Sıdıka Özdil
Sıdıka Özdil (d. 1960, Ankara), Türk besteci.
| Sıdıka Özdil | |
|---|---|
 Sıdıka Özdil, 2020 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 1960 Ankara, Türkiye |
| Alanı | Besteci |
Eserleri uluslararası düzeyde kabul gören, seslendirilen ve kayda alınan alınan bir çağdaş müzik bestecisidir.[1] Kardeşi orkestra şefi İnci Özdil ile birlikte Antalya Devlet Senfoni Orkestrası'nın kurucusudur. Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Kompozisyon bölümünde eğitim görevlisidir.[2]
Yaşamı değiştir
1960 yılında Ankara'da doğdu. Babası doktor ve halk müziği derlemecisi Recai Tayyar Özdil, annesi Yüksek Ziraat Mühendisi İlhan Özdil'dir.[3] Kardeşi İnci ile birlikte ilk müzik eğitimini Mithat Fenmen'den aldı.
1971-1980 arasında Ankara Devlet Konservatuvarı'nda piyano ve kompozisyon öğrenimi gördü. Nimet Karatekin'den piyano, Necil Kâzım Akses ve Nevit Kodallı'dan kompozisyon ve orkestra şefliği eğitimi aldı.[4] Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı, Orkestra Şefliği (1982) ve Kompozisyon (1983) bölümlerinden yüksek lisans derecesiyle mezun oldu.
Kendisinden on bir ay küçük kız kardeşi İnci Özdil ile birlikte devlet bursu kazanarak orkestra şeflik eğitimi görmek üzere İngiltere'ye gitti. İki kız kardeş, orkestra şefliği eğitimi için kuruma kabul edilen ilk kız öğrenciler olarak Kraliyet Müzik Akademisi'ne [1] 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. girdi.[5] Eğitimi sırasında besteciliği seçen Sıdıka Özdil, Paul Patterson ve Hans Werner Henze ile ileri kompozisyon çalışmaları yaptı.[6]
Öğrenciliği sırasında Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski, Xenakis, Messiaen, Stockhausen, Takemitsu,György Ligeti ve Berio gibi öncü çağdaş bestecilerin seminerlerine katıldı.[2] Orkestra şefliği alanında George Hurst, Colin Metters ve Alan Hezeldine ile, İtalya'da ise Carlo Mario Giullini ile çalıştı.
1988 yılında Hans Werner Henze adına düzenlenen festival için Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun "Can Kuşu" şiirini besteleyen Sıdıka Özdil, soprano ve oda müziği topluluğu için bestelediği bu eserle En İyi Beste Ödülü'ne, eseri çalan orkestrayı yöneten İnci Özdil ise En İyi Yorumcu Ödülü'ne değer görüldü.[7] Kraliyet Müzik Akademisi'ni 1989 yılında bitiren Sıdıka Özdil'e Kraliyet Müzik Akademisi, ilk defa bestecilik dalında "Resital Diploması'" verdi.[8] Sanatçı, mezuniyetinden sonra BBC Dünya Servisi'nde Sanat Prodüktörlüğü görevini üstlendi.
Özdil'in eserleri; New York, Washington, Amsterdam, Feldkirch, Frankfurt, Melbourne, Tel Aviv; Malasia, Paris, Londra ve Viyana'da icra edilmiş; iki eseri de Wien Modern Festivali için seçilmiştir. Arp için bestelediği Aganta Burina Burinata adlı eseri Paris Konservatuvarı'nda ulusal müfredat içinde bulunur ve CD kaydı Hollandalı arpist Godalieve Schrama tarafından yapılmıştır. Eserin Türkiye prömiyeri 2015 yılında Engin Kansu tarafından yapıldı.
1993 yılında Kültür Bakanlığı'nın görevlendirmesiyle kardeşi İnci Özdil (Türkiye'nin ilk kadın orkestra şefi) ile birlikte Türkiye’nin 5. Devlet Senfoni Orkestrası olan Antalya Devlet Senfoni Orkestrası'nı kurdular. Böylece bir orkestra kuran en genç ve ilk kadın sanatçılar olma sıfatını da almış oldular (1995-1997).[9]
Eserlerinin çoğu Arts Council of England, London Arts Council gibi kuruluşlarca desteklenen Sıdıka Özdil’in Facing Phaselis adlı eseri 2001 yılında Kraliyet Operası'nın siparişi üzerine bestelendi ve Uluslararası Konserler Serisi'nde Kraliyet Operası Solistleri tarafından ilk kez (3 Mart 2002'de) Londra Royal Opera House’ta seslendirildi.[10] Bu eser, Royal Opera House Kütüphanesine giren ilk Türk yapıtıdır. Kraliyet Operası Solistleri, eseri 2003 yılında Uluslararası İstanbul Müzik Festivali'nde de seslendirmiştir.[11] Danslar isimli Yaylı Dörtlüsü Mayıs 2008’de Melbourne Senfoni Orkestrası [2] 5 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. üyelerinden oluşan String Quartet tarafından seslendirildi; Avustralya Radyo Televizyonu (Australian Broadcasting Corporation) ve yerel radyolarda yayınlanmıştır. Ayrıca solo keman için yazdığı "In 2s and 3s" adlı eseri Martin Walch tarafından seslendirilip Avusturya Radyo Televizyonu (ORF) tarafından da yayınlanmıştır.
Besteci, modern müziğin ve Türk bestecilerinin eserlerinin Türkiye’de seslendirilmelerini ve bu konuda eğitimin gerçekleştirilmesi amacıyla 29.Ekim.2003’te Ankara’da kurulan Orkestra @ Modern’in kuruluşunda rol aldı.
2013’ten bu yana Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Kompozisyon Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktadır. 2015 yılının Mart ayında Ankara Devlet Konservatuvarı'nda ‘Uluslararası Kompozitörler ve Yorumcular Festivali’ni gerçekleştirdi. Sanatçı, 2014 yılında Türkiye Sanatçılar Birliği’nin kuruluşunda yer aldı.
Kraliyet Müzik Akademisi, 2016 yılında, Sıdıka Özdil’e müziğe kendi alanında yaptığı katkılar nedeniyle ARAM onur ödülünü vermiştir. Kız kardeşi Türkiye’nin ilk Kadın Orkestra Şefi İnci Özdil ile birlikte Kraliyet Müzik Akademisi’nin kurulduğu 1822 yılından bu yana, böyle bir onur ödülüne lâyık görülen ilk Türk Sanatçıları olmuşlardır.[12]
Eserleri değiştir
Orkestra
- Kybele (geniş orkestra için/ large orchestra),1989
- Global Mass (yaylı çalgılar/string orchestra), 1991
Solo ve Orkestra
- Bulutların Boyutları (keman ve orkestra), 1988
- Hittites (piyano konçertosu), 1997
Oda Müziği
- Resistance for a Dream (senfonik üfleme çalgılar için), 1990
- Dances (yaylı çalgılar dörtlüsü için), 1986
- Anadolu’dan Üç Görüntü (üfleme beşlisi için), 1987
- Avoiding the Rain ( keman ve çello için), 1988
- Kış Seramikleri/ Winter Ceramics (keman ve piyano için),1991
- 3-D Reams (keman, viyolonsel, piyano için), 1996
- Facing Phaselis (10 yaylı çalgı için), 2001
Ses ve Eşlik
- Everything is for you (mezzo soprano, viyola, piyano için). Şiirler: Orhan Veli , 1988.
- Soul Bird (soprano, oda müziği topluluğu ve iki piyano için). Şiir:Bedri Rahmi Eyüboğlu, 1988
Solo Çalgılar
- Variations on a Turkish Folk tune” (viyola), 1986
- Variations on a Turkish Folk tune”(keman uyarlaması), 1986
- Aganta Burina Burinata (arp), 1991
- In Twos and Threes (keman), 1992
- Sevgi ve Duygu (4-el piyano için), 1986
Koro
- “Gözlerimin Bahçesinde” (Karma akapella koro için),1989
Ödülleri değiştir
- ARAM (2016),
- Leverhulme Fellowship, 1988.
- Mosco Carner Ödülü,1988 ve 1989.
- Bennet of Lincoln Prize, 1988.
- William Elkin Prize,1988.
- Frederic Corder Prize, 1987.
- Josiah Parker Ödülü, 1987.
- Arthur Harvey Ödülü,1986.
Kaynakça değiştir
- ^ Makal, Ahmet. "Toplumsal Cinsiyet Açısından Müzik ve Kadın: Dünyada ve Türkiye'de Kadın Müzisyenler ve Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık" (PDF). Çalışma ve Toplum dergisi. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ a b "Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı". adk.hacettepe.edu.tr. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ Uygun, Gökçe (12 Aralık 2021). "Tarih Yazan Kadınlar-36". Gazetekadikoy.com.tr. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ "Ankara Devlet Konservatuvarı" (PDF). 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Altın kız kardeşler". Hürriyet. 22 Kasım 1998. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ "Sıdıka Özdil, Royal Opera House'da". Radikal gazetesi. 22 Şubat 2002. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ Oral, Zeynep (2 Temmuz 2003). "Akıl, Yürek ve Yetenekle Kanatlanmak".
- ^ Doğan, Korhan (13 Haziran 2016). "Korhan DOĞAN - Kraliyet Müzik Akademisi Ödülleri Sahabeleri!". YeniEsnaf. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ "Haksızlık". Hürriyet. 22 Mart 2000. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ "Sıdıka Özdil, Royal Opera House'da". Radikal. 22 Şubat 2002. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ "Notanın mevsimi geldi". Radikal. 26 Mayıs 2003. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ "Sanat devrimini sürdüreceği". Aydinlik.com.tr. 1 Eylül 2016. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.