Suoguo
Suo(guo) (Çince: 索國[1]), Çin yıllığı Zhou Kitabı[2]'nda bahsi geçen ve konumu tartışmalı tarihi bölge. Tabgaçlar,[3] Kuzey Altay ve Yenisey[4][5] ile bağlantılı olabileceği iddia edilmesine rağmen kesin bir tespit yapılamamıştır.
Türklerin köken mitinde Suoguo bölgesi değiştir
Çin yıllığı Beishi, Cefu Yuangui, Tongdian ve Zhou Kitabı'nın mit kısmına ayrılan bölümlerinde Abakan ve Yenisey nehirlerinden söz edilmesi ve Tang Kitabı'nda yazılı olan "Göktürkler'in A-shih-na ailesi eski Hsiung-nuların kuzey kabilelerinden idiler."[6] ibaresi; Suo bölgesinin Altay ve Yenisey'de bulunduğuna dair bir delildir.
"Yun Türkler'i, ilk olarak Xiongnu'nun kuzeyindeki Suo/Suoguo ülkesinden çıktı. Kabile reisinin adı Abangbu'dur on yedi kardeşin en büyüğüdür. Kardeşlerden birisinin adı Yizhi Nishidu’dur ve kurttan doğmadır. Abangbu’nun kişiliği zayıf ve cahil olduğu için, devleti sonradan yıkılır. Yizhi Nishidu farklıdır ve olağanüstü güçlerden etkilenmiştir, yetenek olarak rüzgâr ve yağmur getirebiliyordur. İki kadınla evlenir, birisi Yaz Tanrısı’nın (Xiashen) diğeri Kış Tanrısı’nın (Dongshen) kızıdır. Kızlardan birisi hamile kalır ve dört oğul doğurur. Bunlardan birisi ak bir kuğuya dönüşür. Oğullardan birisi Abakan Nehri ile Kem Irmağı arasına sahiptir, unvanı Kırgız olur. Birisinin ülkesi Yenisey Irmağı’nda iken, birisi de Batı Sayan Dağı’nda oturmaktadır ve oğulların en büyüğüdür. Dağın tepesinde Abangbu’nun soyundan gelen başkaları da vardır ve burada çok soğuğa maruz kalmaktadırlar; ayrıca çiy olduğu için yerler ıslaktır. Büyük oğul, ateş yakıp onları ısıtmakta ve hepsine yardım etmektedir. Sonra herkes itibarlı büyük oğlu başa geçirir, unvanı Türk olur, bu aynı zamanda Neduliu Şad’dır. Neduliu’nun on eşi vardır; doğurdukları oğulların hepsi annelerinin soyadlarını alırlar, Aşina küçük eşinden olan oğludur, unvanı Axian Şad olur. Neduliu ölünce on anne çocukları arasından birisini seçeceklerdir, böylece büyük bir ağacın altında toplanırlar ve ortak bir karar alırlar. Bu karara göre ağaç yönünde yukarı doğru zıplanacaktır, en yükseğe zıplamayı başaran kişi de aralarından sıyrılacaktır. Aşina’nın oğlu yaşça en küçüktür ama en yükseğe zıplar, bütün oğullar itibar göstererek onu başlarına geçirirler, unvanı Axian Şad olur."[7][8]
Arzhan Kurgan alanı ile bağlantı değiştir
Suo bölgesi ismini Arzhan Kurgan alanının temsilcileri olan kuzey-doğu Sakalarından aldığı ileri sürülür.[9] Tarihsel Suo bölgesi ve halkı Güney Sibirya Yukarı Çalkandular'a bağlı Kumandı ve Çelkandu halklarına bağlanmaktadır.[10] Doğu Sakaları[11] ve Pazarık kurganları hakkında yapılan genetik çalışmalar ise günümüz Altay-Türk topluluklarından fazla farklılık göstermediğini belirtir.[12] Tüm bu sonuçlar Güney Sibirya'daki Saka gruplarının Suo'dan Güney Altaylara inen Türklerden ve onların günümüz temsilcilerinden farklı olmadığını gösterir.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Lee, Joo-Yup; Kuang, Shuntu (18 Ekim 2017). "A Comparative Analysis of Chinese Historical Sources and y-dna Studies with Regard to the Early and Medieval Turkic Peoples". Inner Asia. 19 (2): 197-239. doi:10.1163/22105018-12340089. ISSN 1464-8172. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
- ^ Zhou Book. 50. s. 908. 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
"或云突厥之先出於索國，在匈奴之北。其部落大人曰阿謗步，兄弟十七人." "(Türkler, ilk olarak Xiongnu'nun kuzeyindeki Suo/Suoguo ülkesinden çıktı.)
- ^ Liu Mau-tsai. Die chinesischen Nachrichten zur Geschichte der Ost-Türken (T'u-küe). 2. s. 489.
- ^ Ahmet Taşağıl. Göktürkler. 1. s. 10.
- ^ Н.А. Аристов. "Заметки об этническом составе тюркских племён и народностей и сведения об их численности". Живая старина. s. 279. 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022.
Владение Со, лежавшее на севере от страны хуннов т.е. от нынешней Монголии, должно было находиться на северной стороне Алтая, ибо южные его склоны входили в состав земель хуннов." "(Suo bölgesi, Hunlar'ın kuzeyinde, yani bugünkü Moğolistan'dan, Altay'ın kuzey tarafında olmalıydı, çünkü güney yamaçları Hun topraklarının bir parçasıydı.)
- ^ Yeni Tang Kitabı. 215. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Hayrettin İhsan Erkoç. "Çin ve Tibet Kaynaklarına Göre Göktürk Mitleri". Belleten. ss. 58-62. 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Савинов, Д. Г. (1984). Народы Южной Сибири в древнетюркскую эпоху (Rusça). Изд-во Ленинградского университета. s. 30.
- ^ Taishan Yu. "A Study of Saka History" (PDF). Sino-Platonic Papers,. s. 23. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2022.
- ^ Radlov, V. V. (Vasiliĭ Vasilʹevich) (1884). Aus Sibirien. New York Public Library. Leipzig, T. O. Weigel. ss. 211-212.
- ^ Unterländer, Martina; Palstra, Friso; Lazaridis, Iosif; Pilipenko, Aleksandr; Hofmanová, Zuzana; Groß, Melanie; Sell, Christian; Blöcher, Jens; Kirsanow, Karola; Rohland, Nadin; Rieger, Benjamin (Nisan 2017). "Ancestry and demography and descendants of Iron Age nomads of the Eurasian Steppe". Nature Communications (İngilizce). 8 (1): 14615. doi:10.1038/ncomms14615. ISSN 2041-1723. PMC 5337992 $2. PMID 28256537. 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. p. 2., 7-8. "On the other hand, evidence supporting an east Eurasian origin includes the kurgan Arzhan 1 in Tuva5, which is considered the earliest Scythian kurgan. Dating of additional burial sites situated in east and west Eurasia confirmed eastern kurgans as older than their western counterparts" "whereas populations with genetic similarities to eastern Scythian groups are found almost exclusively among Turkic language speakers."
- ^ González-Ruiz, Mercedes; Santos, Cristina; Jordana, Xavier; Simón, Marc; Lalueza-Fox, Carles; Gigli, Elena; Aluja, Maria Pilar; Malgosa, Assumpció (9 Kas 2012). "Tracing the Origin of the East-West Population Admixture in the Altai Region (Central Asia)". PLOS ONE (İngilizce). 7 (11): e48904. doi:10.1371/journal.pone.0048904. ISSN 1932-6203. PMC 3494716 $2. PMID 23152818. 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2022. p. 9. "Pazyryk groups (excluding [11]) did not present significant genetic differences with current Altaians"