Stamford Köprüsü Muharebesi

Stamford Köprüsü Muharebesi, Stamford kasabasında olmuş Yorkshire yakınlarındaki savaştır. Savaşı kesin olarak Anglosaksonlar kazanmıştır. Bu savaş Norveçli Vikinglerin Büyük Britanya'yı ele geçirme planlarına büyük darbe vurmuştur.

Stamford Köprüsü Muharebesi
Tarih 25 Eylül 1066 Bölge Stamford Köprüsü Sonuç Anglosakson zaferi
Taraflar
Anglosaksonlar	Norveç Krallığı İngiliz İsyancılar
Komutanlar ve liderler
Harold Godwinson	III. Harald
Güçler
10.500 piyade 2.000 süvari	9.000 300 taşıma gemisi
Kayıplar
bilinmiyor	8000+ ölü veya kayıp

Savaşın nedenleri ve öncesi

Norveçli Viking soylusu Hardrada (Zorlu Hükümdar) lakaplı Harrald Sigurdsson büyük bir maceracıydı. Önce Kiev'de Rus Prensi I. Yaroslav yanında muhafızlık yapmış; 1034-1042'de Konstantinopolis'te Vareg Muhafızlarına katılıp sonunda komutan olarak görev yapmış; 1047'de Norveç'e döndükten sonra III. Harald ismiyle Norveç krallığını eline geçirmiş; sonra başarısız olarak Danimarka'ya hücum etmiş ve son başarısızlığından sonra dikkatini İngiltere'ye çevirmişti. 1040'larda İngiltere, o ülkeyi Vikingleri ile işgal eden ve orada kral olarak hükümdarlık yapan Kral Cnut'un ölümü ile oğlu "Harthacnut"'a geçmişti. Bu kişi Norveç Kralı I. Magnus ile anlaşmış ve hangisi ölürse onun İngiltere tahtına sahip olacağını kabul etmişti. Harthacfunt önce ölünce bu anlaşmaya göre İngiltere Norveç Kralı I. Magnus'a ve onun yerine kral olan III. Harald'a geçmişti. Buna dayanan III. Harald İngiltere üzerine bir Viking deniz seferi düzenlemeye karar verdi. Bu kararı vermesine, o zaman İngiltere'de Saksonların kralı olan Edward'ın erkek oğlu olmadan ölmesi; İngiltere Krallığını "Harold Godwinson"'un alması ve Harold Goodwinson'un erkek kardeşi Kont "Tostig Godwinson"'un III. Harald'in tahta olan hak iddiasını desteklemesi ve ona İngiltere Sakson soylularının yardımını getireceğine söz vermesi büyük rol oynamıştı.

Ekim 1066'da Harald 300 Viking gemisinde yaklaşık 15.000 kişilik bir ordu ile Kuzey İngiltere'ye hücuma geçip Tyne Nehri ağzında karaya çıktı. Kont Tostig'de kendisine refakat etmekteydi. 20 Ekim'de Viking ordusu York şehrinin 3 km güneyinde bulunan bir muharebe meydanında Mercia Kontu Edwin ve kardeşi Northumberland Kontu Morcar komutasındaki Sakson ordusu ile karşılaştı. Yapılan Fulford Savasi'nda Harald ve Vikingleri büyük bir zafer kazandılar. Kral III. Harald Sakson ordularını tümüyle imha ettiği ve İngiliz Sakson Kralı Harold'un teslim olacağı sanısıyla karaya çıkan ordusunun yarısı ile ve sadece hafif silahlar ve hafif zırhlar kuşanmış bir şekilde güneye doğru yürüyüşe geçti.

Diğer taraftan 5 Ocak 1066'da İngiltere Sakson Kralı "Edward the Confessor" birdenbire olmuştu' çocuğu bulunmuyordu ve olurken dul karısını korumasını önemli soylularının başında gelen Wessex Kontu ve Hereford Kontu Harold Godwinson'a bırakmıştı. Böylece İngiltere Krallık mirası ortada kalmış bulunuyordu. Normandiya Kontu William ve Norveç Kralı Harald İngiltere Krallığı üzerinde hak iddia etmekteydiler. Fakat eski kralın dul karısına bakmakla görevlendirilen İngiltere'de idarenin başında idi ve 6 Ocak'ta Witan adlı bir meclis toplanıp onu İngiltere Kralı ilan ettiler Ayni gün Westminister Kateralinde krallık taç giyme töreni ile I. Harold adıyla İngiltere Krallığı'na başladı. Yeni kral bir sıra baskıya uğradı. Normandiya Dükü William'ın Norman ordusuyla hemen İngiltere'ye hücum etmek için 700 gemilik bir filo hazırlamaya başlamış olduğu haberi geldi. Bu hazırlıklar devam ederken Harold'un kardeşi Kont Tostig'in Norveç'e geçtiği ve oradan İngiltere'ye geçeceği öğrenildi. İngiltere'ye ordusunu ilk çıkaran Eylül başında III. Harald olmuştu ve Harold önce onun güneye ilerlemesini önlemesi gerekti.

Savaş

Harold hemen bir, hem kendi kapıkulu ordusu ("houscarls") hem de asillerinin kendi askerleri ("thegn") ile oluşan bir İngiliz ordusu topladı. Londra'dan York'a 185 mil olan ve genellikle 5 günlük mesafe olduğu kabul edilen yolu ordusunu gece gündüz yürüterek 5 günde 25 Ekim'de York'a vardı. Sakson ordusunun bu kadar hızla ve bu kadar erken Viking ordusuna karşı geleceği hiç beklenmiyordu. Vikinglerin yenmiş oldukları Sakson ordusunun Vikingler'e vermeyi kabul ettikleri ek rehinelerin ve levazımın "Derwent Irmağı" üzerinde olan Stamford Köprüsü'nde teslim edileceği haberi gelince Harold York'tan hemen ordusuyla o mevkiye doğru yürüdü. Vikingler İngiliz Sakson ordusunun geldiğini gözleriyle görmeden bu ordunun yakınlarda olabileceğinden haberdar değillerdi.

Viking ordusu hazırlıksız yakalanmıştı. Ordunun bir kısmı Derwent Irmağı batısında ama çoğunluğu batısında bulunmaktaydı. Sakson ordusu öncüleri batıdan gelir gelmez batıdaki Vikinglere hücuma geçtiler ve yeni Sakson birlikleri gelirgelmez bu hücuma katılmaya başladılar. Vikinglerin nehrin batısında bulunan birlikleri büyük zarar vererek nehir üzerinde bulunan Stamford Köprüsüne doğru çekilmeye başladılar. Bir halk hikâyesine göre çok iri bir Viking savaşçı tek başına baltasıyla Sakson birliklerinin köprüyü geçmesini önlediğini ve bir grup Sakson'un bir tahta varile binerek nehrin altına gelerek tahta köprünün aralıklarından mızrak ve kılıç darbeleriyle son olarak bu savaşçıyı öldürüp Saksonlara nehri geçiş imkânı verdikleri efsane olarak anlatılır.

Vikinglerle 25 Eylül 1066 Pazartesi günü karşılaştı. Vikingler dinçti ancak düzensiz ve disiplinsizdi. İlk olarak Vikingler saldırdı ancak kolayca yenildiler ve Anglosaksonlar taarruza geçti düzensiz geri çekilen Vikingleri kolayca yok ettiler ve toplamda 7.000 kayıp verdi. Ayrıca tüm Viking komutanlar ölmüştü.

Sonrası

Harold'ın bu zaferi Vikinglerin Britanya'yı ele geçirme umudunu söndürdü. Ancak Harold'ın bu zaferi fazla uzun sürmedi ve Normanlar bu savaşı fırsat bilerek saldırıya geçtiler ve Hastings Savaşı yapıldı ve Harold yenildi.

• 
  Stamford Köprüsü Savaşı
• 
  25 Eylül 1066 tarihli Stamford Bridge Muharebesi sırasında boğazına bir ok saplanan III. Harald (alt, merkezin hemen solunda).