Sōke
Sōke (宗家), "ailenin (hanenin) başı" anlamına gelen Japonca bir terimdir.[1] Japon geleneksel sanatlarında iemoto terimiyle kullanılır.[2] Böylece genellikle "baş usta" terimi anlamında kullanılır (bazen "ailenin başı", hatta "büyük usta" olarak da çevrilir.). Bir okulun lideri ya da bir stilin ustası anlamına gelebilir fakat genellikle bir dövüş okulunun tek lideri ya da bir dövüş stilinin ustası anlamına gelen en yüksek Japon unvanı olarak kullanılır. Bu terim sadece dövüş sanatlarıyla sınırlı değildir.
Birçok modern sōkenin kendi sanatlarındaki ilk ve baş ustası [shodai sōke] olmasından dolayı sōkenin, bazen "bir stilin bulucusu" anlamına geldiği sanılmaktadır. Ancak bu yanlıştır. Yine de, shodai sōkelerin yerine geçen kişi de yine sōkedir. Sōke; genellikle sanatlarındaki terfi, müfredat, ilke ve disiplin işleriyle ilgili en yüksek otorite olarak görülür. Bir sōke, kişinin kendi stilinin tüm yönlerinde ustalaştığını gösteren menkyo kaiden sertifikasını verme yetkisine de sahiptir.[3]
Kashima-Shinryū gibi bazı okullarda Shihanke denilen benzer bir pozisyon vardır. "Shihanke", hemen hemen aynı anlamda olan "eğitici çizgi" demektir. Bir Shihanke, Sōke'den bağımsız olan ikinci bir eğitim neslidir. Hem Shihanke'nin hem de Sōke'nin olduğu bir sanatta Iemoto sistemine göre Sōke onursal bir unvanken; Shihanke'nin de eğitimden ve okulun yönetiminden sorumlu olması mümkündür.[4]
"Sōke" teriminin yaygın kullanımı dövüş sanatları topluluğunda tartışmalıdır. Geleneksel olarak II. Dünya Savaşı'ndan önce çıkmış eski dövüş sanatları için Japonya'da çok nadir şekilde kullanılmış olsa da son birkaç on yılda, eski dövüş sanatlarını yeniden yapılandırmaya ya da canlandırmaya çalışan yeni okulların baş ustalarına verilen bir terim hâline gelmiştir. Bazı modern batı sōkeleri, okulun lideri olan kendi asistanları için Sōke-dai (宗家代) unvanını tercih etmiştir. Burada kullanılan Japonca karakter dai, "... yerine" olarak çevrilebilir. Böylece shihan-dai, sōke-dai ve sōke-dairi, hastalık ya da sakatlık gibi durumlarda "geçici olarak [ana öğretmenin] yerine öğreten" anlamına gelmektedir.[5]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary
- ^ Iwanami'nin Japonca Kojien sözlüğü
- ^ William M. Bodiford. "Soke: Historical Incarnations of a Title and its Entitlements". www.koryubooks.com. 22 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- ^ Kashima Shinryu. "Kashima-Shinryu History" 22 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kashima Shinryu web sitesi. Erişim tarihi: 2007-7-26
- ^ Muromoto, Wayne. "Martial Arts Terms and Definitions (2) Sensei, Sempai, and Other Terms Used in Training". Furyu.com. 28 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.