Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş
Baştan Çıkarılmış ve Terk edilmiş[1] 1964 İtalya - Fransa ortak yapımı siyah beyaz güldürü filmdir. Özgün adı Sedotta e Abbandonata olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Seduced and Abandoned adı ile gösterilmiştir. Atilla Dorsay "Benim Beyoğlum" adlı kitabında filmin "Aldatılmış ve Terkedilmiş" adıyla "Dünya Sineması" nda gösterildiğini not etmiştir.[2]
| Sedotta e abbandonata | |
 "Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş" (Sedotta e abbandonata) filminin Fransızca bir sinema afişi | |
| Yönetmen | Pietro Germi |
|---|---|
| Yapımcı | Franco Cristaldi |
| Senarist | Pietro Germi Luciano Vincenzoni |
| Oyuncular | Stefania Sandrelli Saro Urzì Lando Buzzanca |
| Müzik | Carlo Rustichelli |
| Görüntü yönetmeni | Aiace Parolin |
| Kurgu | Roberto Cinquini |
| Dağıtıcı | Paramount Pictures The Criterion Collection (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Komedi, dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1964 |
| Çıkış tarih(ler)i | 30 Ocak 1964, İtalya Mayıs 1964, Cannes Film Festivali |
| Süre | 115 dakika |
| Ülke |  İtalya Fransa ortak yapımı |
| Dil | İtalyanca |
| Diğer adları | Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş (Türkiye) Séduite et abandonnée (Fransa) Seduced and Abandoned (ABD) A Matter of Honor Seducida y Abandonada (İspanya) Verführung auf italienisch (Almanya) |
Başlıca rollerinde Stefania Sandrelli, Saro Urzì, Aldo Puglisi ve Lando Buzzanca'nın oynadıkları filmi Pietro Germi yönetmiştir. Germi aynı zamanda Luciano Vincenzoni ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştı. Pietro Germi aslında İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli bir yönetmeni olduğu için bu film yanlış olarak birçok kaynakta yeni gerçekçi türe sokulmuştur[3] Oysa "Sedotta e abbandonata" filmi tıpkı onun uluslararası ününü pekiştirdiği bir önceki filmi 1961 tarihli İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) gibi konuları Sicilya'da geçen ve taşra hayatı ile yörenin geleneklerini eleştirdiği alaycı güldürü filmlerinden oluşan ikinci dönemine ait filmlerdendir. Konusu Sicilya'da geçen bu satirik filmin siyah beyaz görüntülerini Aiace Parolin çekmiş, özgün müziğini ise Carlo Rustichelli yapmıştır.
Filmin Altın Palmiye'ye aday gösterildiği Cannes Film Festivali'nde Saro Urzì 'ye "en iyi erkek oyuncu" ödülü verildi. Film ayrıca "en iyi yönetmen" ve "en iyi film film" dallarında David di Donatello ödüllerini de aldı.
Filmin konusu değiştir
Olaylar toplumun büyük bir kısmının hala feodal aile düzeni içinde yaşadığı 1960'lı yılların Sicilya'sında geçer. Kalabalık Ascalone ailesinin büyük kızı Matilde'nin (Paola Biggio) nişanlısı Peppino Califano (Aldo Puglisi), Matilde'nin 16 yaşındaki kızkardeşi Agnese'i (Stefania Sandrelli) baştan çıkarır ve onunla ilişkiye girer. Ailenin reisi despot baba Vincenzo Ascalone (Saro Urzi) küçük kızı Agnese'in hamile olduğunu anladığında bunu Peppino'nun yaptığını öğrenir ve ondan büyük kızını bırakıp küçük kızı ile evlenmesini ister. Ancak Peppino evleneceği kızın geleneklere göre bakire olması gerektiğini ileri sürerek buna karşı çıkar ve ortadan kaybolur. Onu bulup kanun zoruyla Agnese ile evlendirmek mümkündür ama bu aile şerefinin kasaba halkı gözünde iki paralık olması demektir. Baba Vincenzo, ailenin onurunu da koruyacak karmaşık bir çözüm yoluna gider.
Film hakkında notlar değiştir
- Sicilya 'lı aktör Lando Buzzanca (1935), 1970 'li yıllarda Türkiye'de de yaygın olarak gösterilen seks-komedi türünden filmleri ile tanınmıştı. Bu seks-komedi filmleri serisinin Türkiye'deki ortak adı "Erkek Dediğin" idi ("Erkek Dediğin İspat Eder" "Erkek Dediğin Hovarda Olur" gibi Türkçe isimlerle sinemalarda gösterilmişlerdi). Zaten daha sonra Türk sinemasının krize girmesi ile furya halinde piyasaya giren Türk Seks-komedi filmleri, bu Lando Buzzanca filmlerinden esinlenilerek ortaya çıkmışlardı.
- 1961'de Pietro Germi İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) filmini çekmişti. Filmde Marcello Mastroianni ve Stefania Sandrelli oynamışlardı. (Sandrelli bu filmde de başrolde). 1964'te bu kez benzer bir konuyu işleyen bir filmi de Vittorio De Sica çekmişti: İtalyan Usulü Evlilik (Matrimonio all'italiana). Bu filmde de Marcello Mastroianni ve Sophia Loren başrolleri paylaşmışlardı. De Sica da tıpkı Pietro Germi gibi İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli yönetmenlerindendi.
- Filmin ödüllü oyuncusu Saro Urzì, 1972 yılında Baba (The Godfather) filminde Vitelli rolünü oynayacaktır.
Filmin müziği değiştir
- Filmin başında yazılar gösterilirken İtalyanca sözlerle Sicilya'lı Ascalune ailesinin başına gelenlerin anlatıldığı ballad Carlo Rustichelli tarafından yazılmıştır. Giuseppe Ferrara'nın seslendirdiği "L'onuri di l'Ascaluni" (Ascalune'lerin şerefi) adlı bu tarantella tarzındaki şarkının melodisi son derece coşkulu ve akılda kalıcıdır. Bu ballad film boyunca ara ara devam eder ve şarkı sözleriyle olayları toparlayıp özetlemeye devam eder yani şarkıcı Giuseppe Ferrara adeta filmin anlatıcısı da (narrator) olur.
- Filmin soundtrack albümü ilk kez 1964 yılında ABD'de LP (Long Play) formatında çıktı (CAM 10001), 1992 yılında İtalya'da CD formatında tekrar basıldı (CAM 493357-2). Besteci: Carlo Rustichelli, Müzik direktörü, orkestra yönetmeni: Pierluigi Urbini, Sözlü parçaları seslendiren: Giuseppe Ferrara. Plakta yer alan parçalar şunlardır:[4]
- L'onuri di l'Ascaluni... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
- Dicerie (02:27)
- Passeggio barone (00:43)
- Ratto twist (01:58)
- Corrida rumba (00:24)
- Tre squillo, tre (01:50)
- Seduzione (02:20)
- Alla deguello (02:50)
- Vampata d'amuri... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
- Matilde novizia (00:31)
- Sposalizio (00:42)
- Vergogna (01:56)
- Morte di Ascalone (01:38)
- Processione (01:15)
- Serenata maliziosa (01:50)
- Galline barone (01:32)
- Onore e famiglia (00:25)
- Albümden kısa bölümler dinlemek için [1][ölü/kırık bağlantı]
Oyuncu kadrosu değiştir
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Stefania Sandrelli | Agnese Ascalone |
| Saro Urzì | Don Vincenzo Ascalone |
| Aldo Puglisi | Peppino Califano |
| Lando Buzzanca | Antonio Ascalone |
| Lola Braccini | Amalia Califano |
| Leopoldo Trieste | Baron Rizieri |
| Umberto Spadaro | Kuzen Ascalone |
| Paola Biggio | Matilde Ascalone |
| Rocco D'Assunta | Orlando Califano |
| Oreste Palella | Polis Şefi Polenza |
| Lina Lagalla | Francesca Ascalone |
| Gustavo D'Arpe | Ciarpetta, avukat |
| Rosetta Urzì | Consolata, hizmetçi |
| Roberta Narbonne | Rosaura Ascalone |
| Vincenzo Licata | Profumo, cenaze levazımatçısı |
Kaynakça değiştir
- ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi 2005, Oğlak Yayınları s.287 Türkçe isim için referans
- ^ Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. ss. sayfa 20.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.
Dış bağlantılar değiştir
- IMDb'de Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş
- Allmovie.com'da "Sedotta e Abbandonata"
- Pietro Germi ile ilgili bir site14 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.