Vikipedi

Tanrının cinsiyeti

Tanrınnın cinsiyeti, tanrının gerçek veya alegorik bir yönü olarak görülebilir.

Çok tanrılı dinlerde, tanrıların genellikle birbirleriyle ve hatta insanlarla cinsel olarak etkileşime girmelerini sağlayan cinsiyetleri vardır.

Semavi dinlerde, RABbin, Baba Tanrının ve Allah'ın çoğu yorumunda fiziksel bir bedene sahip olmadığına inanılan tek bir Tanrı'ya tapınılır. Sıklıkla cinsiyete dayalı zamirlerle anılsa da birçok İbrahimi mezhep, "ilahi cinsiyeti", cinsel çağrışım olmaksızın Tanrı kavramıyla daha iyi ilişki kurmak için bir benzetme olarak kullanır. Üçlü Birlik kavramına sahip Hristiyan geleneklerinde, İsa'nın erkek olan Oğul Tanrı olarak adlandırılan fiziksel bir tezahür olduğuna inanılır. Mormonizm'de Baba Tanrı erkektir ve dişi olan Cennetteki Anne ile evlidir.

Semavi dinler değiştir

İbrani ve Hristiyan İncil'inde, Tanrı genellikle erkek terimleriyle tanımlanır, Yaratılış 1 :26-27,[i][1] Mezmurlar 123 :2-3,[ii] ve Luka 15 :8-10;[iii] Tesniye 32 :18'de bir anne,[iv] İşaya 66:13,[v] İşaya 49:15,[vi] İşaya 42:14,[vii] Mezmur 131 :2;[viii] ve Matta 23:37[ix] ve Luka 13:34,[x] da bir anne tavuk olarak bahsedilmiştir ancak hiçbir zaman doğrudan dişi olarak bahsedilmemiştir.

Yahudilik değiştir

Yahudilikte Tanrı'nın cinsiyeti Tanah'ta eril imgeler ve gramer biçimleriyle anılsa da geleneksel Yahudi felsefesi cinsiyet kavramını Tanrı'ya atfetmez.[a] Zaman zaman, Yahudi agadik edebiyatı ve Yahudi mistisizmi Tanrı'yı cinsiyetli olarak ele alır. Bazı modern Yahudi düşünürlerin Tanrı'yı cinsiyet ikilisinin dışında görmesi ile birlikte Tanrı'nın cinsiyetlendirilme biçimleri de zaman içinde değişmiştir. Guillaume Postel (16. yüzyıl), Michelangelo Lanci (19. yüzyıl) ve Mark Sameth (21. yüzyıl), Tanrı'nın kişisel adı olan YHWH'nin dört harfinin eski İsrail rahiplerinin tersten okuyacakları bir kriptogram olduğunu teorize eder. Huhi, "heshe", çift cinsiyetli bir tanrı anlamına gelir.[2][3][4][5]

Hıristiyanlık değiştir

 
Baba Tanrı, Cima da Conegliano, y. 1510–1517

Çoğu Hıristiyan grup, Baba Tanrı'nın, Oğul Tanrı'nın ve Kutsal Ruh Tanrı'nın farklı kişiler olduğuna ancak tek bir varlığın tamamen Tanrı olduğuna inanarak Tanrı'yı Üçlü Birlik (teslis) olarak tasavvur ederler.[6]

Bir insan olarak enkarne olan Oğul Tanrı (İsa Mesih) erildir. Klasik batı felsefesi, Tanrı'nın bir bedene sahip olmasının imkansız olacağından Tanrı'nın gerçek bir cinsiyetten yoksun olduğuna inanır.[7][8] Bununla birlikte Klasik batı felsefesi Tanrı'nın (çoğu bağlamda) analoji yoluyla eril olarak anılması gerektiğini belirtir. Bunun nedeni dünyanın ve vahyin yaratıcısı olarak Tanrı'nın dünya ile ilişkisidir.[9] Diğerleri Tanrı'yı ne erkek ne de dişi olarak yorumlarlar.[10][11]

Katolik Kilisesi İlmihali, Kitap 239, Tanrı'nın "Baba" olarak adlandırıldığını insana olan sevgisinin de annelik olarak tasvir edilebileceğini belirtir. Bununla birlikte, Tanrı nihayetinde insanın cinsiyet kavramını aşar ve "ne erkek ne de kadındır: O Tanrı'dır."

İslâm değiştir

İslam, Tanrı'nın (Allah'ın) herhangi bir karşılaştırmanın ötesinde olduğunu ve dolayısıyla Tanrı'nın herhangi bir cinsiyet niteliğinin ötesinde olduğunu öğretir.[12] Arapçada yalnızca cinsiyete dayalı zamirler ("erkek o" ve "kadın o") bulunur ancak cinsiyet ayrımı gözetmeyen zamirler ("nötral o") yoktur ve "erkek o" genellikle öznenin cinsiyetinin belirsiz olduğu durumlarda kullanılır. Bu nedenle herhangi bir cinsiyet özelliği olmamasına rağmen, Allah tipik olarak "erkek o" olarak anılır.[13]

Hint dinleri değiştir

Hinduizm değiştir

Hinduizmde, Tanrı'yı ve cinsiyeti kavramsallaştırmaya yönelik çeşitli yaklaşımlar vardır. Pek çok Hindu, cinsiyetsiz olan kişisel olmayan Mutlak'a (Brahman) odaklanır. Diğer Hindu gelenekleri cinsiyet henoteizmini beslerken, yani her iki cinsiyette de diğer Tanrıların varlığını inkâr etmeden, Tanrı'yı androjinos (hem kadın hem de erkek) veya erkek veya dişi olarak tasavvur eder.[14][15]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

notlar değiştir

  1. ^ "Tanrı'nın bedeni, cinsel organı yoktur, bu nedenle Aşem'in erkek ya da dişi olduğu fikri açıkça saçmadır. Tora'nın Talmudik bölümünde ve özellikle Kabala'da Aşem'e dişil olan 'Sh'chinah' adı altında atıfta bulunulmasına rağmen, bu sadece tüm yaradılışın ve doğanın gerçekte var olduğu gerçeğini vurgulamak içindir. Yaradana atıfla alıcı tarafta ve yaradılışın hiçbir parçası Yaradan'ı doğanın dışında algılayamayacağından, ilahi varlığa dişil formda atıfta bulunmak yeterlidir. Aşem'den sadece kolaylık olsun diye eril terimler kullanarak bahsediyoruz, çünkü İbranice'de tarafsız bir cinsiyet yoktur; Aşem, bir masadan daha erkek değildir." Judaism 101 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. cinsiyet veya toplumsal cinsiyet kavramı Tanrı için geçerli değildir." Kaplan, Aryeh (Rabbi). 1983. The Aryeh Kaplan Reader. Mesorah Publications. p. 144.

Ayetler değiştir

  1. ^ Genesis 1:26-27
  2. ^ Psalm 123:2-3
  3. ^ Luke 15:8-10
  4. ^ Deuteronomy 32:18
  5. ^ Isaiah 66:13
  6. ^ Isaiah 49:15
  7. ^ Isaiah 42:14
  8. ^ Psalm 131:2
  9. ^ Matthew 23:37
  10. ^ Luke 13:34

alıntılar değiştir

  1. ^ "6. Fire in Divine Loins: God's Wives in Myth and Metaphor". God and Sex. What the Bible Really Says. 1st. New York, Boston: Twelve. Hachette Book Group. October 2010. s. 175. ISBN 978-0-446-54525-9. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. humans are modeled on elohim, specifically in their sexual differences. 
  2. ^ Tetragrammaton: Western Christians and the Hebrew Name of God. Boston: Brill. 2015. s. 337. ISBN 9789004288171. 24 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Secret, François, (Ed.) (1969). Le thrésor des prophéties de l'univers (Fransızca). Springer. s. 211. ISBN 9789024702039. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Paralipomeni alla illustrazione della sagra Scrittura. Facsimile of the first (İtalyanca). Dondey-Dupre. 1845. ss. 100-113. ISBN 978-1274016911. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ The Name: A History of the Dual-Gendered Hebrew Name for God. Wipf and Stock. 2020. ss. ix, 8, 22-26. ISBN 978-1-5326-9384-7. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ Grudem, Wayne A. 1994. Systematic Theology: An Introduction to Biblical Doctrine. Leicester, England: Inter-Varsity Press; Grand Rapids, MI: Zondervan. p. 226.
  7. ^ Aquinas, Thomas. [1485] 2017. "Question 3: The simplicity of God 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." The Summa Theologiæ of St. Thomas Aquinas I (online ed.), translated by Fathers of the English Dominican Province. article 1.
  8. ^ Saint Augustine of Hippo. [c. 397] 1885. The Confessions of Augustine VII, edited by W. G. T. Shedd. Andover: Warren F. Draper.
  9. ^ "Chapter Five: Why Male Priests?". Why Matter Matters: Philosophical and Scriptural Reflections on the Sacraments. Our Sunday Visitor. 2002. ISBN 978-1931709347. 
  10. ^ Harper Collins Bible Dictionary. Harper Collins. 1996. ss. 377-378. ISBN 0-06-060037-3. 
  11. ^ "Name and Gender of God". January 2006. 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2009.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ Bruce B. Lawrence. Who is Allah?. University of Edinburgh Press. s. 3. 
  13. ^ "Reference to Allah as masculine". Islamweb. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Renard, John. 1999. Responses to 101 Questions on Hinduism. Paulist. 978-0809138456. pp. 74-76.
  15. ^ Google Kitaplar'da What is Hinduism?, Hinduism Today, Hawaii

Ek okuma değiştir

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tanrının_cinsiyeti&oldid=32393207" sayfasından alınmıştır