Terminal sinir
Terminal sinir veya "0. kranial sinir" olarak adlandırılan sinir ilk kez 1878 yılında bir Alman bilim insanı olan Gustav Fritsch tarafından köpek balığı beyninde keşfedilmiştir. İnsanlarda ilk kez 1913 yılında gösterilebilmiştir.[1] 1990'da yapılan araştırmalarda insanlarda da görülen bir sinir olduğu tespit edilmiştir.[2][3] Sinir "Kranial sinir XIII", "Sinir 0", "Sinir N" ve "NT" isimleri ile de kullanılmıştır.[4][5]
| terminal sinir | |
|---|---|
 Köpek balığı beyninin arkadan görünüşü | |
| Latince isim | nervus terminalis |
| Tanımlayıcılar | |
| Microsoft Academic | 2777600445 |
| TA | 6179 |
| FMA | 76749 |
Yapısı değiştir
Fritsch'in köpek balığı beyninden 1878'de şematize ettiği resmin orijinalinde terminal sinir görünmektedir. Terminal sinire ait mikroskopik lifler myelinsizdir ve gyrus rektusun etrafındaki subaraknoid alanda bulunmaktadır. Bu pleksus kribriform tabakadan olfaktor üçgenin arkasından, olfaktor gyrusun iç kısmından lamina terminalise ulaşır.[2] Terminal sinir genellikle otopsi serilerinde izlenebilir. Normal bir kranial sinire göre çok ince olmasından dolayı otopsilerde izlenebilmesi için dikkatli diseksiyon yapılması gerekir.[4] Bu sinirin fonksiyonları henüz tartışılmaktadır ve güncel anatomi kaynaklarında bahsi geçmemektedir.[1]
Gelişimi değiştir
2004'te zebrafish üzerinde bu sinirin gelişimsel özellikleri incelenmiştir.[6] Terminal sinir ile olfaktor sinir arasındaki bağlantılar insan embriyolarında detaylı olarak çalışılmıştır.[7]
Fonksiyonu değiştir
Her ne kadar olfaktor bulbusa çok yakın olsa da kokunun değerlendirildiği bu ganglionda terminal sinirin bağlantısı bulunmamaktadır.[8] Terminal sinirin feromonları algılama ile ilgili fonksiyonu olduğu düşünülmektedir. Bu hipotez daha sonra sinirin memelilerde cinsel davranışların düzenlendiği medial ve lateral septal çekirdekler, pre-optik çekirdekle bağlantısı olduğu ve bu sinirin kesildiği hamsterlarda karşı cins ile eşlemelerin azaldığı gösterilmesi üzerine güçlenmiştir.[1][9]
Ek resimler değiştir
-
İnsan beyninin alttan görüntüsünde sinirin 3 farklı şekilde gösterimi -
Beynin alttan görünümü ve gyrus rektusun önde ortada görünümü
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Fields, Fields (Şubat 2007). "Sex and the Secret Nerve". Scientific American Mind. 18 (1). ss. 20-27. doi:10.1038/scientificamericanmind0207-20.
- ^ a b Fuller, Fuller (1989). "Nervus terminalis (cranial nerve zero) in the adult human". Clinical neuropathology. 9 (6). ss. 279-83. PMID 2286018.
- ^ Berman, Laura. "Scientists discover secret sex nerve". TODAY.com (İngilizce). 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2019.
- ^ a b Bordoni, Bordoni (2013). "Cranial nerves XIII and XIV: nerves in the shadows". Journal of multidisciplinary healthcare. Cilt 6. ss. 87-91. doi:10.2147/JMDH.S39132. PMID 23516138.
- ^ Vilensky, Vilensky (Ocak 2014). "The neglected cranial nerve: nervus terminalis (cranial nerve N)". Clinical anatomy (New York, N.Y.). 27 (1). ss. 46-53. doi:10.1002/ca.22130. PMID 22836597.
- ^ Whitlock, Whitlock (Eylül 2004). "Development of the nervus terminalis: origin and migration". Microscopy research and technique. 65 (1-2). ss. 2-12. doi:10.1002/jemt.20094. PMID 15570589.
- ^ Müller, Müller (2004). "Olfactory structures in staged human embryos". Cells, tissues, organs. 178 (2). ss. 93-116. doi:10.1159/000081720. PMID 15604533.
- ^ Von Bartheld, Von Bartheld (Eylül 2004). "The terminal nerve and its relation with extrabulbar "olfactory" projections: lessons from lampreys and lungfishes". Microscopy research and technique. 65 (1-2). ss. 13-24. doi:10.1002/jemt.20095. PMID 15570592.
- ^ Wirsig, Wirsig (11 Ağustos 1987). "Terminal nerve damage impairs the mating behavior of the male hamster". Brain research. 417 (2). ss. 293-303. doi:10.1016/0006-8993(87)90454-9. PMID 3308003.