Tartışma:Hafriyatçılık
| Vikiproje Çevre | (Başlangıç-sınıf, Az-önem) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||
| Vikiproje Madencilik | (Başlangıç-sınıf, Orta-önem) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||
Madde Adının Taşınması
değiştir@Superyetkin maddeyi Kazıp Çıkarmacılık konumundan Hafriyatçılık'a "daha yaygın kullanım" gerekçesi ile taşımış. Bu özenli yaklaşımı için kendisine teşekkür ediyor ancak bir kavram kargaşasının yaşandığını düşünüyorum. Bence bir önceki isimlendirme bu başlıktaki konuya daha uygun olup ona geri dönmemizi savunuyorum.
Günlük hayattaki hafriyat sözcüğünün daha sık kullanılması konusunda hak veriyorum ancak bu başlık özelinde bu değişikliğe tam katılamıyorum zira burada bahsedilen sadece günlük kullanımımızdaki hafriyat kepçe ve kamyonlarının yaptıkları ile sınırlı bir alan değil.
Bu maddede sözü edilen ingilizce "Extractivism" bir bütün olarak ekonomik, madencilik, sosyal politikaları kapsamaktadır. Ancak günlük kullanımdaki hafriyat salt kazı faaliyetlerinden öte değildir. Bu bir inşaat, yer yüzü şekil değişikliği, madencilik, tarım amaçlı değişiklik ve benzeri herhangi bir gerekçe olabilir. Hafriyatçılık sözcüğü bu tek yönlü hafriyat eylemini çokça çağrıştırmaktadır ve Extractivism'in asıl amaçlarından olan "toprağın altından bir şeyi çıkartma" noktasını sözcük olarak ıskalamaktadır. Ekonomik ve politik arkaplanınından çok uzaktadır. Bu şekliyle İngilizce Excavation/Digging maddesinin karşılığı çok daha uygundur Hafriyatçılık için.
Mevzu bahis ekonomik ve politik faaliyet ve tutum olarak Extractivism birçok akademik ve politik Türkçe makalede de tartışılmıştır. Bir kısmına maddenin kaynakçasında ya da arama motorları aracılığı ile ulaşılabilir. Bunlarda yaygın kullanılan sözcüklerin "ekstraktivizm" ve "kazıp çıkarmacılık" olduğu görülecektir. Bunların dışında Türkçede kullanılan terimler arasında "çıkarıp-sömürmecilik" sadece bir yazılı kaynakta rastlanabilir. (bu sebeple maddeyi oluştururken kaynak verdim. Bunların yanında hafriyatçılık ise bu konuya dair hiçbir bilimsel, politik makale, dergi yazıda geçmezken bazı çevre akademisyenleri/aktivistleri tarafından sözlü sunumlarda kullanıldığına birkaç kez rastgeldim. Bu sözcüğü duyup gelecek olan okurlara yardımcı olması için madde içerisinde bir kez eş anlamlılar arasında kullandım. Ancak bu sözlü kullanımların dışında yazılı bir örneğine rastlanamaz.
Belki bir yönlendirme ve/ya anlam ayrımı sayfaları ile klasik günlük hafriyatçılık ve kazıp çıkarmacılık/ekstraktivizm ayırımı açıklığa kavuşturmasına ihtiyaç vardır. Tüm bu gerekçeler ile maddenin tekrar "Kazıp Çıkarmacılık" konumuna taşınmasını öneriyorum.
C.ercan (mesaj) 09.56, 27 Ocak 2022 (UTC)
- Google arama sonuçlarına göre, "ekstraktivizm" terimi "kazıp çıkarmacılık" kullanımına göre daha yaygın. --Superyetkinileti 17.35, 27 Ocak 2022 (UTC)
- Doğrudur, katılıyorum. Ancak başka etkenler de var. Birisi yabancı bir kelimenin başka bir dilde doğrudan yazımı iken (transkripsiyon), diğeri kavramın o dile çevrilmesi sonucunda ortaya konulmuş sözcük. Hiçbirisi henüz Türkçe sözlüklere girmiş değil, bu sebeple hangisinin seçileceğinin kesin yanıtı yok. Dikkat ettiyseniz kullanım olarak "ekstraktivism" yaygın olsa da birçok yazar hâlâ tırnak içerisinde ve hatta eğik yazılıyor. Bu, görece yaygın görünse de dilde kullanıma henüz yerleşememiş olduğunun, gerçek bir sözcük olarak kabul görmediğinin göstergesi. Bunun yanında, kıyasla daha az kullanılsa da hedef dile çevrilmiş bir sözcüğün varlığı birçok bakımdan ağır bastı.
- Durum bu iken tercih yapmak gerektiğinde maddeyi 'Kazıp çıkarmacılık' olarak adlandırıp "ekstraktivizm"i ona yönlendirmek daha doğal bir adlandırma sağlıyor.
- C.ercan (mesaj) 21.03, 27 Ocak 2022 (UTC)