Temrük Muharebesi

Temrük Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklarla askerî mücadelelerinde evre.

Temrük Muharebesi
Osmanlı-Kazak Savaşları

Osmanlı Donanmasının Karadeniz'de Kazaklarla mücadelesi
Tarih19 Ağustos 1638
Bölge
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Kazaklar
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Piyale Kethüda
Osmanlı İmparatorluğu Yusuf Paşa (Kefe Valisi)
 ??
Güçler
1.000-1.500 asker
kadırgalar ve tombazlar
1.700 asker
24 şayka
Kayıplar
Yok denecek kadar az 24 şayka esir
1.200 ölü
500 esir

Osmanlı İmparatorluğu'nun Azak Kalesini geri almaya matuf keşif harekâtı sırasında Piyale Kethüda komutasındaki Osmanlı donanması Kazakları 19 Ağustos 1638'de Temrük'te (bugün Rusya'da) kesin bir yenilgiye uğrattı.

Muharebe öncesi değiştir

Kazaklar'ın 1637 yılında bir baskınla işgal ettikleri Azak Kalesi'ni geri almak amacıyla Osmanlı İmparatorluğu hazırlıklara başladı.

1638 yılında Osmanlı Padişahı IV. Murad 1623'ten beri Safevî işgali altındaki Bağdat'ı kurtarmak için sefere çıkarken, Piyale Kethüda komutasındaki 32 parçalık donanmanın Karadeniz'e çıkmasını emretti[1] ve Kırım Hanı I. Bahadır Giray'dan ise Nogaylarla birlikte karadan Azak’a yürümesini istedi. Bahadır Giray'ın Nisan ayında Kazak şeflerine gönderdiği elçinin kaleyi teslim etme teklifinin reddedilmesi üzerine, keşif harekâtı fiilen başladı. Osmanlı donanması yaz başlarında Taman Yarımadası açıklarına ulaştı.

Piyale Kethüda komutasındaki Osmanlı donanması Kazakları 26-28 Temmuz'da 1638'de Çoçka Burnu'nda (bugün Rusya'da Коsa Çuşka) büyük bir yenilgiye uğrattı.

Muharebe değiştir

Piyale Kethüda yaklaşık 20 tombaz, Kazaklardan esir alınan 5 şayka ve birçok sandalı alabildikleri kadar top ve askerle doldurarak 15 Ağustos’ta yeniden Kazakların üzerine gitti.

Kazaklar bu hazırlıktan haberdar olmakla birlikte, kaçmaları mümkün olmadığından Temrük'e akan çayın sazlıklarına sığındılar. Piyale Kethüda büyük tombazlarla çayın ağzını sıkıca kapattı. 19 Ağustos’ta Pişter Boğazı'nda sıkışan Kazakların 24 şaykası Osmanlılarca ele geçirilirken karaya çıkan 1.700 Kazağın 1.200'ü öldürülüp, 500'ü esir alındı. Piyale Kethüda ele geçirdiği 30 şayka ve esirlerin 250'siyle İstanbul'a döndü.[2]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Târih-i Naʽîmâ", Naîmâ Mustafa Efendi, (Haz: Mehmet İpşirli), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara (2014), c.3, s.905
  2. ^ "Fezleke [Osmanlı Tarihi (1000-1065/1591-1655)]", Kâtip Çelebi, (haz. Zeynep Aycibin), Çamlıca Basım Yayın, İstanbul (2017), c.1, s.815