda, Scott ve sınıf arkadaşlarından biri olan OG Chess ile ''The Classmates'' grubunu oluşturdular. The Classmates 2009 yılında Buddy Rich ve 2010 yılında Cruis'n USA olmak üzere 2 adet proje yayınladılar. Scott genel olarak iki işin de yapımını üstlenmişti. Bu ikili, 2012'de kişisel ve ekonomik anlaşmazlıklar yüzünden grubun dağılmasına kadar beraber devam ettiler.

Üniversiteyi bıraktıktan sonra Scott, Houston'dan New York'ta bulunan Washington Heights'a taşındı, burada Illroots isimli müzik sitesinin sahibi Mike Waxx ile çalışmaya başladı. New York'a taşındıktan sonra Scott, bir arkadaşının evinde yerinde yatıyordu ve zamanının çoğunu Just Blaze'in stüdyosunda geçiriyordu. Zamanla New York'ta hüsrana uğramıştı ve devam edemediği için, sadece 4 ay durduğu şehirden Los Angeles, California'ya taşınmıştı.

Los Angeles'ta Webster, yaşayacağı bir ev verme sözünü yerine getirmeyen bir arkadaşı tarafından terk edilmişti. Ailesi finansal desteğini kesmişti ve eninde sonunda ailesinin kovduğu eve geri dönmeye zorlanmıştı. Webster bir kez daha Los Angeles'a taşınmıştı ve bu sefer Southern California Üniversitesinde okuyan bir arkadaşının kanepesinde uyumaya başlamıştı. Daha sonraları Atlantalı rapçi ve Grand Hustle Records'un sahibi T.I., Webster'ın Lights (Love Sick) başlıklı şarkısını duyacaktı. Webster Los Angeles'tayken, T.I. adına bir çalışan onunla iletişime geçti ve bir stüdyoda buluşmak için davet etti. Buluşma sırasında T.I., Webster'ın ''Animal'' isimli şarkısına freestyle yaptı.

2012-2014: Owl Pharaoh ve Days Before Rodeo

değiştir
 
Scott 2014'te sahnedeyken

Scott'ın tamamlanmış ilk mixtape'i Owl Pharaoh'tu ve 2012'de ücretsiz indirilmeye açık şekilde yayınlanmıştı. Fakat projenin çıkma tarihi gecikti ve ileri bir tarihte çıkacağı duyurularak ertelendi. Bu proje daha sonra Kanye West ve Mike Dean tarafından tekrar yapıldı fakat şarkılarda bulunan bazı kesitlerin izni alınamadığı için ertelendi. Bu bekleyiş sırasında Scott, ''Blocka La Flame'' adında, aynı plak şirketinde bulunduğu Pusha T'nin teklisi olan ''Blocka'' (vokaller ve yapım Scott'a aitti) şarkısının yeniden yapılmış versiyonunu yayınlayacaktı. Şarkı Young Chop tarafından, Scott'un Mike Dean ile birlikteyken prodüksiyona eklediği eklentiler ile birlikte yapıldı. 22 Mart 2013'te Scott, Owl Pharaoh isimli mixtape'inde yer alan ''Quintana'' şarkısı için bir video klip yayınladı. Şarkının mixtape'teki versiyonunda Amerikalı rapçi Wale konuk olmuştur. Bu şarkının prodüksiyonunu Sak Pase ve Mike Dean ile birlikte Scott üstlenmiştir. 27 Mart 2013'te XXL dergisi, Scott'a ''Freshman Class'' bölümünde yer vermişti. 29 Mart 2013'te İngiliz dj DJ Semtex ile yaptığı röportaj sonrasında Scott, 2 Haziran 2013'te çıkaracağı T.I. ve 2 Chainz'in de bulunduğu ''Upper Echelon'' başlıklı şarkısının ön gösterimini yapmıştı. Scott aynı zamanda Owl Pharaoh adlı mixtape'in kendisinin ilk resmî mixtape'i olduğunu ve iTunes Store üzerinden 21 Mayıs 2013'te yayınlanacağını açıklamıştı. 23 Nisan 2013'te ''Upper Echelon'' Urban contemporary temalı radyolara gönderilmişti. EP indirilmesi ücretsiz olarak yayınlanmıştı.

13 Mart 2014 tarihinde Scott, Texan müzik festivali South by Soutwest'te Big Sean'ın gelmekte olan projelerinden birisi, daha sonra değişecek ismiyle ''1975'' adlı yeni şarkıyı seslendirmişti. Scott daha sonra Twitter üzerinden şarkının isminin ''1975'' olmadığını ve ikinci mixtape'i olan Days Before Rodeo'da yer alacağını açıkladı. Daha sonra Twitter hesabını plak şirketinin ilk stüdyo albümü Rodeo'yu duyurmak için kullanacaktı. 5 Mayıs 2014'te Scott, İngiliz rock grubu The 1975'ın ''M.O.N.E.Y'' adlı şarkısından kesit bulunan, yeni başlığıyla ''Don't Play'' şarkısının tam hâlini yayınladı. 11 Temmuz 2014'te ''Don't Play'' dijital platformlarda Days Before Rodeo albümüne bir ön ayak olarak yayınlandı.

Days Before Rodeo'daki başarılarından sonra Scott, rapçi Young Thug ve prodüktör Metro Boomin ile The Rodeo Tour olarak adlandırdığı bir konser turu yapacağını duyurdu. Tur 1 Mart 2015'te California, Santa Ana'da başladı ve 1 Nisan 2015'te Oregon, Portland'da sona erdi. Tur Denver, Colorado, Houston, Texas, Chicago, Illinois, Detroit, Michigan, New York, Atlanta, Georgia, Philadelphia, San Diego, Los Angeles, San Francisco, California, Seattle ve Washington gibi büyük şehirlerde düzenlendi. İlk gösterinin biletlerinin hayranların gözleri önünde çok hızlı bir şekilde tükenmesinin ardından, 2. tura Los Angeles ve New York gibi şehirler eklendi. Kanye West, Chris Brown, Wale ve Birdman gibi özel konuklar bazı şehirlerde katılım gösterdiler.

2015-2016: "Rodeo" ve "Birds in the Trap Sing McKnight"

değiştir
 
Travis Scott Ağustos 2015'te sahnede

Rodeo 4 Eylül 2015'te Grand Hustle ve Epic Records etiketi altında yayınlandı. Albüme Quavo, Juicy J, Kanye West, The Weeknd, Swae Lee, Chief Keef, Justin Bieber, Young Thug ve Toro y Moi gibi sanatçılar konuk olurken, prodüktörlüğü Mike Dean, Kanye West, WondaGurl, Suber, DJ Dahi, Metro Boomin, 1500 or Nothin', Sonny Digital, Southside, Terrace Martin, Zaytoven, Pharrell Williams ve Scott'ın kendisi üstlendi. Albüm, Future ve 2 Chainz'in eşlik ettiği ''3500'' ve ''Antidote'' isimli parçalar sayesinde desteklendi. ''Antidote'' adlı teklisi, US Billboard Hot 100 listesinde 16. sıraya yerleşerek kendisinin en yüksek yere gelen teklisi oldu. Rodeo genel olarak eleştirmenlerden pozitif görüşler aldı ve ilk defa US Billboard 200 listesinde üçüncü sıraya ulaştı. Aynı zamanda Billboard Rap Albums listesinde de ilk defa birinci sıraya yerleşti.

4 Ocak 2016 tarihinde yeni stüdyo albümünün yolda olduğunu duyuracaktı. 8 Şubat 2016'da, iLoveMakonnen, Vic Mensa ve Scott'ın Alexander Wang'a ait olan ''WANGSQUAD'' topluluğunda yer alacağı duyuruldu. 29 Mart 2016 tarihinde 300 Entertainment yöneticisi Lyor Cohen, Young Thug ve Scott'ın yeni bir tekli yayınlayacağını ve Scott'ın yayınlanacak olan albümünün bir ''klasik'' olduğunu ifade etti. 7 Nisan 2016'da Scott, konserlerinden birinde Young Thug ile olan teklisinin ön gösterimini yaptı. 17 Mayıs 2016'da ise Scott, ikinci albümünün Birds in the Trap Sing McKnight olacağını açıklarken, üçüncü albümünün ise Astroworld adıyla piyasaya sunulacağını belirtti. 3 Haziran 2016 tarihinde Thug ve Scott ortak teklileri ''Pick up the Phone'' adlı şarkıyı yayınladılar. Atlanta'lı rap grubu Migos'un üyesi olan Quavo'nun vokallerini de içeren bu tekli, Billboard Hot 100 listesinde 43. olarak Recording Industry Association of America (RIAA) tarafından iki adet platin ile ödüllendirildi.

31 Ağustos 2016 tarihinde Scott Instagram üzerinden bir gönderi oluşturarak Birds in the Trap Sing McKnight albümünün sonunda bittiğini duyurdu. 2 Eylül 2016'da ise Scott .wav radio'daki üçüncü bölümünde albümün iTunes ve Apple Music üzerinden yayınlanacağını açıkladı. 11 Eylül 2016 günü albüm Scott'ın US Billboard 200 listesindeki ilk albümü oldu. Ertesi gün Universal Music Publishing Group CEO'su Jody Gerson, şirketinin Scott ile dünya çapında bir anlaşmaya imza attığını belirtti.

Aynı radyo bölümünde Scott, Birds in the Trap Sing McKnight albümünün ön tanıtımını yaptı, ayrıca Scott, Kanye West'in G.O.O.D Music şirketinin ilk derleme albümü Cruel Summer'ın prodüktörlüğünü üstleneceğini duyurdu. Radyo bölümünde Scott, çıkacak olan albümünü ''çok dinç, anında olaya giren, çok felaket, adamım, çok felaket bir albüm.'' şeklinde açıkladı.

2017-2018: Cactus Jack Records, Huncho Jack, Jack Huncho ve Astroworld

değiştir

Scott 16 Şubat 2017'de New Orleans, Champion Square alanında All-Star Weekend'de sahne aldı. Aynı zamanda 10 Mart 2017'de New Orleans BUKU Music + Art Project festivalinde de sahne aldı. 5 Martta Scott, "Birds Eye View" adındaki yeni konser turunu duyurdu. Ertesi gün, tur için gidilecek tarih ve şehirler belirlenmişti, 10 Martta New Orleans, Louisiana'da başlayarak 2 Haziran günü Eugene, Oregon'da son bulacaktı. Mart 2017'de Scott, Cactus Jack Records adı altında kendi ''damgasını vuracağını'' duyurdu. Bir röportaj sırasında Scott: ''Müziğimin üzerinde finansal kontrole sahip olmak için yapmıyorum. En başta gelen ve en önemli olan şey diğer sanatçılara yardım etmek, yeni sanatçıları desteklemek ve imkanlar sunmak. Bana yapılanın aynısını onlara da yapmak istiyorum, fakat daha iyi yollarla. Daha iyi yollar derken bir saçmalıktan bahsetmiyorum. Sanatçılara albümlerinin yayınlanma tarihi ya da videoların ve albümlerin bütçesi hakkında yalan yok.'' 15 Haziran 2017 tarihinde Scott "Birds Eye View Tour" adındaki turnesinin bir Avrupa ayağı olacağını da belirtti. Turnenin Avrupa ayağı 23 Haziran günü Paris'te başladı ve 9 Temmuz günü Turku, Finlandiya'da son buldu. Turnenin bu ayağı genellikle festival ya da küçük organizasyonlar ayarındaydı.

3 Nisan 2017 tarihinde yüksek ihtimalle Scott 2017'nin sonlarına doğru yayınlayacağı, Atlantalı rapçi Quavo'yla yaptığı ortak albümü bildirdi. GQ'da yaptığı bir konuşmasında Scott: ''Quavo ile albüm yakın bir zamanda geliyor. Yakında yeni şarkılar yayınlayacağım. Nasıl yaparım bilirsiniz: sürprizleri severim. Bu ikili albüme ek olarak Scott, Houston eğlence parkının kapatılmasından sonra albüme aynı ismi verilen, kendisinin üçüncü stüdyo albümü Astroworld'ün bitmeye yakın olduğu ve 2017 gibi yayınlanacağı duyuruldu. Scott aynı zamanda Kanadalı rapçi Drake'in More Life (2017) adlı projesinde "Portland" başlıklı bir şarkıda yer almıştı. Şarkının US Billboard Hot 100 listesinde 9. olmasıyla, Scott konuk sanatçı olarak ilk defa en iyi 10 sıralamasında yer aldı.

16 Mayıs 2017 tarihinde Scott, sosyal medyada ön gösterim yaptıktan sonra SoundCloud üzerinden üç yeni parça yayınladı. Şarkıların ismi "A Man", "Green & Purple (Playboi Carti eşliğinde)", ve"Butterfly Effect" oldu. Sadece ''Butterfly Effect'' diğer tüm yayın servislerinde yayınlandı. ''Butterfly Effect'' için yapılan klip 14 Temmuz 2017 günü yayınlandı. Scott 10 Ağustos 2017 tarihinde ''ALBÜM MODU'' şeklinde bir tweet paylaştı. Bu, Kendrick Lamar'ın ''DAMN. TOUR'' ismindeki turnesine konuk olduğu geceden bir önceki gündü. Bu tweet onun tamamıyla AstroWorld albümü için uğraştığının bir göstergesiydi. Scott 27 Ağustos 2017 tarihinde Thirty Seconds to Mars grubuyla birlikte "Walk On Water" isimli teklilerini 2017 MTV Video Müzik Ödülleri'nde seslendirdi.

18 Eylül 2017 tarihinde Migos ve Quavo bir röportaj gerçekleştirdiler. Quavo Scott ile yaptıkları albümün ''çok çok yakın'' olduğunu belirtti. Aynı zamanda Scott ile halihazırda 20 adet kaydının olduğunu vurguladı. Ocak 2017'de Scott, Çin doğumlu Kanadalı rapçi Kris Wu'nun ''Deserve'' adındaki çok özel bir parçasında ona eşlik etti. 7 Aralık 2017'de Quavo'nun Zane Lowe ile yaptığı röportajın bir kısmı Beats 1 isimli resmi twitter hesabında paylaşıldı. Gelmekte olan albümün adı sorulduğunda Quavo adının Huncho Jack, Jack Huncho olacağını onayladı.

Scott 6 Aralık 2017 tarihinde Trippie Redd'in "Dark Knight Dummo" adlı parçasına konuk oldu. Şarkı Billboard Hot 100 listesinde 72. sırada yer aldı. 21 Aralık 2017 günü Webster ve Quavo ortak albümleri Huncho Jack, Jack Huncho'yu yayınladılar. Albüm Billboard 200 listesinde 3. sırada yer alırken albümden 7 şarkı Billboard Hot 100 listesinde kendine yer buldu. Huncho Jack, Jack Huncho albümünün yayınlanmasından sonra Webster daha fazla stüdyoda görüntülenmeye başladı ve Billboard AstroWorld'ün ilk çeyreği için bir beklentide bulundu.

 
Travis Scott Openair Frauenfeld sahnesindeyken, 2019.

3 Mayıs 2018 tarihinde Scott Kanye West ve Lil Uzi Vert'in eşlik ettiği ''Watch'' adlı tekliyi yayınladı. Bu tekli kendisinin gelmekte olan üçüncü stüdyo albümü AstroWorld için bir reklam oluşturdu. Astroworld 3 Ağustos 2018 günü yoğun övgülerle beraber yayınlandı ve Billboard 200 listesinde birinci sıradan yer edindi. Albümün ikinci teklisi "Sicko Mode", Scott'ın teklileri arasından en yüksek yeri alarak Billboard Hot 100 listesinde birinci oldu. Scott Metro Boomin'in Not All Heroes Wear Capes isimli albümünde 5 adet şarkıda konuk oldu. Aralık ayında Billboard, Scott'ın Maroon 5 grubuna konuk olarak Super Bowl LIII adındaki sahne şovunda konuk olacağını bildirdi. Bu performans halkın ilgisini büyük oranda çekmişti.

2019-günümüz: Look Mom I Can Fly ve JackBoys

değiştir

18 Nisan 2019 tarihinde Scott, The Weeknd ve SZA ile beraber popüler bir HBO dizisi olan Game of Thrones için bir parça yayınladılar. Şarkı dizinin ikinci sezonunun ilk bölümünde yer alan bir sahneye referans olarak ''Power is Power'' ismiyle adlandırıldı. Şarkı Game of Thrones'un çıkmak üzere olan For the Throne albümünün ikinci parçasıydı. 2019 yılının Ağustos ayında, Scott'ın belgesel filmi Look Mom I Can Fly, Netflix üzerinden yayınlandı. Kasım ayında, Young Thug'ın şarkısı Hot'ı Gunna ile beraber yeniden seslendirdi. Aralıkta ise, Hot 100 listesinden birinci olarak çıkış yapan, 2018'de yayınladığı "Sicko Mode" şarkısından sonra ilk olarak çıkış yaptığı ikinci şarkısı konumundaki ''Highest in the Room'' yayınlandı. 2 Aralık'ta Scott, Cactus Jack şirketi adına JackBoys ismiyle Don Toliver, Sheck Wes ve prodüktör Chase B. Scott'ın eşlik ettiği ortak albümün 26 Aralık'ta yayınlanacağını Instagram üzerinden duyuruldu. Albüm aynı zamanda Scott'ın "Highest in the Room" isimli parçasının İspanyol şarkıcı Rosalia ve Amerikalı rapçi Lil Baby'nin aylar öncesinde eklenmiş olan bölümüyle birlikte yeni versiyonunu içeriyordu. 27 Aralık'ta Scott Sheck Wes, Don Toliver ve gelecek vadeden rapçi Luxury Tax 50 ile yaptığı "GANG GANG" şarkısının video klibini yayınladı. 30 Aralık'ta ise Pop Smoke'un eşlik ettiği "GATTI'' şarkısının video klibi yayınlandı. Bu şarkının sözleri Scott'ın ayrılmış olduğu sevgilisi Kylie Jenner'a ithafen yazılmıştı.

Sanatsal niteliği

değiştir

Scott Bon Iver, Kid Cudi, M.I.A., Kanye West, Toro y Moi, Tame Impala, T.I., and Thom Yorke gibi isimlerin etkisinde kaldığını belirtmiştir. Spin dergisi 2013'te yapmış olduğu mixtape'i Owl Pharaoh'u Kid Cudi'nin Man on the Moon II: The Legend of Mr. Rager ismindeki albümüyle kıyaslamıştı.

 
Travis Scott, DAMN. Turu.

Scott şarkılarında Auto-Tune, delay efekti gibi birçok kendi sesinin dışında bir ses yaratan efektler kullanmış ve bunlardan çok yüksek derecede prodüktör olan Mike Dean ve Alex Tumay etkilenmiştir. Scott'ın müzikal tarzı ''geleneksel hip-hop ve lo-fi müziğinin karışımı'' olarak tanımlanmış ve genelde ''ambient'' müzik olarak sınıflandırmıştır. Scott bu konuda kendisiyle alakalı ''Ben hip-hop değilim.'' demiştir. Vulture Scott'ın sesini ''daima karanlık, bağdaştırıcı, kaliteli ve anormal olan her şey'' olarak tanımlamıştır.

Scott, Broadway tiyatrosunun bir hayranı olduğunu ve gösterileri için bir albüm yapmak istediğini söylemiştir. Gelecekte kendi müzikalini yazmak istediğini de belirtmiştir.

Kişisel Hayatı

Scott 2017'nin Nisan ayında televizyon yıldızı ve girişimci Kylie Jenner ile çıkmaya başladı. 1 Şubat 2018 tarihinde ilk çocukları Stormi doğmuştur. Çift günümüzde ayrıdır.

Diskografi

değiştir
Stüdyo albümleri
Mixtape'leri
  • Owl Pharaoh (2013)
  • Days Before Rodeo (2014)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Ibile, Fagbo. "Texas Birth Index". www.familysearch.org. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  2. ^ "Travi$ Scott talks about working on Cruel Summer". Complex. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2012. 
  3. ^ "New Mixtape: Travis $cott – 'Days Before Rodeo'". Rap-Up. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014. 
  4. ^ Christopher Harris (16 Ocak 2015). "Travis Scott Explains "Rodeo" Album Concept". HipHopDX. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015. 
  5. ^ "The First-Week Sales Numbers for Travi$ Scott's 'Rodeo' Are In". Hypetrak. 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 

Dış bağlantılar

değiştir