Avusturya-Prusya Savaşı

Prusya Krallığı ve Avusturya İmparatorluğu arasındaki savaş (1866)
(Prusya-Avusturya Savaşı sayfasından yönlendirildi)


Avusturya-Prusya Savaşı veya Yedi Hafta Savaşı (Almanya'da kullanılan adıyla Alman Savaşı, Birlik Savaşı,[2] Prusya-Alman Savaşı, Alman İç Savaşı, Kardeş Savaşı), 1866'da Avusturya İmparatorluğu liderliğinde Alman Konfederasyonu ile Prusya Krallığı ile Alman müttefikleri yanında İtalya ve Alman müttefikleri arasında gerçekleşti. Sonuç olarak Alman devletleri üstünde Prusya egemenliği ve Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı denilen İtalyan birleşmesi süreci gerçekleşti.

Prusya-Avusturya Savaşı (Yedi Hafta Savaşı)
Almanya'nın birleşmesi ve Alman ikiliği

Königgrätz Muharebesi, tarafından Georg Bleibtreu. Tuval üzerine yağlı boya, 1869
Tarih14 Haziran - 23 Ağustos 1866
Bölge
Sonuç Kesin Prusya-İtalyan zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Taraflar

Alman Konfederasyonu
Avusturya
Saksonya Saksonya Krallığı
Bavyera Krallığı
Baden Büyük Dükalığı
Württemberg Krallığı
Hannover Krallığı
Hessen Büyük Dükalığı
Hessen-Kassel
Reuß
Saksonya-Meiningen
Schaumburg
Frankfurt

Nassau

Prusya Krallığı Prusya
İtalya Krallığı İtalya
Mecklenburg-Schwerin
Mecklenburg-Strelitz
Oldenburg
Anhalt
Braunschweig Dükalığı
Saksonya-Altenburg
Saksonya-Coburg ve Gotha
Saksonya-Lauenburg
Lippe Prensliği
Schwarzburg
Waldeck
Bremen
Hamburg

Lübeck
Komutanlar ve liderler

Franz Joseph
Arşidük Albrecht
Ludwig von Benedek
Wilhelm Tegetthoff

II. Ludwig
Karl Theodor
Saksonya Prens Albert

Prusya Krallığı I. Wilhelm

Prusya Krallığı Otto von Bismarck
Prusya Krallığı Helmuth Karl Bernhard von Moltke
Prusya Krallığı Albrecht von Roon
İtalya Krallığı II. Vittorio Emanuele
İtalya Krallığı Alfonso La Marmora
İtalya Krallığı Giuseppe Garibaldi
Güçler
600,000 Avusturyalı ve Alman müttefik 500,000 Prusyalı ve Alman müttefik
300,000 İtalyan
Kayıplar
71,000[1][note 1] 37,000 ölü veya yaralı (Alman ve İtalyan toplam)

Savaşın en önemli sonucu, Alman devletleri üzerindeki hegemonyanın Avusturya'dan uzaklaşıp, Prusya'ya kayması ve Avusturya hariç tüm kuzey Alman devletlerinin birleşmesi (Kleindeutschland) yönünde bir ivme oldu. Alman Konfederasyonu'nun ortadan kalkması ve Avusturya ve Güney Alman devletleri hariç bunun yerini Kuzey Alman Konfederasyonu'nun almasıdır. Savaşın bir başka sonucu ise Avusturya eyaleti olan Venedik'in İtalya tarafından işgalidir.

Nedenleri

değiştir

Siyasi bir coğrafya söz konusu Almanya değil. Krallıklar ve Büyük dükalıklar ve Düklükler ve Beylikler; Almanların yaşadığı, her biri ayrı bağımsız bir hükümdar tarafından devlet aygıtı ile yönetilen. Ancak doğal bir akım var milli bir duygu oluşumuna ve Alman birliği arzusu, büyük bir millet oluşturmaya ve ortak bir lider tarafından yönetilen ulusal birliğe.

1 Temmuz 1866 tarihinde, New York Times'ta yayınlanan bir makale[3]

Yüzyıllar boyunca, Orta Avrupa, birkaç büyük devlet ve yüzlerce küçük yönetime bölünmüştü, her biri dış güçlerin yardımı ile bağımsızlığını muhafaza edebildi, özellikle Fransa. Avusturya, Habsburg İmparator kişisel toprakları geleneksel Alman devletlerinin lideri olarak kabul edildi ancak Prusya giderek güçlendi ve 18. yüzyılın sonlarında Avrupa'nın büyük güçlerinden biri oldu. Orta Avrupa'nın siyasi ortamı Napolyon tarafından yeniden düzenlendiği zaman Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu resmen 1806 yılında dağıldı.[4] Ren Konfederasyonu (Rheinbund) kapsamı içine çekilen, Alman devletleri Fransız İmparatorun yenilgisine kadar Fransız nüfuzunu kabul etmeye zorlandı.[5] Napolyon Savaşlarının 1815 yılında sona ermesinden sonra, Alman devletleri bir kez daha gevşek bir konfederasyon halinde yeniden örgütlendi: Avusturya önderliğinde Alman Konfederasyonu[6].

 
Avusturya-Prusya Savaşının haritası
 
Königgrätz Muharebesi sırasında Prusya ve Avusturya askerleri (1866)

Bu arada, kısmen Napolyon'un muzaffer Fransız milliyetçiliğine tepki ve kısmen romantik dönemin yücelttiği ortak hislerden dolayı Alman milliyetçiliği, bu dönemde etkili bir güç haline geldi. Çoğu Alman milliyetçisinin nihai amacı tek devlet altında Almanları toplamak oldu. Ulusal birlik konusunda, nihayetinde iki fikir ön plana çıktı. İlki, bütün Almanca konuşan toprakları içerecek ve çokuluslu imparatorluk Avusturya'nın dahil ve hakim olduğu "Büyük Almanya" (Großdeutsche Lösung); diğeri ise (Prusya tarafından tercih edilir) Avusturya ve diğer güney Alman devletleri (örn Lüksemburg ve Liechtenstein) dahil olmadığı ve Prusya hakimiyetinde olacak "Küçük (Lesser) Almanya" (Kleindeutsche Lösung).


Savaşı tetiklemek için bahane Schleswig-Holstein yönetimi üzerinde Prusya ve Avusturya arasındaki anlaşmazlıkta bulundu. Avusturya, Alman Diyetine (Reichstag) anlaşmazlığı getirmeden önce ve Holstein Diyeti (Meclis)'ni toplamaya karar verdiğinde, Prusya Gastein Sözleşmesi'nin geçersiz olduğunu ilan etti ve böylece Holstein'ı işgal etti. Alman Diyet'i Prusya'ya karşı kısmi seferberliği oylayarak, yanıt verdiği zaman, Bismarck Alman Konfederasyonunun sona erdiğini iddia etti. Veliaht Prens Frederick "Augustenberg Dükünün haklarının korunmasını isteyen ve Avusturya ile bir savaş fikrine karşı olan Prusya Kraliyet Konseyinin tek üyesiydi, o bunu kardeş katilliği olarak nitelendirdi." O (Alman) birliğini ve Orta Çağ imparatorluğunun restorasyonunu desteklemesine rağmen, "Fritz, savaşın Almanya'yı birleştirmek için doğru bir yol olduğunu kabul edemezdi."[7]

Bismarck'ın politikası

değiştir

Bismarck'ın Avusturya-Prusya savaşı öncesindeki davranışları üzerine, "Demir Şansölye"nin savaş sonunda esas olarak Kuzey Almanya Konfederasyonu ve Almanya'nın birleşmesi için bir master planı olup olmadığı konusunda yoğunlaşan birçok yorum vardır. Bismarck'ın, Kuzey Almanya Konfederasyonu, Fransa-Prusya Savaşı ve Almanya'nın nihai birleşmesini hayata geçirmek için çatışmayı düzenlediği ileri sürülmüştür. Ancak, J. P. Taylor gibi tarihçiler bu yoruma itiraz eder ve Bismarck'ın bir master planı olduğuna inanmaz ama oldukça elverişli durumlardan yararlanan bir oportünist olduğunu vurgularlar. Taylor, Bismarck'ın Prusya için mümkün olan en faydalı sonuçlar için olayları manipüle ettiğini düşünüyor.

Ulaşılabilir kanıtlar sayesinde, Danimarka'ya karşı İkinci Schleswig Savaşı sırasında, Bismarck'ın diplomasisini kazandığı Avusturya ittifakı nedeniyle "ustaca" görülebilir. Taylor ayrıca bu ittifakın "Avusturya için bir tuzaktan ziyade bir test" olduğuna inanmaktadır

ve hedef Avusturya ile savaş yapmamaktı, Bismarck, ittifak kurulmasının ana sebebi olduğu konusunda, daha sonra anılarında çelişti. Bu Avusturya ile bir müttefik olarak Danimarka'yı yenmek ve hiç bitmeyen Schleswig ve Holstein sorununu çözmek için ilgiliydi. İttifak Avusturya'ya karşı bir savaş provokasyonu olmaktan çok bunun yerine Prusya'yı genişletmek için bir fırsat olduğu kabul edilebilir. Birçok tarihçi, Almanya'nın birleşmesine çabalayan bir Alman milliyetçisi yerine Bismarck'ın Prusya'yı sadece genişletmek istediğine inanır. Avusturya ittifakı, Gastein Sözleşmesi ile Avusturya'yı savaşa cezbetmek için yapılmış oldu.

Bismarck'ın, İtalya ile yaptığı ittifak, Prusya'nın üç ay içinde Avusturya'ya karşı bir savaşa girmesi taahhüdünü içeriyordu, bu Bismarck için üç ay içinde Avusturya ile savaşa girmesi için bariz bir teşvik oldu; Avusturya gücünü Prusya'dan uzak tutabiliyordu. Deklarasyonun zamanlaması mükemmeldi, çünkü diğer tüm Avrupa güçleri ya çatışma girmesini yasaklayan ittifaklara bağlıydı veya yerel sorunlarının önceliği vardı. İngiltere'nin ise Prusya ve Avusturya arasındaki savaşta ekonomik veya siyasi hiçbir çıkarı yoktu. Rusya'nın, anti-Rus ittifakının Kırım Savaşı sırasında Avusturya desteği üzerinde rahatsız iradesi ve Polonya Ocak Ayaklanması sırasında Prusya, Rusya tarafında dururken Avusturya'nın olmaması nedenleriyle Avusturya tarafında savaşa girmesi mümkün değildi.

Fransa'nın duruşu

değiştir

Fransa'nın da Avusturya tarafında savaşa girmesi pek mümkün değildi.

İddia edildiğine göre, Bismarck ve III. Napolyon, Biarritz'de buluşup Fransa'nın potansiyel Avusturya-Prusya savaşına müdahale edip etmeyeceğini tartıştılar. Tartışma detayları bilinmese de birçok tarihçi Bismarck'ın savaş durumunda Fransız tarafsızlığını garanti ettiğini düşünüyor. İtalya zaten Prusya ile müttefikti, bu Avusturya'nın büyük bir müttefiki olmadan her ikisiyle mücadele etmesi anlamına geliyordu. Bismarck, sayısal üstünlüğünün farkındaydı ama yine de "tavsiye için hazır olmasa bile yatırımını uluslararası durumun olumlu olmasına yaptı."

Prusya zaferi netleştiği zaman, Fransa Lüksemburg ve Renanya-Palatina'dan toprak tavizleri koparmak için çalıştı. 2 Mayıs 1871'deki Reischtag'taki konuşmasında Bismarck şöyle söyledi:


Sevilmeyen yöneticiler

değiştir

Sevilmeyen yöneticiler, popülerlik kazanmak ve kavgalı siyasi hizipleri birleştirmek amacıyla savaşı tercih etti. Prusya Kralı II. Wilhelm Berlin'de liberal parlamento ile tam bir açmaz içindeydi, İtalya'da ise Kral II. Vittorio Emanuele solun artan reform talepleri ile karşı karşıyaydı. Avusturya İmparatoru Franz Joseph, çok uluslu halkını yabancı düşmana karşı birleştirerek, büyüyen etnik çatışmaları azaltma gereğini görüyordu.[10]

Askeri Faktörler

değiştir
 
Memorial to Battery of the Dead Clum'da bulunan Königgrätz Muharebesi'ndeki en ağır çarpışmalardan birine adanmış anıt (3 Temmuz 1866)

Bismarck, Avusturya İmparatorluğu'na karşı Prusya ordusunun avantajları sebebiyle savaşa gitmek için olumlu yaklaşmış olabilir. Taylor'ın yazdığına göre ise "karar verme yeteneklerine güvenmediği generallere kontrolü bırakmakta" isteksizdi. (Prusya Ordusu içinde en önemli iki kişi Genelkurmay Başkanı Helmuth von Moltke ile Savaş Bakanı Albrecht von Roon idi.) Taylor, savaşa kışkırtmak yerine Bismarck'ın Avusturyalı liderleri Almanya için tavizlere zorlamayı umduğunu ileri sürer. Gerçek, bundan daha karmaşık olabilir, basitçe bu "Siyaset mümkünatın sanatıdır" diyen Bismarck'tı; başlangıçta Avusturya ile savaşı aramış veya Avusturya ile savaşa gitme fikrine başlangıçta karşıydı.

Rakip askeri sistemler

değiştir

1862 yılında, von Roon Prusya vatandaşlarının zorunlu askerlik sorumluluğunu sağlayan birçok ordu reformunu hayata geçirdi. Bu tarihten önce, nüfus artışını dikkate almayan önceki kanunlarla, ordunun büyüklüğü sabit kalmıştı. Bu nedenle zorunlu askerlik adaletsiz bulundu ve sevilmedi. Bazı erkekler Prusya ordusuna katıldığında veya yedeklere alınırken kırk yaşında idi, üç erkekten biri(ya da daha fazla, bazı bölgelerde nüfus endüstrileşmenin bir sonucu olarak büyük gelişim göstermişti) Landwehr'de (Vatan Bekçisi/Korucusu) asgari hizmete atandı. Üç yıllık genel zorunlu askerlik tanımı, muvazzaf askerî birlik arttırmıştır ve bu boyuta eşit bir yedek ordu, Moltke'nin Avusturya'ya karşı konuşlandırabileceği büyüklükte. III. Napolyon altında Fransa, Prusyalılara karşı müdahale girişiminde bulunduğunda, eşit veya üstün sayıda askere sahip olmalıydı.

Kardeşler Savaşında Alman Devletleri arasındaki İttifaklar, 1866
 
  Prusya Krallığı   Avusturya İmparatorluğu Tarafsız
Tartışmalı Topraklar
  •   Holstein Dükalığı
  •   Schleswig Dükalığı
  1. ^ 1867 Avusturya ordu yıllığına göre Kuzey Ordusunun kayıpları 62,789 ölü, yaralı ve kayıp, Güney Ordusu 8,470. Referenced e.g. in Světozor, August 30, 1867

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Dle rakouskeho vojenskeho kalendare..." Světozor, 8. 30 Ağustos 1867. s. 80. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  2. ^ Rudolf Winziers (17 Nisan 2001). "Unification War 1866". Royal Bavarian 5th Infantry. 7 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009. 
  3. ^ The Situation of Germany. (PDF) - The New York Times, July 1, 1866
  4. ^ Peter H. Wilson, The Holy Roman Empire, 1495–1806 (Basingstoke: Macmillan, 1999) p. 1.
  5. ^ Charles Ingrao, The Habsburg Monarchy, 1618-1815 (Cambridge: Cambridge University Press, 2000) pp. 229–30.
  6. ^ Wawro 2003, s. 16.
  7. ^ Balfour 1964, ss. 67-68.
  8. ^ Hollyday 1970, s. 36.
  9. ^ Hughes 2004 p. 189
  10. ^ Geoffrey Wawro, "The Habsburg 'Flucht Nach Vorne' in 1866: Domestic Political Origins of the Austro-Prussian War," International History Review (1995) 17#2 pp 221-248.