Steiermark
Steiermark (Almanca: Steiermark, Slovence: Štajerska), Avusturya'nın güneydoğu ve orta kesiminde federal eyâlet (Land). Başkenti Graz, nüfusu 1.210.700, yüzölçümü 16.392 km²'dir.
| Steiermark | |
|---|---|
 Bayrak  Arma | |
Marşlar: Steirische Landeshymne | |
 | |
| Ülke |  Avusturya |
| Başkent | Graz |
| İdare | |
| • Eyalet Valisi | Hermann Schützenhöfer (ÖVP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 16.401,04 km² |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 1,246,576 |
| • Yoğunluk | 76/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| ISO 3166 kodu | AT-6 |
Resmî site www.verwaltung.steiermark.at | |
Coğrafya değiştir
Dağlık bir eyalet olan Steiermark, önemli bir su bölümü çizgisi oluşturan Niedere Tauern dağ sırasının çevresinde yayılır. Yukarı Steiermark kuzeyde Kireçtaşı Alpleri'nden Orta Alpler'in doğu sıralarına kadar uzanır ve Mur, Mürz, Salza ve Yukarı Enns ırmak vadilerini içine alır. Aşağı Steiermark ise, Mur Vadisinin orta kesimi ile batıdaki 2.000 m'yi aşan Kor Alpleri, Pack Alpleri ve doğudaki tepelik bölgeyi kapsar.
Tarih değiştir
Paleolitik Çağdan beri insanların yaşadığı, Tunç Çağından beri de madenlerin işletildiği bölge önce Noricum adlı bir Kelt krallığının parçasıydı. MÖ y. 15'te Roma İmparatorluğu'na bağlandı, Roma'nın Noricum ve Pannonia eyaletleri arasında bölündü. 5. yüzyılda bölgeyi işgal eden Germen kabilelerini Avarlar ve Slavlar (Slovenler) izledi. 8. yüzyılda Bavyeralıların egemenliği altına giren bölge Frank İmparatorluğu'nun sınır bölgelerinden biri haline geldi. 1180'de Steiermark Düklüğü adı altında, dük IV. Ottokar zamanında, tümüyle bağımsız olduktan sonra, veraset yoluyla Babenbergler'e geçti (1192). Bu hanedan 1246'da sönünce, düklük, Bohemyalı II. Otakar Premysl tarafından zaptedildi ve I. Rudolf'un Premyslidler'i yenmesinden sonra da Habsburglar'ın topraklarına katıldı (1278). 1282'de de kraliyet toprağı haline geldi. Steiermark düklüğü birçok kez ailenin küçük kollarına verildi. Germen kolonizasyonu, Slovenler'i önemsiz bir azınlık durumuna soktu. 12. yüzyılda, demir madenleri sayesinde ülke refaha kavuştu. 1480'den sonra Osmanlılar tarafından yıkıma uğratılan Steiermark, ayrıca reform krizinden de etkilendi; çoğunlukta olan Protestanlar din özgürlüğü kazandılar (Graz Barışı, 1572), fakat dük Karl (1564-1590) Cizvitleri çağırdı ve oğlu Ferdinand (daha sonra II. Ferdinand oldu) Katolikliğe dönüşü zorla kabul ettirdi. Dük Ferdinand'ın Mathias'ın yerine geçmesinden (1619) sonra Avusturya'nın kaderini paylaşan Steiermark'ın, I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Saint-Germain Antlaşması'yla, Sloven bölümleri (Aşağı Steiermark; güneyde Marburg (Maribor), Cilli (Celje) ve Pettau'yu (Ptuj) içine alan 6.010 km²'lik kesimi), ondan alınarak Yugoslavya'ya (daha sonra Slovenya) bırakıldı. 1918'de cumhuriyetin ilanından sonra eyalet yapıldı.
Almanya'yla birleşme (Anschluss) döneminde (1938-45) Reichsgau olarak adlandırılan yönetim birimlerinden biri oldu. 1945'te yeniden eyalet statüsü kazandı.
Kültür değiştir
Eyalet nüfusunun büyük bölümünü Almanlar oluşturur. Halkın çoğu Katoliktir. Dağlık bölgelerde eski halk kültürü, şarkılar ve danslar varlığını korumaktadır; geleneksel gri-yeşil Steiermark giysisi Avusturya'nın ulusal giysisi durumuna gelmiştir. Başlıca kentler eyalet merkezi Graz ile Leoben, Kapfenberg, Bruck, Eisenerz, Knittelfeld, Köflach, Mürzzuschlag ve Fohnsdorf'tur.
Ekonomi değiştir
Eyalet ekonomisi eskiden beri madenciliğe dayanır. Avusturya'nın demir cevherinin büyük çoğunluğunu sağlayan, Eisenerz yakınlarındaki Erzberg (Cevher Dağı) bölgede Keltlerin yaşadığı dönemlerden beri işletilmektedir. Fohnsdorf ve Köflach'ta linyit, Şeyl Alpleri'nde magnezit, eyaletin öteki kesimlerinde de grafit, talk, alçıtaşı ve tuz çıkarılır.
Sanayi kuruluşları için gerekli enerji termik santraller ile Mur ve öteki akarsular üzerinde yer alan hidroelektrik santrallerden sağlanır. Ağır sanayi kuruluşları Mur Vadisinin Fohnsdorf'un aşağısında kalan kesiminde ve Mürz Vadisinde yoğunlaşmıştır. Metalurji, makine, kereste, kâğıt ve selüloz sanayileri eyalet ekonomisinde önemli yere sahiptir. Eyalette ayrıca kimyasal maddeler, tekstil, deri ve gıda maddeleri de üretilir.
Dağlarda turizm açısından büyük önem taşıyan tatil merkezleri vardır.
Siyaset değiştir
Steiermark, 1945'ten beri uzun yıllar Hristiyan demokrat eğilimli Avusturya Halk Partisi'nin (ÖVP) kalesi olmuş olmasına rağmen, eyalet başkenti Graz da Avusturya Komünist Partisi'nin (KPÖ) kalesi olmuştur. 2005'teki eyalet meclisi seçimlerini kazanan Avusturya Sosyaldemokrat Partisi (SPÖ) eyaletteki 60 yıllık ÖVP iktidarını sona erdirdi.
Yönetim değiştir
Büyükşehirler ve Trafik Kodu
- Graz (Slovence: Gradec) - G
İller ve Trafik Kodu
- Bruck-Mürzzuschlag - BM (MZ)
- Deutschlandsberg -DL
- Graz-Umgebung - GU
- Hartberg-Fürstenfeld - HF (HB, FF)
- Leibnitz - LB
- Leoben - LE, LN
- Liezen - LI, GB (BA)
- Murau - MU
- Murtal - MT (JU, KF)
- Südoststeiermark - SO (FB, RA)
- Voitsberg - VO
- Weiz - WZ
Ayrıca bakınız değiştir