Vikipedi

Saimbeyli

Adana'nın ilçesi
(Saimbeyli, Adana sayfasından yönlendirildi)

Saimbeyli, Adana ilinin nüfus bakımından en küçük[2] ilçesidir. Eski adı Haçin (Ermenice: Հաճն Hacn) olup, ilçeyi Fransız işgalinden kurtaran Saim Bey'in hatırasına, ismi Saimbeyli'ye çevrilmiştir. İlçe merkezinin nüfusu 2021 yılı nüfusu ADNKS'e göre 14.030 kişidir. Adana'ya uzaklığı 157 km'dir ve Saimbeyli'ye bağlı 33 mahalle bulunmaktadır. Ekonomik olarak Kozan'a bağlıdır.

Saimbeyli
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAdana
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMehmet Fatih Kestioğlu
 • Belediye başkanıMahmut Dal (Bağımsız)
Yüzölçümü
 • Toplam1157 km²
Rakım945 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam15,338
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu01740
İl alan kodu0322
İl plaka kodu01
Resmî site
[1]

Tarihçe değiştir

İlçenin kuruluşu hakkında elde kesin bilgiler bulunmaktadır.
Tarihi kalıntılara göre Hititler devrine kadar uzanmaktadır. İlçenin eski adı Haçin'dir. Bu ismin de ovaya egemen olan Anavarza Beyliğin'den geldiği ve Bey Toryo'nun oğlunun adı olduğu bilinmektedir. Bölge çeşitli uygarlıkların etkisi altında kalmıştır. Osmanlı döneminde Maraş sancağının Elbistan kazasına bağlanmıştır. Kurtuluş savaşı sırasında Fransız işgali altında kalmış, 18 Ekim 1920'de Yüzbaşı Doğan ve Kaymakam Saim Bey tarafından kurtarılan bölge 1922 yılında Kaymakam Saim Bey'den dolayı bu adı almış, yeni bir ilçe olarak kurulmuştur.
1928 yılında da bugünkü yerine nakledilmiştir.

Saimbeyli ile ilgili ilk bilgileri, ilçeyi ziyaret eden seyyahlar ve araştırmacılardan öğrenmekteyiz: V.Langlois (1852 -1853), Rahip Alishan (1800’lü yılların sonu), W. M.Ramsay (1800’lü yılların sonu), F.X.Schaffer (1900’lü yılların başı), C.Texier (19. y.y ilk yarısı) gibi seyyahlar Saimbeyli’yi ziyaret etmiş ve ilçenin ekonomik ve sosyal yaşantısının yanı sıra tarihsel dokusu ile ilgili bilgiler de vermişlerdir.
İlçe 1800’lü yıllardan itibaren bu seyyahlarca Hadchin, Hadjine, Hacın, Hadschin ve Haçin olarak adlandırılmıştır. W. M. Ramsay ise ilçenin Roma ve Bizans Dönemleri’ndeki adının Badimon olduğunu yazmaktadır.

Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Y.Doç. K.Serdar Girginer tarafından yürütülen “Adana İli ve Çevresi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi” kapsamında ilçenin 2003 yılında çok kapsamlı ve titiz bir çalışmayla arkeolojik kültür envanteri çıkarılmış ve ilçeyle ilgili ilk bilimsel sonuçlar elde edilmiştir.

Bu çalışmadan elde edilen veriler ışığında İlçe tarihinin Roma Dönemi’ne kadar uzandığı tespit edilmiştir.Bu çalışmada İlçede Roma, Bizans ve Ermeni Dönemi yerleşmelerine ait pek çok anıtsal eser tespit edilmiş ve İlçenin zengin kültürü Arkeolojik literatüre kazandırılmıştır.

Coğrafyası değiştir

 
Yeşilbağlar'da bulunan Obruk Şelalesi (Nisan 2016)

İlçe merkezi Göksu Çayı'nın kıyısında kurulmuştur. İlin kuzeyinde yer alan ilçenin denizden yüksekliği 1050 metre olup, toprakları dağlıktır. Orta Toroslar zincirine dahil olan Dibek Dağı ilçenin doğusunda, Bakır Dağı batısında yer alır. Dağlar derin akarsu vadileriyle parçalanmıştır. Dağların yüksek kesimleri köknar, kızılçam, karaçam ve sedir ormanları ile kaplıdır. Seyhan Irmağının başlıca iki kolundan biri olan Göksu ilçe topraklarını sular.

Adana’yı Pınarbaşı üzerinden Kayseri’ye bağlayan yol ilçe merkezinden geçer.

Nüfus değiştir

1893 yılında Osmanlı Devleti tarafından yapılan nüfus sayımına göre Haçin (Saimbeyli)'in kaza nüfusu toplam 24.057 kişidir (11,452 kadın, 12,605 erkek). Nüfus 13.026 Müslüman, 10.204 Ermeni Apostolik, 145 Katolik ve 682 protestanlardan oluşmakdadır.[3]

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 18.566 447 18.119
1935[5] 19.938 783 19.155
1940[6] 19.639 840 18.799
1945[7] 21.908 1.143 20.765
1950[8] 23.055 1.584 21.471
1955[9] 26.444 1.811 24.633
1960[10][a] 11.506 2.188 9.318
1965[11] 13.175 2.616 10.559
1970[12] 13.921 2.637 11.284
1975[13] 15.933 3.622 12.311
1980[14] 20.406 4.061 16.345
1985[15] 20.528 4.329 16.199
1990[16] 20.700 4.699 16.001
2000[17] 17.149 5.198 11.951
2007[18] 17.775 4.070 13.705
2008[19] 17.671 4.000 13.671
2009[20] 17.573 3.952 13.621
2010[21] 17.355 3.984 13.371
2011[22] 17.104 4.044 13.060
2012[23] 16.630 4.010 12.620
2013[24] 16.572 16.572 veri yok
2014[25] 16.000 16.000 veri yok
2015[26] 15.530 15.530 veri yok
2016[26] 15.239 15.239 veri yok
2017[26] 14.840 14.840 veri yok
2018[26] 15.338 15.338 veri yok
2019[26] 14.764 14.764 veri yok
2020[26] 14.560 14.560 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler değiştir

Saimbeyli'nin 28 mahallesinin 3'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 3.596 kişi (%24,2) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 46,4 km uzaklıktaki Topallar'dır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan mahalle, 1.184 kişi ile Karakuyu'dur. Saimbeyli'nin nüfusu 2017 yılında %2,61 azalmıştır.

Saimbeyli ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[27] 2017[28] 2018 2019
1 Fatih Mah. 5,5 1.613 1.373
2 İslam Mah. 0,0 1.310 1.329
3 Yeşilbağlar Mah. 2,6 914 894
Saimbeyli (merkez) 977 3.837 3.596
4 Aksaağaç Mah. 43,9 1.365 1.040 1.013
5 Avcıpınarı Mah. 17,6 1.468 154 149
6 Ayvacık Mah. 35,1 1.340 388 373
7 Beypınarı Mah. 22,8 1.543 295 293
8 Çatak Mah. 39,4 1.075 504 287
9 Çeralan Mah. 39,2 1.450 1.043 191
10 Cıvıklı Mah. 26,1 835 283 494
11 Çorak Mah. 44,6 988 194 1.009
12 Cumhurlu Mah. 27,4 849 200 200
13 Değirmenciuşağı Mah. 25,9 833 339 335
14 Eyüplü Mah. 15,2 1.479 453 468
15 Gökmenler Mah. 42,5 1.287 588 567
16 Gürleşen Mah. 23,0 834 331 320
17 Halilbeyli Mah. 40,5 1.398 150 148
18 Himmetli Mah. 15,2 695 1.083 1.056
19 Kandilli Mah. 13,8 1.203 535 543
20 Kapaklıkuyu Mah. 41,7 1.319 406 422
21 Karakuyu Mah. 35,0 1.236 1.233 1.184
22 Kızılağaç Mah. 41,8 1.095 431 429
23 Mahmutlu Mah. 32,6 1.237 335 338
24 Naltaş Mah. 36,9 1.567 107 105
25 Topallar Mah. 46,4 1.375 107 113
26 Tülü Mah. 12,8 877 131 132
27 Yardibi Mah. 21,4 950 700 687
28 Yeniköy Mah. 30,5 1.450 372 388
Saimbeyli (kırsal) 11.402 11.244
Saimbeyli (ilçe) 15.239 14.840

* Km, İslam Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Ekonomi değiştir

Ekonomisi hayvancılık ve tarıma dayalıdır. En çok koyun ve kıl keçisi beslenir. Tarım ürünleri ilçe halkının ihtiyacını karşılayacak seviyede olup, başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, kiraz, baklagiller ve üzümdür. İlçe topraklarında demir yatakları vardır. Ormancılık gelişmiştir. Ayrıca ilçe sınırları içerisinde bulunan yaylalar ilçe ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Çatak Yaylası değiştir

Saimbeyli - Tufanbeyli kara yolunun 2. kilometresinden sola dönülerek bahçeler arasından geçen 3 kilometrelik stabilize yolla ulaşılmaktadır. Saimbeyli'den belediye otobüs seferleri bulunmaktadır. Dağ yamacından akan küçük şelalelerin beslediği anıt çınar ağaçlarının gövde ve dalları üzerine kurulmuş çardaklarda piknik yapılabilen bir yayladır. Bol su kaynakları olan Çatak yaylası, Saimbeyli ilçesinin su ihtiyacını karşılamaktadır.

Obruk Yaylası değiştir

Obruk yaylası Saimbeyli ilçesine 4 km uzaklıkta olup ana yoldan stabilize bir yola sapılır ve yaklasık 10 dk lık bir yolculuktan sonra Obruk'a ulaşılır. Burası belediye ve karayolları tarafından düzenlenmış ve halkın kullanımı için açılmıştır. Doğa yürüyüşü için ve bir mesire alanı olarak, bol su kaynaklı bir doğa harikasıdır. Suyun kaynağının olduğu yerde yapay bir havuz vardır.
Girmesi cesaret isteyen bu su "karpuz çatlatan" olarak anılır. Obruk yaylası ile çatak yaylası aynı yeri isimlendirmektedir. Ayrıca yaz aylarının vazgeçilmezi olan rafting yapmak için yurt dışından gelenler, ilçe ekonomisi için bir gelir kaynağıdır.

Notlar değiştir

  1. ^ Tufanbeyli ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^ "İLÇELERE GÖRE ADANA NÜFUSU". TÜİK. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  3. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. ss. 124-125. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2013. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Saimbeyli Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Adana Saimbeyli Nüfusu". nufusune.com. 
  27. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  28. ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Saimbeyli&oldid=32549236" sayfasından alınmıştır