Teokrasi
Teokrasi ya da din erki[1], dine dayalı yönetim biçimini tanımlamak için kullanılan terim. Daha doğru bir anlatımla, dini otorite organlarının siyasi otorite organları yerine devlet idaresini elde tuttuğu devlet biçimidir. Teokrasi en yalın anlamda "devlet işlerinden yönetim ile görevli din adamları (ör: Osmanlı Devletinde: ulema) sınıfının sorumlu olduğu ve devlet işlerinin dini temellere dayandırıldığı sistem" olarak tanımlanabilir.
Etimoloji değiştir
Teokrasi teriminin kökeni Yunanca θεοκρατία (theokratia)'dan gelmektedir. Tanrı düzeni (Josephus) demektir. Kelime Yunanca Teos'dan dönüşmüştür. Theos kelimesinin kökeni Hint Avrupa dillerinde dinî kavramlar içinde yer alır. Theos'un anlamı tanrı, Kratos'un anlamı ise düzen demektir. Kelime Yunancada Tanrı'nın Düzeni anlamına gelir. Teokrasi kelimesi hiçbir dilde de gerçek anlamında kullanılmamıştır. İngilizcede kaydedilen ilk kullanım 1622 tarihlidir. İlahi Esin Altındaki Papazların Hükümeti olarak (Eski Ahit'te Krallar döneminden önce kullanıldığı şekliyle) anlaşılmıştır. 1825'ten sonra ise Din adamlığına ve dine dayalı politik ve sivil güce teokrasi denilmiştir.
Belirleyici özellikler değiştir
Din kurallarının geçerli olduğu sistem olan teokraside, kurallar ya dini kuralların aynısıdır, ya bunlardan büyük ölçüde etkilenmiştir ya da dini kurallarla çelişik olsa dahi dini temellere dayandırılır veya meşrutiyet için dayandırılması gerekir. Teokrasi ile yönetilen ülkelerde hukuk sistemi dine dayandırılması gerekir, hukuki kararların en yüksek mercii bir tür ruhban sınıfıdır. Teokratik sistemin dayandırıldığı dine göre ağırlığı ve önemi çeşitli olsa da, bu sistemde doğma mantığı ve akli durum göz önünde tutulur; çoğu zaman mantıki, akli ve pratik durumlar kabul edilen dogmalara adapte edilmeye çalışılır. Teorik anlamda, sistemin temeli dogmadır, diğer her türlü bilgi ikincil önem ve plandadır. Toplumsal yapı, hukuki yorumlar, eğitim ve kişisel hak ve özgürlükler dini kurallara göre uygulanır. Günümüzde Vatikan, Suudi Arabistan, Afganistan ve İran böyle yönetilmektedir.
Dinsel olarak temsil yetkisine sahip olduğunu öne süren bir sınıf bulunmaktadır.[2] Bu yönüyle Oligarşi'nin bir türü olarak ortaya çıkar.
Teokratik Monarşi değiştir
Teokratik monarşi, içinde hem teokrasiyi hem de monarşiyi barındıran yönetim biçimidir. Tek kişinin egemenliğinde olmasına rağmen din kurallarına uygun bir yönetim vardır.[3]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023.
- ^ Teokrasi Ne Demek? 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, Yayın Tarihi: 23 Nisan 2020
- ^ Vecdi, Akyüz. "Hilâfetin saltanata dönüşmesi". books.google. s. 94. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013.
Dış bağlantılar değiştir
- Teokrasi ve Teokratik Yönetim Nedir? 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.