Sevim Tekeli

Türk bilim tarihçisi ve felsefeci

Prof. Dr. Sevim Tekeli (22 Aralık 1924, İzmir[1][2] - 16 Aralık 2019[3]) Türk bilim tarihi profesörü.[4]

Sevim Tekeli, 2012

Hayatı değiştir

1924 yılında doğan Sevim Tekeli, lise eğitimini İzmir Kız Lisesi'nde tamamlamıştır.[5] 1951 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Felsefe Bölümü'nü bitiren Tekeli, bir yıl sonra da aynı bölümün Bilim Tarihi Kürsüsü'ne asistan olarak atandı.[5] Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde 1982-1993 yılları arasında Felsefe Bölümü Başkanlığı'nı yürütmüştür.[5]

Eserleri değiştir

  • 16'ıncı Yüzyılda Osmanlılarda Saat ve Takiyüddin'in Mekanik Saat Konstrüksüyonuna Dair En Parlak Yıldızlar Adlı Eseri, Ankara 1966.
  • Modern Bilimin Doğuşunda Bizans’ın Etkisi, Ankara 1975.
  • Felsefeye Giriş, (Liseler İçin Ders Kitabı, Mübahat Türker Küyel, Esin Kâhya, Kenan Gürsoy, Alev Öner ve Nurten Baykurt ile birlikte), Ankara 1985.
  • Bilim Tarihi, (Liseler İçin Ders Kitabı, Esin Kâhya, Melek Dosay, Remzi Demir, Hüseyin Gazi Topdemir ile birlikte), Ankara 1993.
  • Bilim Tarihi, (Esin Kâhya, Melek Dosay, Remzi Demir, Hüseyin Gazi Topdemir ve Yavuz Unat ile birlikte), Ankara 1997.
  • Bilim Tarihine Giriş, (Esin Kâhya, Melek Dosay, Remzi Demir, Hüseyin Gazi Topdemir, Yavuz Unat ve Ayten Koç Aydın ile birlikte), Geliştirilmiş İkinci Baskı, Ankara 1999.
  • Bilim Tarihine Giriş, (Esin Kâhya, Melek Dosay, Remzi Demir, Hüseyin Gazi Topdemir, Yavuz Unat ve Ayten Koç Aydın ile birlikte), Geliştirilmiş Üçüncü Baskı, Ankara 2001.
  • Cezerî, el-Câmi‘ beyne’l-‘İlm ve’l-‘Amel en-Nâfi‘ Fî Sınâ‘ati’l-Hiyel, (Melek Dosay ve Yavuz Unat ile birlikte), Ankara 2002.

Makaleleri değiştir

  • “Nasîrüddin, Takiyüddin ve Tycho Brahe’nin Rasat Aletlerinin Mukayesesi”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 3-4, 1958, s. 301-393.
  • “İzzüddin b. Muhammed al-Vefâ’î’nin ‘Ekvator Halkası Adlı Makalesi’ ve Torquetum”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 3-4, 1960, s. 224-259.
  • “Takiyüddin’in Sidret ül-Müntehâ’sında Aletler Bahsi”, Belleten, Cilt 25, 1961, s. 213-238.
  • “Birûnî’de Güneş Parametreleri Hesabı”, Belleten, Cilt 27, 1963, s. 25-33.
  • “Meçhul Bir Yazarın İstanbul Rasathanesinin Âletlerinin Tasvirini Veren ‘Âlât-ı Rasadiye li Zîc-i Şehinşâhiye Adlı Makalesi”, Araştırma, Cilt 1, 1963, s. 71-122.
  • “Takîyüddîn’de Kiriş 2o ve Sin 1o’nin Hesabı”, Araştırma, Cilt 3, 1967, s. 123-132.
  • “İslâm Dünyası’nda Delos Problemi Üzerindeki Çalışmalar, Araştırma, Cilt 6, 1968, s. 87-105.
  • “Takîyüddîn’de Güneş Parametrelerinin Hesabı, Necati Lûgal Armağanı, 1969, s. 1-8.
  • “Takîyüddîn’in Delos Problemi Üzerindeki Çalışmaları”, Araştırma, Cilt 6, 1970, s. 1-8.
  • “Yahya ibn Muhammed Abi’l-Şükr al-Magribî al-Andalûsî’nin ‘Bir Daire İçindeki Sinüslerin Elde Edilmesine Dair Makale’si”, Araştırma, Cilt 7, 1971, s. 1-72.
  • “Al-Urdî’nin ‘Risaletün fî Keyfiyeti’l-Ersâd’ı”, Araştırma, Cilt 8, 1972, s. 1-171.
  • “Nicola Copernic”, Nikola Kopernik 1473-1973, Ankara 1973, s. 135-180.
  • “Bilim Dillerinin Tarihsel Gelişimine Bir Bakış”, Bilim ve Kültür Dili Olarak Türkçe, 1978, s. 206-232.
  • “İstanbul Rasathanesinin Gözlem Araçları,” Araştırma, Cilt 11, 1979, s. 29-44.
  • “The Observational Instruments of Istanbul Observatory”, İslâm’da Rasathaneler Sempozyumu, İstanbul 1980, s. 33-44.
  • “Copernicus’un Arapça Çevirisi”, Araştırma, Cilt 12, 1981, s. 35-36.
  • “Batılılaşma Üzerine”, VIII. Türk Tarih Kongresi, Cilt 3, 1983, s. 2109-2115.
  • “İlk Japon Haritasını Çizen Türk, Kaşgarlı Mahmud”, Erdem, Cilt 1, Sayı 3, 1985, s. 645-651.
  • “Kristof Kolomb’un Haritasına Dayanarak En Eski Amerika Haritasını Çizen Türk Amirali Pirî Reis”, Erdem, Cilt 1, Sayı 3, 1985, s. 653-663.
  • “Onaltıncı Yüzyıl Trigonometri Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma, Copernicus ve Takiyüddin”, Erdem, Cilt 2, Sayı 4, 1986, s. 219-272.
  • “16. Yüzyılda Osmanlılar’ın Astronomi Alanında Yapmış Oldukları Bazı Katkılar”, Ulusal Astronomi Kongresi 1986, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, 24-26 Eylül 1986.
  • “Batılılaşmada Son Dönem, İshak Hoca”, Erdem, Cilt 4, Sayı 11, 1988, s. 437-465.
  • “Bir Bilim Adamımız: Salih Zeki”, I. Felsefe, Mantık ve Bilim Tarihi Sempozyumu Bildirileri, 1991, s. 284-293.
  • “Osmanlıların Astronomi Tarihindeki En Önemli Yüzyılı,” Fatih’ten Günümüze Astronomi, Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan Sempozyumu, İstanbul 1994, s. 69-85.
  • “Amid (Diyarbakır) Sarayının Kapısı”, Erdem, Cilt 12, Sayı 34, 1999, s.277-284

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Professor Sevim Tekeli - a short autobiography". muslimheritage.com. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017. 
  2. ^ Writing the History of Mathematics: Its Historical Development, editör: Joseph W. Dauben, Christoph J. Scriba, Springer Science & Business Media, s. 324
  3. ^ "Prof Dr. Sevim Tekeli'yi kaybettik". Bilim ve Gelecek. 16 Aralık 2019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2019. 
  4. ^ Toplumsal Tarih, 165-168. sayılar, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 2007, s. 115
  5. ^ a b c "Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Bilim Tarihi Anabilim Dalı Web Sitesi". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.