Saab 37 Viggen
Saab 37 Viggen (The Tufted Duck (Tepeli Patka)) [1] İsveçli uçak üreticisi Saab tarafından tasarlanmış ve üretilmiş tek koltuklu, tek motorlu çok amaçlı bir savaş uçağıdır. Viggen, kanart donanımına sahip seri üretime giren ilk uçaktır.[2] Aviyonikleri için entegre devrelere sahiptir ve dijital merkezi bilgisayarı kendisiyle beraber havada taşıyan ilk uçaktır. Bu özelliklerle, piyasaya sürüldüğü sırada Avrupa'nın en modern/gelişmiş savaş uçağı olarak değerlendirilir. Dijital merkezi bilgisayar, türünün ilk örneğiydi. Daha önce bir navigatör/yardımcı pilot gerektiren görevleri otomatikleştiriyor ve üstleniyordu. Başka bir kaç görevin yanı sıra, yüksek hızları ve düşük tepki süreleriyle saldırıları başarılı veya başarısız olarak niteliyor ve taktiksel durumlarda idareyi kolaylaştırıyordu. Bu sistem, 1981 yılında Panavia Tornado'nun operasyonel hizmete girmesine kadar geride bırakılamamıştır.[3]
| JA 37 Viggen | |
|---|---|
 | |
| Türü | Avcı - Bombardıman |
| Ulusal köken |  İsveç |
| Üretici | SAAB |
| İlk uçuş | 8 Şubat 1967 |
| Hizmete giriş | 21 Haziran 1971 |
| Hizmetten çıkış | 25 Kasım 2005 |
| Üretim sayısı | 329 |
Taarruz uçağı Saab 32 Lansen'in ve savaş uçağı Saab 35 Draken'in yerini alacak bu uçağı geliştirmek üzere, 1950'lerde çalışmalara başlandı. Saab'ın tasarım ekibi, uçağı İsveç'in STRIL-6 ulusal elektronik hava savunma sistemi ile birlikte çalışan entegre bir silah sistemi olarak üretmeye çalışmanın yanı sıra, nispeten radikal bir delta kanat konfigürasyonunu tercih etti. Ayrıca uçak, 500 metre kadar kısa pistlerden çalıştırılmak üzere tasarlandı. Çalışmaya, İsveç'in hem tasarımını, hem de üretimini hızlandırmak için gelişmiş ABD havacılık teknolojisine erişimini sağlayan " 37-ek " yardımcı oldu.[4] Uçağın aerodinamik tasarımı ise 1963'te tamamlandı. Prototip versiyon, ilk uçuşunu 8 Şubat 1967'de gerçekleştirdi. İsveç hükümeti, 21 Haziran 1971'de İsveç Hava Kuvvetleri'nde hizmete giren uçaklar olacak 175 Viggen'lik ilk parti siparişini ertesi yıl verdi.
İlk AJ 37 modeli hizmete girdiğinde bile Saab, Viggen'in diğer varyantları üzerinde aktif olarak çalışıyordu. Bunlar; avcı bombardıman / taarruz uçağı AJ 37, havadan keşif uçağı SF 37, deniz devriye uçağı / su üstü karşı savunma uçağı SH 37 ve iki koltuklu eğitim uçağı Sk 37 olmak üzere Viggen'in birkaç farklı varyantı olarak üretilecekti. 1970'lerin sonlarında, her türlü hava koşuluna uygun önleme / taarruz uçağı olan JA 37 varyantı tanıtıldı. Viggen'i diğer ülkelere ihraç etme girişimlerinde de bulunuldu, fakat bunlar başarısızlıkla sonuçlandı. Kasım 2005'te son Viggen'lerin yerini daha yeni ve daha gelişmiş Saab JAS 39 Gripen'lere bırakması için uçağın tek operatörü olan İsveç Hava Kuvvetleri tarafından hizmetine son verildi.
İsimlendirme değiştir
Viggen, İsveççe iki anlama sahip vigg kelimesinin belirtme halidir. Saab'a göre uçağın adı her iki anlamı da içeriyor.
İlk anlam, İsveç'te yaygın küçük bir dalıcı ördek olan püsküllü ördeğin İsveççe adıdır. Bu anlamda ayrıca uçağın kanart konfigürasyonuna bir referans görevi de görür; çünkü "kanart", Fransızca ördek anlamına gelir.
Vigg, aynı zamanda åskvigg, "yıldırım" (gök gürültüsü kaması), anlamına gelir. Bu ismin etimolojisi, İskandinav folklorunda "åskviggar" olarak adlandırılan gök taşlarından gelir. Ayrıca, İskandinav tanrısı Thor'un savaş çekici Mjölnir ile devleri avlarken yaptığı yıldırım çarpmalarından geldiği de söylenir.[5]
Geliştirilme Aşaması değiştir
Uçağın Temelleri değiştir
Viggen, başlangıçta taarruz rolünde Saab 32 Lansen'in yerine geçecek şekilde geliştirildi. Fakat ilerleyen süreçte, avcı uçağı Saab 35 Draken'in yerine geçecek şekilde değiştirildi.[6][7] 1955 yılında, dünyanın aerodinamik açıdan en gelişmiş savaş uçağı Draken ilk uçuşunu gerçekleştirdiği sırada, İsveç Hava Kuvvetleri zaten yeni nesil savaş uçaklarına ihtiyaç duymaya başlamıştı. Oluşturulan ihtiyaç listesinin zorlayıcı gereksinimlerinden dolayı, uzun bir geliştirme süresi öngörülüyordu.[8][9] 1952 ile 1957 yılları arasında, çalışmalarda Fin uçak mühendisi Aarne Lakomaa da yer almıştır, Viggen'in nasıl olması gerektiğine dair ilk çalışmalara başlandı. Bu çalışmalarda; tek ya da çift motorlu, geleneksel ya da kanatlar dahil olmak üzere delta kanatlı 100'den fazla farklı konfigürasyon incelendi. Ayrı kalkış motorlarına sahip VTOL tasarımları bile düşünüldü, ancak mütabık olmayacağı belirlendi.[6][9][10]
Kaynakça değiştir
- ^ Nilsson, Axel (13 Ocak 2012). "JAS 39 Gripen − Milestones". Projects. Swedish Defence Materiel Administration. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.
Swedish naming of aircraft
- ^ Fredriksen 2001, p. 279.
- ^ Zorro, Mario H. (8 Mayıs 2016), "Saab S37 Viggen", Plane Encyclopedia.
- ^ "Hemliga atomubåtar gav Sverige säkerhetsgaranti" [Secret nuclear submarines gave Sweden security guarantee] (PDF), Framsyn (İsveççe), SE: The Swedish Defence Research Agency (1), 2005 [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Saab history, Saab 37 Viggen". history.saab.com. 13 Ekim 2020. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b Saab 37 Viggen – utvecklingen av ett Nytt Enhetsflygplan för det Svenska Flygvapnet 1952–1971: Sett ur en Aerodynamikers Perspektiv [Saab 37 Viggen – Development of a New Unitary aircraft for the Swedish Air Force 1952–1971: From an Aerodynamicist's View], Småskrift (İsveççe) (2), Stockholm: Svenska mekanisters riksfören, 2002, ISBN 91-631-2395-9, ISSN 1652-3563 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "1960s." Company History, Saab.
- ^ Gunston and Gilchrist 1993, p. 243.
- ^ a b Field 1974, p. 707.
- ^ Warwick 1980, p. 1260.
 | Askerî uçaklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |