Roșia Montană
Rosia Montană (Rumence telaffuz: [ˈroʃi.a monˈtanə], "Dağların Rosia'sı"; Latince: Alburnus Maior; Macarca: Verespatak, Macarca telaffuz: [ˈvɛrɛʃpɒtɒk]; Almanca: Goldbach, Rotseifen) batı Erdel, Romanya'nın Apuseni Dağları'ndaki Alba ilinin bir komünüdür. Küçük nehir Roșia Montană'nın aktığı Valea Roșiei'de yer almaktadır. Komün on altı köyden oluşmaktadır: Bălmoșești, Blidești, Bunta, Cărpiniș (Abrudkerpenyes), Coasta Henții, Corna (Szarvaspatak), Curături, Dăroaia, Gârda-Bărbulești, Gura Roșiei (Verespataktorka), Iacobești, Ignățești, Roșia Montană, Șoal, Țarina, and Vârtop (Vartop).
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Resmî adı | Roșia Montană Madencilik Peyzajı |
| Kriter | ii, iii, iv |
| Referans | 1552 |
| Tescil | 2020 (44. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Bölgenin zengin maden kaynakları Roma döneminde ve daha önceki tarihlerde de kullanılmıştır. Devlet tarafından işletilen altın madeni, Romanya'nın Avrupa Birliği'ne katılımı öncesinde 2006 yılının sonlarında kapandı. Kanadalı Gabriel Resources bölgede yeni bir maden açmayı planladı. Bu, bir yanda Roma madenciliğinin kalıntılarının ne ölçüde korunacağı ve Baia Mare'deki siyanür kirliliğinin tekrarlanacağı korkusu ve diğer yanda madenciliğin ülkenin bu yoksul ve az gelişmiş kesime getireceği faydalar konusunda tartışmalara neden oldu.
Roșia Montană'daki madenciliğe karşı kampanya, Romanya'da son 20 yılda siyasi olmayan bir amaç için yapılan en büyük kampanyalardan biriydi. Greenpeace'den Romanya Akademisi'ne kadar çok sayıda kuruluş projeye karşı çıktı. 2013 sonbaharında ülke çapında bir dizi protestodan sonra, Temsilciler Meclisi sonunda 3 Haziran 2014'te projeyi reddetti.[1] Ayrıca Roșia Montană, Kültür Bakanlığı'nın 30 Aralık 2015 tarihli emriyle ulusal öneme sahip tarihi bir alan olarak sınıflandırıldı.[2] Bunun sonucunda bölgedeki tüm sanayi faaliyetleri yasaklandı.
2021 yılında UNESCO tarafından Roșia Montană Madencilik Peyzajı adı ile Dünya Mirası Alanı olarak ilan edildi.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ "Deputații au respins proiectul de lege privind Roșia Montană" (Rumence). HotNews. 3 Haziran 2014. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Roșia Montană a fost declarată sit istoric de importanță națională". Gândul. 11 Ocak 2016. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Roșia Montană Mining Landscape". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar değiştir
- Belediye resmi sitesi 4 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- fanfest.ro FânFest müzik festivali web sitesi
- Rosia Montana'yı Kurtar - İngilizce web sitesi
- "Rosia Montană'yı Kurtarın" (www.rosiamontana.org/en) (İngilizce haber)
- UNESCO Dünya Mirası listesindeki Rosia Montana (#rosia.montana.in.unesco) 5 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Facebook Sayfası - buluşma yeri)
- Rosian lehçesinin sözlüğü (rosian-romence-fransızca-ingilizce) 29 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.