Türk şarabı, büyük şarap üreticisi olan ülkelerin gerisinde olmakla birlikte giderek tanınmakta ve üretim miktarı hızla artmaktadır.

Türkiye'nin Şarap Üretim Bölgeleri

2011’de Türkiye, üzüm üretiminde 420,000 hektar ile dünyada dördüncü sırada yer aldı ancak üretimin %95'i yaş ve kuru üzüm olarak[1] tüketildi.

Tarihçe değiştir

 
Kırmızı ve beyaz Türk şarapları

Türkiye toprakları dünyanın en eski şarap bölgelerinden biridir. Batı dillerinde şarap anlamına gelen vin, vino, wine gibi sözcüklerin kökü Anadolu'ya ve Hitit diline uzanır.[2] İslam dininden önce Türklerin geleneksel içkileri olan kımızın yanı sıra şarap üretip tükettikleri de bilinmektedir. 11. yüzyılda Anadolu'ya gelen Türkler İslam dininin yasaklamış olması nedeniyle şarap üretimini daha çok Müslüman olmayan Rum ve Ermenilere bıraktılar. Fakat Osmanlı Devleti'ndeki bazı Müslümanlar bu yasağa rağmen şarap tüketmişlerdir.

Şarap üretimini elinde bulunduran azınlıkların, Türkiye'nin kurulmasından sonra ülkeyi terk etmeleri Türk şarapçılığına büyük darbe vurdu. Daha sonra Tekel işletmeleri kurularak şarap üretimini canlandırma çalışmaları başlatıldı. Daha sonra özelleştirilen Tekel 1990'lara kadar şarap üretiminin % 40'ını elinde bulundurmaktaydı. Ancak son 20 yıllık dönemde bu durum değişmiş, Kavaklıdere, Sevilen, Doluca, Kayra, Pamukkale gibi özel firmalarla birlikte küçük yeni üreticiler (Vinkara, Urla, Kocabağ, Büyülübağ, Corvus) kaliteli şarap üretiminde pazarını büyük ölçüde ellerinde tutmaya başlamışlardır.

Türkiye'de kişi başına şarap tüketimi yılda 1 litre civarında olup yılda 1,5 litre olan rakı tüketiminin altındadır.

En çok tüketilen şarap türü kırmızı şaraptır. Şarap tüketimi önemli ölçüde Türkiye'yi ziyaret eden turistler tarafından gerçekleştirilir. Ancak büyük kentlerde şarap tüketimi giderek artmaktadır.

Meyve şarabı değiştir

Meyve şarabı, üzüm dışındaki meyvelerden üretilen şarapların genel adıdır. Türkiye bu tip şarapların üretimi Selçuk ilçesi Şirince köyü ile özdeşleşmiştir.[özgün araştırma?]

Önemli şaraplık üzümler değiştir

Kırmızı şarap üzümleri değiştir

Beyaz şarap üzümleri değiştir

İstatistikler değiştir

 
Uluslararası Şarap ve Bağcılık Organisazyonu üyesi ülkeler haritası. Türkiye de bu ülkelerden biridir.
Türkiye'de şarap tüketimi (litre)[3]
Yıl 2003 2004 2005
Miktar 15.821.623 28.895.802 21.741.226

Not: 2003 değerleri yılın son 6 ayını, 2005 değerleri ise yılın ilk 10 ayını kapsamaktadır.

Türkiye'nin şarap ithalatı (litre)
Sıra Ülke 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
1   İtalya 66.767 25.141 75.478 20.211 32.525 36.636 268.167 213.916
2   Fransa 72.996 112.946 62.971 42.713 19.804 30.507 177.389 200.566
3   Şili 2.757 - - - 7.740 13.860 89.897 128.364
4   Moldova - - - 79 - - 42.973 115.626
5   Bulgaristan - - 11.250 - 7.350 - 94.607 69.224
6   İspanya 1.127 2.564 510 25.016 1.454 - 56.063 58.478
- TOPLAM 209.734 168.854 216.265 160.455 121.397 116. 231 852.116 888.303


Türkiye'nin şarap ihracatı (litre)
Sıra Ülke 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
1   Belçika - - - - 1.096.511 1.016.481 1.345.209 1.021.388
2   Almanya 1.470.770 1.600.019 1.503.518 1.208.631 1.153.020 1.158.524 971.879 1.015.230
3   İngiltere 15.674 124.328 254.229 293.727 291.130 304.740 396.402 311.678
4   ABD 70.761 96.720 147.566 32.034 176.631 74.070 136.250 97.640
5   Fransa 954.887 329.803 1.731.144 1.216.339 4.730.653 1.420.868 134.560 70.317
6   Japonya 88.549 88.528 53.102 78.330 59.451 75.015 48.250 34.690
7   Danimarka 34.500 35.850 67.476 27.900 18.090 46.416 26.670 33.590
- TOPLAM 4.807.937 4.334.196 5.867.767 4.833.169 8.283.758 4.795.680 4.062.539 3.554.835

Dış bağlantılar değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Şablon:Lien web.
  2. ^ Cumhuriyet gazetesi, 7 Mayıs 2009
  3. ^ "Avrupa Birliği Genel Sekreterliğinin Türk Şarapları raporu" (PDF). 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2006.