Vikipedi

Rengeyiği İnuitleri

Rengeyiği İnuitleri ya da Rengeyiği Eskimoları (İngilizce Caribou Inuit, Caribou Eskimo, Reindeer Inuit, Reindeer Eskimo), Kanada anakarasının doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında Nunavut bölgesinin Kivalliq Bölgesi denen kısmında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı ve Kivalliq İnuitleri ile Utkuhiksalik İnuitlerinin oluşturduğu kültür grubu. Merkezi Kanada İnuitleri üst kültür grubunda ele alınırlar.[1][2] Batı Kanada İnuitçesi içindeki Utkuhiksalik İnuitçesi lehçesini konuşanlar hariç diğerleri Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan Kivalliq İnuitçesi konuşurlar. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği (Rangifer tarandus groenlandicus ᓇᐹᕐᑐᕐᑲᓐᖏᑦᑐᒥ ᑐᒃᑐ) alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir. "Caribou Eskimo" adını ilk kez Danimarkalı Kutup kâşifi ve antropolog Knud Rasmussen beşinci Thule keşif gezisinde (1921-24) kullanmıştır.[3][4]

Rengeyiği İnuitleri
Kuzey Amerika'daki rengeyiği dağılımı:
4. Rangifer tarandus groenlandicus
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Kanada3.000
Diller
Kivalliq İnuitçesi, Utkuhiksalik İnuitçesi
Din
Hristiyanlık, Şamanizm

Günümüzde en yoğun yaşadıkları yerler Arviat (ᐊᕐᕕᐊᑦ) ile Baker Lake (ᖃᒪᓂᑦᑐᐊᖅ Qamanittuaq) yerleşimleridir.

Kabileleri ve toprakları değiştir

 
inukshuk, Harvaqtuurmiut
 
Kazan Nehri (Harvaqtuuq)

Dil değiştir

Dilleri iki ayrı dilde sınıflandırılır:[26]

  • Doğu Kanada İnuitçesi
    • Kivalliq-Aivilik İnuitçesi
      • Kivalliq İnuitçesi (kendilerince ᑭᕙᓪᓕᕐᒥᐅᑦ Kivallirmiut, Kivallirmiutut, Kivallirmiutun, Inuktitun; İngilizce Kivalliq, Keewatin dialect, Caribou dialect, Caribou Inuit (sensu stricto))
        • Qaernermiut şivesi (İngilizce Qairnirmiut subdialect). Konuşan kabileler: Qaernermiut, (?) Harvaqtormiut
        • Hauneqtormiut ya da Kangiqliniqmiut (İng. Hauniqturmiut subdialect)
        • Padlermiut (İng. Paallirmiut subdialect)
        • Ahiarmiut (İng. Ahiarmiut subdialect)
  • Batı Kanada İnuitçesi
    • Natsilik İnuitçesi
      • Utkuhiksalik İnuitçesi (kendilerince Utkuhiksalingmiutitut (dil); İng. Utkuhiksalik subdialect, Utkuhikhalik, Gjoa Haven dialect). Konuşan kabileler: (?) Ahagmiut, (?) Hanningařuqmiut, (?) Ilivilermiut, Ugyulingmiut, Qeqertarmiut, Utkuhiksalingmiut (İng. Utkuhiksalik proper)

Kökenleri değiştir

Yazılı kaynakların yetersizliği yüzünden Rengeyiği İnuitlerinin tarih öncesi dönemleri belirsizdir ve bu konuda 3 terori dikkati çeker:[27][28]

  1. Rengeyiği İnuitleri, Arktik Kuzey Amerika ve Grönland'dan yayılan içbölge Eskimo kültürünün torunlarıdır. (Birket-Smith, 1930; Rasmussen, 1930; Czonka, 1995)
  2. Rengeyiği İnuitleri, Alaska'dan göçen Thule kültürünün torunlarıdır. (Mathiassen, 1927)
  3. Rengeyiği İnuitleri, arktik kıyılardaki Bakır İnuitleri kültür grubundan 17. yüzyılda ayrılan bir alt grubudur. (Taylor, 1972; Burch, 1978) Bu en güncel hipotez olsa da henüz ispatlanmamıştır. (Czonka, 1998).

Tarih değiştir

 
Baker Lake (ᖃᒪᓂᑦᑐᐊᖅ Qamanittuaq)

Rengeyiği İnuitlerinin ataları başlangıçta rengeyiklerinin çorak bölgeden (Barrenlands) Beverly ve Qamanirjuaq ("Kaminuriak") bölgesine kadar yıllık (yazlık-güzlük) göçleri boyunca takip eder, kışın da balık ve balina için Hudson Körfezi (Tariurjuaq) kıyılarına yerleşirlerdi. Denesulinelerin kabilesi olan Sayisi Dene grubu da rengeyiği avlardı, fakat bunlar yıl boyunca iç bölgede kalır, kıyıya yanaşmazlardı; zira 18. yüzyıldaki de dahil olmak üzere rengeyiği nüfusunun uzun süre azalması, Denelerin içbölgenin daha uzak kısımlarına çekilmelerine sebep olur, İnuitler gibi kışın kıyıya bağımlı olmazlardı.[29]

Batılılarla düzenli temas 1717 yılında Churchill, Manitoba'da kalıcı yerleşimin kurulmasıyla başlamıştır. Bu temasla birlikte yeni silahlar, tuzakçılık ve balinacılık ekipmanlarıyla da tanışmışlardır. Hristiyan misyoner Alphonse Gasté tarafından turulan günlüklere göre Rengeyiği inuitleri ile göçeden Deneler 19. yüzyılın sonlarında Kazan Nehri boyunca bir araya gelir ve barışçıl ilişki sürdürürlerdi. Kâşif Joseph Tyrrell Geological Survey of Canada'nın 1893 ve 1894 yıllarındaki Barren Lands keşif gezisinde Rengeyiği İnuitlerinin sayısını tahmini 2.000 olarak verir. Eugene Arima Hauniqtuurmiut, Ha'vaqtuurmiut, Paallirmiut ve Qairnirmiut kabilelerini Rengeyiği İnuitlerinin "güney, ikinci" ("southern, latter") bandları olarak sınıflandırır: 19. yüzyılın sonlarına doğru, öncelikle denizkıyısı avcıları olmuş, ancak yanlarında ateşli silahlarla gelen Batılı balina avcılarından çekinerek, denizkıyısına fazla bağımlı olmadan içbölgede rengeyiği avcılığıyla yetinmeyi başarmışlardır (Arima 1975)[1][3][29]

20. yüzyılda düzenli ticaretin başlamsı ve sonrasında da misyonerlerin gelmesi ve dillerinin yazıya geçirilmesi sağlanmıştır. Arktik 1922 ilkbaharında kâşif/antropolog Kaj Birket-Smith ve Rasmussen Harvaqtuurmiut ve Paallirmiut kabileleriyle karşılaşmışlar ve bunlar hakkında bilgi kaydetmişlerdir. Bazen rengeyiği sürülerinde artış gözlense de çoğu zaman on yıllar boyunca sürülerin sayısında azalma olmuştur. Açlık nadir değildi. 1920 lerde kasvetli bir dönemde Hudson's Bay Company şirketi Rengeyiği İnuitlerine yönelmiş ve kurduğu ticaret karakolları ve bunlara ulaşımı kolaylaştıran karayolları Batılılarla inuitlerin dağınık köylerini birleştirmeye başladı. Yazar ve kâşif Farley Mowat 1940 larda ve 1950 lerde Ihalimutlara ziyaret yapmış onların kültürleri üzerine kapsamlı bilgi edinmiştir.[6][18][30][31]

Sosyal yaşam değiştir

Aile değiştir

Geleneksel olarak Rengeyiği İnuitleri babayerli üç dört kuşak bir arada evli kardeşler ve kuzenlerle bilateral geniş aile biçiminde topluluk oluştururlar. Aile reisi merkezi otoriteye sahip yaşlıca bir erkektir ve ihumataq («group leader») adını alır. İhumataq'lar dışında otorite sahibi yöneticiler olmaz.

Müzik değiştir

Rengeyiği İnuitleri diğer merkezî Arktik Kanada İnuitleri gibi nipaquhiit ("games done with sounds or with noises") etkinliğine katılırlar. İnuit gırtlak şarkılarının tipik tarzından yoksundurlar, fakat bunlarda olan öyküleme (hikâye anlatımı) diğer İnuitlerde görülmez.[15][32]

Ekonomi değiştir

Avcılık ve Toplayıcılık değiştir

 
Thelon Nehri yakınlarında çorak rengeyiği (Rangifer tarandus groenlandicus ᓇᐹᕐᑐᕐᑲᓐᖏᑦᑐᒥ ᑐᒃᑐ) sürüsü
 
20. yy başlarına ait İnuit parkası. Kanada İnuitlerinin kadın parkası, Alaska İnyupiklerinin tersine, kuyruklu olurlar

Bütün Eskimo halkları gibi Rengeyiği İnuitleri de avcı ve toplayıcıdır. Yarı göçebe bir halk olup rengeyiği sürülerinin peşinden yılda iki sefer göç ederler, buna ek olarak da göl ve nehirlerde balık avlarlardı. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği (Rangifer tarandus groenlandicus ᓇᐹᕐᑐᕐᑲᓐᖏᑦᑐᒥ ᑐᒃᑐ) alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir.

Rengeyiğinin her parçası değerliydi ve bunlar mümkün olduğu kadar değerlendirilirdi. Derisi ayak giyimi (kamik) ve üst giyimi anorak, amauti, pantolon) yapımında kullanılan en değerli bölümüdür. İlkbaharda avlanan rengeyiklerinin derileri ince ve şık iken, yazın avlananlarınkı daha güçlü ve kalın olup sıcak tutar. Derilerinden ayrıca çadır (tupiq), eşya ve saklama kapları da yapılır. Eldivenler kürk, tüy ve yosundan yapılırdı. Tendonu da en değerli parçalardan biridir, zirar bu hem halat ya da kurdele gibi bağlama parçası hem de dikiş ipliği gibi dikme görevi görür. Boynuzları ulu bıçağı ve kar gözlüğü yapımında kullanılır.[1][4][15][33][34]

Göçebe doğa onları ve köpeklerini güçlü yürüyücü ve kızak çekici yapmış, yüklerini, yataklarını ve çadırlarını taşımışlardır. Eskimo kayığı adı verilen kayaklarla (qayaq) nehir ve göllerde insan ve yük taşımışlardır.[4][21] Kayaklar ayrıca yıllık göç sırasında rastgelinen su yollarında av için de kullanılmıştır. Rengeyiği İnuitlerinin kayakları dilce birlikte Kivalliq-Aivilik inuitçesi üst grubunu oluşturdukları İglulik İnuitleri kültürü grubundan Aivilik İnuitlernin kayaklarıyla benzerdir ve kayak taşınırken ters çevrilir ve kokpit başa şapka gibi geçirilerek taşınır.[35]

Din değiştir

 
İki Arviat Kilisesi

Şamanizm değiştir

Ana madde: Eskimo-Aleut şamanizmi

Şamanizm bütün Eskimo halklarının Hristiyanlık öncesi geleneksel dinidir ve animizm de görülür. Canlı cansız her şeyih bir ruhu olduğuna inanılır ve ruhlar insan (inuk) olarak tasvir ve tasavvur edilir. Yaratıcı yüce güç erkek olarak tasavvur edilen Hila («gök, hava, evren») olup talihsizliğin kaynağıdır. Koruyucu figür dişi olarak tasavvur edilen ve tabuların objesi olan Pinga'dır ve yeni ölülerin ruhlarını yeraltındaki Adlivun'a götürür. Misyonerlerin İnuitleri şamanizmden Hristiyanlığa dönüştürme (siqqitiq) faaliyetleri sonucu çoğu Hristiyan olsa da yine de şamanizmin kalıntıları görülmektedir[3][36]

Hıristiyanlık değiştir

Hristiyan misyonerler 1910-1930 yılları arasında Kivalliq Bölgesinde (Barren Lands) İnuitleri şamanizmden Hristiyanlığa dönüştürme (siqqitiq) faaliyetleri sonucu çoğu Hristiyan olmuştur.

Rengeyiği İnuitlerinin en büyük birinci yerleşimi olan kıyıdaki Arviat'ta (ᐊᕐᕕᐊᑦ) 1924 yılında Roma Katolik Kilisesi, 1926'da da Anglikan misyonu gelmiş ve her ikisinin rekabetine sahne olmuştur.[37]

Rengeyiği İnuitlerinin en büyük ikinci yerleşimi olan içbölgedeki Baker Lake'de (ᖃᒪᓂᑦᑐᐊᖅ Qamanittuaq) Anglikan misyonerleri 1927 yılında gelmiştir.

Günümüz adaptasyonu değiştir

 
Man and Child, Serpentine (1999), Baker Lake, Nunavut. Artist: Barnabus Arnasungaaq
Yeniden yerleşim

1950 lerde Kanada Hükûmetinin zorunlu göç (tehcir) ve iskân yasa ve uygulamaları ile bunların halk üzerindeki zorlukları üzerine çok sayıda kitap yazılmıştır. Tareumiut («deniz ahalisi») denen kıyıdaki Rengeyiği İnuitleri daha sabit iken Nuunamiut («kara ahalisi») denen içbölgedeki Rengeyiği İnuitleri göçebedir ve bu yeniden iskân gereği yerlerinden olup kıyıdakilerle karışmışlardır. Çoğu bu taşınma sırasında hem mal mülk kaybına hem de kültürlerinin büyük ölçüde bozulup kaybolmasına sebep olmuştur. Federal yardımların az ve yetersiz olması, tehcirin başarısız olup refah getirmemesi, aksine olan refahın da silinip süpürülmesi sonucunu doğurmuştur.[38] Bu adaptasyonda, yüksek işsizlik, aile içi şiddet, cinsel istismar, madde bağımlılığı, intihar, ebeveyn ihmali, motivasyon eksikliği gibi sorunlar başgöstermiştir.

Dil

Bütün bu yer değiştirmeler dil ve kültür üzerine kısa sürede oldukça yıkıcı etki yapmış İngilizceyi kullanmaya başlamışlardır. İngilizcenin alınmasıyla birlikte kendi anadillerinden ve kültürlerinde uzaklaşması şu anki en büyük tehditlerden biridir;[39] Sanat Bütün bu olumsuzluklara karşın sanat becerilerinde bir gelişme gözlenir. Jessie Oonark gibi sanatçıların yaptığı hayvan yaşamına ait heykelcikler dikkat çekicidir. Başka bir İnuit sanatı da hem oyun olarak kabul edilen hem de şamanistik inançlarla ilişkili olan iplik figürlerdir (ajaraaq [tekil] ajaqaat [çoğul]);[39][40][41] Nüfus Yaklaşık 3.00 kadar Rengeyiği İnuiti Chesterfield Inlet, Rankin Inlet, Whale Cove, Eskimo Point ve Baker Lake yerleşimlerinde yaşamaktadır.[3]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c Cummins, B.D. (2004). Faces of the North: the ethnographic photography of John Honigmann. google.com. Toronto: Natural Heritage/Natural History. s. 149. ISBN 1-896219-79-9. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  2. ^ a b c d e Issenman, B. (1997). Sinews of survival: the living legacy of Inuit clothing (pdf). Vancouver: UBC Press. s. 136. ISBN 0-7748-0596-X. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  3. ^ a b c d "Caribou Inuit". everyculture.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  4. ^ a b c d e Arima, E. (Haziran 1994). "Caribou and Iglulik Inuit Kayaks" (PDF). Arctic. 47 (22). ucalgary.ca. ss. 193-195. 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  5. ^ "History & Culture - Qamanirjuwhat?" (PDF). 3 (2). Hudson Bay Post. Ekim 2007. ss. 10-11. 16 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Şubat 2008. 
  6. ^ a b c Keith, Darren. "Baker Lake". inuitarteskimoart.com. 28 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  7. ^ "Features". nunavutparks.com. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008.  [ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ Noah, William. "Involving Northern Communities in Project Development". cogema.ca. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  9. ^ "Hamlet of Baker Lake". bakerlake.org. 19 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  10. ^ "Tuhaalruuqtut Ancestral Sounds". virtualmuseum.ca. 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  11. ^ Tester, F.J. (1 Ocak 1994). Tammarniit (Mistakes), Inuit Relocation in the Eastern Arctic, 1939-63. Vancouver: UBC Press. ISBN 978-0-7748-0452-3. 29 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2008. 
  12. ^ "Hannah Kigusiuq". spiritwrestler.com. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2008. 
  13. ^ Dyck, C.J. (16 Mayıs 2004). "Historical developments in Utkuhiksalik phonology" (PDF). utoronto.ca. 24 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2008. 
  14. ^ "Baker Lake, Nunavut". edu.nu.ca. 2 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2008. 
  15. ^ a b c d e f g Bouchard, Michel. "Inuit or Eskimo". University of the Arctic. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  16. ^ a b c "Inuit Map of the Canadian Arctic". jimmymacdonald.com. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  17. ^ Mowat, Farley (2001). Walking on the land. South Royalton, Vt.: Steerforth Press. ISBN 1-58642-024-0. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  18. ^ a b Madsen, Kirsten. "Project Caribou" (PDF). Whitehorse, Yukon Territory: Yukon Department of Environment. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  19. ^ Mowat, Farley (2005). No Man's River. New York: Carroll & Graf Publishers. s. 24. ISBN 0-7867-1692-4. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  20. ^ "Remembering Kikkik". nunatsiaq.com. 21 Haziran 2002. 7 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2007. 
  21. ^ a b Layman, Bill. "Nu-thel-tin-tu-eh and the Thlewiaza River, The Land of the Caribou Inuit and The Barren Ground Caribou Dene". churchillrivercanoe.com. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007. 
  22. ^ "Community Profile". nativeaccess.com. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  23. ^ "Clothing, footwear and territory of the Caribou Inuit". aaanativearts.com. 13 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  24. ^ "Tuhaalruuqtut Ancestral Sounds". virtualmuseum.ca. 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  25. ^ "Canadian Institute for research on linguistic minorities". google.com. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  26. ^ "Start of 8.0 Inuktitut dialects". languagegeek.com. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  27. ^ Keith, Darren (2004). "Caribou, river and ocean: Harvaqtuurmiut landscape organization and orientation". erudit.org. Erişim tarihi: 15 Ocak 2008. 
  28. ^ Birket-Smith, K. (1930). "The Question of the Origin of Eskimo Culture; a Rejoinder". American Anthropologist. 32 (4). ss. 608-624. doi:10.1525/aa.1930.32.4.02a00030. 
  29. ^ a b "Kazan River". chrs.ca. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2007. 
  30. ^ Elder, Sarah (Haziran 2002). "Padlei Diary, 19S0. An Account of the Padleimiut Eskimo in the Keewatin District West of Hudson Bay during the Early Months of 1950 as Witnessed". American Anthropologist. 104 (2). anthrosource.net. ss. 657-659. doi:10.1525/aa.2002.104.2.657. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  31. ^ "People of the Deer". amazon.ca. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007. 
  32. ^ "Baby it's cold outside the igloo". blogspot.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  33. ^ "Kivalliq (Inuit)". invitationproject.ca. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  34. ^ "Want to Stay Warm? Try a Caribou Suit". athropolis.com. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  35. ^ Arima, Eugene (1994) "Caribou and Iglulik Inuit kayaks" 24 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arctic,' 47(2): 193-195.
  36. ^ Lee, R.B. (1999). The Cambridge Encyclopedia of Hunters and Gatherers. Cambridge: Cambridge University Press. s. 59. ISBN 0-521-57109-X. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  37. ^ NTI IIBA for Conservation Areas, Cultural Heritage and Interpretative Materials Study, Phase I: Cultural Heritage Resources Report, Area: McConnell River Migratory Bird Sanctuary 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Prepared for Nunavut Tunngavik Inc., 1 May 2011
  38. ^ Frédéric Laugrand, Jarich Oosten, and David Serkoak (2006), Relocating the Ahiarmiut from Ennadai Lake to Arviat (1950-1958) 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., INALCO 2009, Proceedings of the 15th Inuit Studies Conference, Orality (Paris, 2006)
  39. ^ a b Moran, E.F. (2002). Human Adaptability: An Introduction to Ecological Anthropology (pdf). Boulder, Colo.: Westview Press. s. 116. ISBN 0-8133-1254-X. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  40. ^ Probert, Martin. "Museums and other institutions with string figure artefacts". lineone.net. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008. 
  41. ^ Wight, Darlene Coward. "The Winnipeg Art Gallery" (PDF). wag.mb.ca. 5 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008. 

Bibliyografya değiştir

  • Arima, E.Y. (1975). A contextual study of the Caribou Eskimo Kayak. Ottawa: National Museum of Man, Mercury Series 25. OCLC 1918154
  • Buikstra, J. E. 1976. "The Caribou Eskimo: General and Specific Disease". American Journal of Physical Anthropology. 45, no. 3: 351-67.
  • David Hoffman (1976), Tuktu : a description and analysis of the Caribou Inuit economy, Harvard University. Department of Anthropology. Senior honors theses (İngilizce)
  • Gabus, Jean: A karibu eszkimók. Gondolat Kiadó, Budapest, 1970. (Eredeti adatok: Vie et coutumes des Esquimaux Caribous, Libraire Payot Lausanne, 1944.) (Macarca)
  • Gordon, Bryan H. C. People of sunlight, people of starlight Barrenland archaeology in the Northwest Territories of Canada. Hull, Quebec: Canadian Museum of Civilization, 1996. ISBN 0-660-15963-5
  • Oakes, Jill E. Copper and Caribou Inuit Skin Clothing Production. Mercury series. Hull, Quebec: Canadian Museum of Civilization, 1991. ISBN 0-660-12909-4
  • Rasmussen, Knud. Iglulik and Caribou Eskimo Texts. New York: AMS Press, 1976. ISBN 0-404-58300-8
  • Steenhoven, Geert van den, and Geert van den Steenhoven. Research Report on Caribou Eskimo Law. The Hague: G. van den Steenhoven, 1957.
  • Thule Ekspedition, and Kaj Birket-Smith. The Caribou Eskimos Material and Social Life and Their Cultural Position. Washington, D.C.: Brookhaven Press, 1978.
  • Inland Central Inuit Bibliography (Hudson Bay Caribou Inuit)4 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rengeyiği_İnuitleri&oldid=30750062" sayfasından alınmıştır