Vikipedi

Proton (yazılım)

Proton, Microsoft Windows oyunlarının Linux tabanlı işletim sistemlerde çalışması için tasarlanmış bir uyumluluk katmanıdır.[2] Proton, Valve tarafından CodeWeavers geliştiricileri ile işbirliği içinde geliştirilmiştir.[3] Windows oyunlarıyla performansı ve uyumluluğu geliştirmek için Wine'ın yamalı bir sürümüyle birleştirilmiş bir yazılım ve kütüphane koleksiyonudur. Proton, Steam istemcisine "Steam Play" olarak entegrasyon için tasarlanmıştır.[4] Üçüncü taraf çatalları manuel olarak kurulabilmesine rağmen, resmi olarak istemci aracılığıyla dağıtılır.

Proton
Geliştirici(ler)Valve
CodeWeavers
İlk yayınlanma21 Ağustos 2018 (5 yıl önce) (2018-08-21)
Güncel sürüm7.0-4[1] / 16 Ağustos 2022 (19 ay önce) (2022-08-16)
İşletim sistemiLinux
Erişilebilirlikİngilizce
TürUyumluluk katmanı
LisansGeneral: 3-clause BSD

Wine: LGPLv2.1+ DXVK (and D9VK in older versions): zlib

Steam API library: Proprietary
Kod deposugithub.com/ValveSoftware/Proton

Genel bakış değiştir

Proton ilk olarak 21 Ağustos 2018'de piyasaya sürüldü.[5] Piyasaya sürüldükten sonra Valve, son kullanıcı ayarlaması gerektirmeden yerel Windows benzerleri gibi performans göstermesi için test edilmiş ve sertifikalandırılmış 27 oyundan oluşan bir beyaz liste duyurdu. Bunlara Doom (2016), Quake ve Final Fantasy VI dahildir.[6][7][8][9]

Proton, 3D performansını artıran birkaç kütüphane içerir. Bunlar, Direct3D'den Vulkan'a çeviri katmanlarını, yani Direct3D 9, 10 ve 11 için DXVK ve Direct3D 12 için VKD3D-Proton'u içerir. D9VK olarak bilinen ayrı bir kütüphane, Aralık 2019'da DXVK ile birleştirilinceye kadar Direct3D 9 desteğini kullandı.[10]

Uyumluluk değiştir

Bir Wine çatalı olan Proton, Windows uygulamalarıyla upstream karşılığı olarak çok benzer bir uyumluluk sağlar. Resmi beyaz listeye ek olarak, diğer birçok Windows oyununun, gayri resmi olarak da [11] Proton ile uyumlu olduğu bildirmektedir. Kullanıcı, bir Linux sürümü zaten mevcut olsa bile, isteğe bağlı olarak belirli bir sürüm için Proton kullanımını zorlayabilir.[12]

ProtonDB değiştir

ProtonDB, belirli bir oyunun Proton ile uyumluluğunu "Broked" (bozuk) ile "Platinum" arasında bir derecelendirme ölçeğinde açıklayan kitle kaynaklı verileri toplayan ve görüntüleyen resmi olmayan bir topluluk web sitesidir.[13][14][15][16] Site, kitle kaynaklı uyumluluk raporlarını toplayan ve görüntüleyen ve benzer bir derecelendirme sistemi kullanan WineHQ AppDB'den esinlenmiştir.

Sürüm geçmişi değiştir

Valve, Proton'un yedi ana versiyonunu yayınladı. Sürüm oluşturma şeması, eklenmiş bir yama numarasıyla, temel aldığı upstream Wine sürümüne atıfta bulunur.[17]

Proton genellikle birkaç sürümle upstream Wine tabanının gerisinde kalmaktadır. Proton GE,[18] gibi resmi olmayan çatallar, Proton'u en son Wine sürümlerinde yeniden temellendirmek için oluşturuldu. Bu, resmi sürüm üzerinden oyunlarla uyumluluğu iyileştirebilir ve bazen ona zarar verebilir.[19]

Aralık 2020'de Valve, Proton'un yeni özellikleri ve hata düzeltmelerini normal sürümlerden daha hızlı bir şekilde içeren kalıcı bir beta dalı olan Proton Experimental'i piyasaya sürdü [20] ve bunlar sonunda normal bir sürüme dahil edildi.[21]

Steam Deck, yazılım uyumluluğunu artırmak için Proton kullanır.[22]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Eikum, Andrew (16 Ağustos 2022). "Releases · ValveSoftware/Proton". GitHub. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  2. ^ ValveSoftware/Proton, Valve Software, 3 Mart 2022, 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2022 
  3. ^ "CODEWEAVERS' PROTON SOFTWARE SAUCE POWERS STEAM DECK | CodeWeavers Press Releases". CodeWeavers (İngilizce). 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  4. ^ "Steam :: Steam for Linux :: Introducing a new version of Steam Play". store.steampowered.com (İngilizce). 21 Ağustos 2018. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  5. ^ "Valve officially confirm a new version of 'Steam Play' which includes a modified version of Wine". GamingOnLinux. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  6. ^ "Steam for Linux :: Introducing a new version of Steam Play". steamcommunity.com (İngilizce). 21 Ağustos 2018. 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019. 
  7. ^ "Valve Changes Everything: Windows-Exclusive Games Now Run On Steam For Linux". Forbes (İngilizce). 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ "Steam adds Proton, making Windows games playable on Linux (at least in theory)". PCWorld (İngilizce). 21 Ağustos 2018. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019. 
  9. ^ "Valve officially confirm a new version of 'Steam Play' which includes a modified version of Wine". 
  10. ^ "doitsujin/dxvk". GitHub (İngilizce). 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020. 
  11. ^ "A look over the ProtonDB reports for June 2019, over 5.5K games reported to work with Steam Play". GamingOnLinux (İngilizce). 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  12. ^ "Steam Community :: Group :: Steam Client Beta". steamcommunity.com (İngilizce). 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  13. ^ "Linux Gaming Tip: Don't Buy That Game On Steam Without Using This Tool". Forbes (İngilizce). 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ "Steam Proton has opened the gaming floodgates for Linux users". SlashGear (İngilizce). 22 Nisan 2020. 8 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  15. ^ "A look at how Steam Play is doing, based on the ProtonDB reports from July". GamingOnLinux (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  16. ^ "ProtonDB: Gaming reports for Linux using Proton and Steam Play". ProtonDB.com (İngilizce). 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  17. ^ "ValveSoftware/Proton". GitHub (İngilizce). 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020. 
  18. ^ "Want a more up to date Proton for Steam Play? Proton GE has a big new release out". GamingOnLinux (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2020. 
  19. ^ "Releases · GloriousEggroll/proton-ge-custom". GitHub (İngilizce). 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2020. 
  20. ^ "Valve continues tweaking the new 'Proton Experimental' for Cyberpunk 2077". GamingOnLinux (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  21. ^ "Proton 5.13-5 is now up bringing in some of the experimental changes". GamingOnLinux (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  22. ^ "Steam Deck is an AMD-powered handheld PC from Valve that runs KDE on Arch Linux". ZDNet. 16 Temmuz 2021. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

Harici bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Proton_(yazılım)&oldid=31489818" sayfasından alınmıştır