Sergey Pürbü

(Sеrgеy Pürbü sayfasından yönlendirildi)

Sergey Pürbü (tüm adı: Sergey Bakizoğlu Pürbü) (Tıva Türkçesi: Сергей Бакизович Пюрбю) (7 Eylül 1913 - 27 Aralık 1975) Tandı Tıvanın Beezi bölgesi (şimdiki Ulug-Hem ili) Ejim (Tuvaca:Эъжим) beldesinin Odurug-Aksı'da doğmuştur. Tıvalı şair, oyun yazarı, nesirci, nazımcı,[1] tercüman. Ulus'un yazarı, milliyetçi-Turancı yazar. Tıva Arat Cumhuriyetinin Yazarlar Birliğinin ilk başkanı. Tıva edebiyat araştırmacısı.[2]

Sergey Bakizovoğlu Pürbü
Doğum7 Eylül 1913
Beezi bölgesi (şimdiki Ulug-Hem ili) Tandı Tıva
Ölüm27 Aralık 1975
MeslekYazar, şair, tiyatro yazarı, nesir ustası, çevirmen
MilliyetTıva Türk'ü

Yaşamı değiştir

1 Eylül 1913 yılında Tandı Tıvanın Beezi bölgesi (şimdiki Ulug-Hem ili) Ejim (Tuvaca:Эъжим) beldesinin Odurug-Aksı'da doğmuştur. Çocukluğunda tapınakta eğitim görmüş Tañgıt (Tibet) yazısı öğrenmiş sonra eski Moğol yazısını öğrenmiştir. Kızıl şehrinde ilk öğrenimini bitirip 1928 yılında Leningrad (şimdiki Sen Petersburg) şehrinde[3] Kuzey Uluslarını Araştırma Enstitüsü İşçi Fakültesinde eğitim öğrenim görür. 1932 yılında Gertsen adlı Öğretmen Enstitüsü yanında Sovyet Doğu ulusları eğitimcilik öğrenimini bitirmiştir. Tıva Arat Cumhuriyeti Kültür Bakanlığında, Tıva milli yayınevinde, Tıva devrimci partisinin Merkez komisyonu görevlerinde, Tıva Arat Cumhuriyetinin diğer idari bölümlerinde görev alır. 1942 yılında kurulan Tıva Yazarlar Birliğinin ilk yönetiminde görev almıştır.[4] 1948 yılında Stalinci baskılara uğramış, 1954 yılında aklanmıştır. Şagaan-Arıg okulunda idarecilik yapmış, çoğu öğretim kitaplarının çevirmenliğinde yer almış, Milliyetçi Edebiyat Merkezi (Улусчу чогаадылга бажыңы) başkanlığını yapmıştır. Tıva Sanat-Tiyatro merkezinin Edebiyat müdürlüğünde çalışmıştır.[5][6]

Eserleri değiştir

1930'lu yıllarda yazarlığa başlar. Bazı eserleri şunlardır:[7]

  1. «Çeçek» (1939) (Çiçek)
  2. «Kızıl koştu» (1942)
  3. "Anıyak çogaalçılarga duza" (1939) / Genç yazarlar yardım
  4. «Küderek dugayında çeçen çugaalar»,
  5. «Ergeppey dugayında tooju» denemeler,
  6. «Inakşıldı kamnaar herek», / Sevgiyi korumak gerek
  7. «Kızıl üyer»,
  8. «Açılıg salçaaşkın». Bu eser Tıva edebiyatının en iyi piyeslerinden biri.
  9. «Kızıl koş» (1942),
  10. «Ertenginiñ ırı» (1944),
  11. «Çurttalganıñ ayalgazı» (1958),
  12. «Şınappaynıñ çugaazı» (1960),
  13. «Delgemnerje oruk» (1961),
  14. «Çaa üye şapkınçızı» (1962),
  15. «Şılgalda» (1966),
  16. «Mergen biçiiler bolgaş melegey küçütenner» (1968),
  17. «Çarılbazım çalıı nazın» (1970),
  18. «Çogaaldar çıındızı» (1973),
  19. «Söölgü şülükter» (1976),
  20. «Öşpes odum» (1982), / Sönmez ateşim
  21. «Ayan tudup çedip keldim» (1993)

Tıva dile bazı çevirileri değiştir

  1. V.Şekspir'in «Romeo bile Djuleta»,
  2. А. Puşkin'in «Evgeniy Onegin»,
  3. L. Tolstoy'un «Hacı Murat»,
  4. M.Gorkiy'in «Artomonovtarnıñ heree» .

Kaynakça değiştir

  1. ^ http://тывадыл.рф/index.php?option=com_content&view=article&id=21%3A-lr-&Itemid=13[ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  7. ^ doğumunun 100. yılında hayatı ve eserleri http://www.tuvaonline.ru/2013/09/16/pevec-svobody-i-uznik-sovesti-k-100-letiyu-sergeya-pyurbyu.html 22 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça değiştir

  • Nom «Tıvanıñ çogaalçıları / Pisateli Tuvı». 2001 basım yılı.

Dış bağlantılar değiştir