Portal:Spor/Seçilen spor
 | 31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
Amerikan futbolu (ABD ve Kanada'da futbol, Avustralya ve Yeni Zelanda da ise gridiron olarak adlandırılır.) ABD'de doğmuş, elle, ayakla ve eliptik bir topla oynanan takım oyunu.
Amerikan futbolunun ilk doğuşu, bir ilkokul öğretmeninin ilkokul çocuklarına rugbi oynatmak istemesiyle baslar. Kuralları rugbiye göre değiştirip , çocukların anlamasini kolaylastirir ve ayrıca çocukların sert temaslardan korumak icin koruyucu gogus zirhi, kask ve koruyucu pedler içeren pantolon ekler. Daha sonra yayginlasarak gelişen spor önce lisede, daha sonra üniversitelerde oynanmaya baslar. Bunun akabinde profesyonel lig kurulur. (NFL)
Kuralları futboldan tamamen farklıdır. İngiltere ve eski sömürgelerinde oynanan ragbi oyununun bir varyasyonudur. Ragbiden farklı olarak koruyucu kıyafetler ve kask ile oynanır.
Amerikan futbolu, dayanıklılık, kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin ve azim gerektiren oldukça kompleks bir spordur.
Serbest stil kayak kayağın akrobatik bir spor biçiminde yapılan çeşidi. Serbest stil kayağın 2 ana türü "Mogul" ve "Aerial"dır. Üçüncü bir tür ise daha sınırlı bir şekilde uygulanan "Acro"dur. Mogul stilinde mogul adı verilen küçük çıkıntılarla dolu yüksek bir tepeden aşağıya doğru kayarken iki rampanın da üzerinden atlamak gereklidir. "Aerial" stiliyse bir rampa üzerinden atlayıp havada dönüşler ve spinler yapmayı içerir. Bir olimpiyat sporu olarak kabul edilmeyen "Acro", bir tepe üzerinde yapılan jimnastik hareketleriyle dansın bir araya gelmiş hâlidir.
Serbest stil kayağın ilk çeşitleri 1960'lar ve 1970'lerin başları itibarıyla ciddi olarak yapılmaya başlandı. O zamanlar "hot-dogging" adıyla bilinen bu sporun kayıtlara geçen ilk yapılışı, kayakçı Bob Burns tarafından Sun Valley, Idaho'da 1965'te gerçekleştirildi. Uluslararası Kayak Federasyonu (FIS) 1979'dan beri bu sporu idare edilen serbest stil kayağın dünya yarışları ilk kez 1981'de düzenlendi. 4 yıl sonra onu dünya şampiyonluğu açılışları takip etti. Aerial yarışları ise 1994'te kış sporları olimpiyatlarına dahil oldu. "Acro" stiliyse 1988 ve 1992 olimpiyatlarında gösteri sporu olarak sergilense de Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından hâlâ tanınmadı.
Körling (İngilizce: Curling), 42 metre boyu, 4,3 metre eni olan buzdan bir pist (rink) üzerinde oynanan bir olimpik takım oyunudur.
Buz üzerine disk şeklinde iç içe çizilmiş üç halka hedefi, evi oluşturur. Pistin iki ucunda olan 3,66 m çapındaki evin; oyun hattı, hogdan uzaklığı 6,4 m, birbirlerinde uzaklığı 34,7 m.'dir. Puan, ev'in merkezine karşı takımdan daha yakına taş atarak kazanılır. Hassaslık seviyesi ve kazanmak için ortaya konan stratejik düşüncenin karmaşık yapısı sayesinde curling "buz üzerinde satranç" olarak değerlendirilir.
Körlinge dair en eski kayıt; 1541 yılında İskoçya’da 4’er oyuncudan oluşan iki takımın mücadelesi olarak oynandığını göstermektedir. İlk kez 1924 Kış Olimpiyatları'nda bir olimpik spor olarak yer alan körlüng, 1998 Kış Olimpiyatları'ndan beri olimpiyatlarda resmî spor olarak yer almaktadır.
Satranç iki oyuncu arasında oynanan bir zekâ oyunudur. Bu oyun satranç tahtası denilen 8×8'lik kare bir alan üzerinde satranç taşlarıyla oynanır. Toplam 64 karenin yarısı siyah, yarısı beyaz renklerden oluşur. Taraflar beyaz ve siyah renkli taşları alırlar, her oyuncunun bir seferde bir hamle yapmasıyla oyun gelişir. Oyunun başında beyaz ve siyahların 16 taşı bulunur. Bunlar bir şah, bir vezir, iki kale, iki fil, iki at ve sekiz piyondan oluşur. Oyunun amacı karşı tarafın şahını mat etmektir.
Badminton ya da tüytop raket ve bir tür tüylü topla oynanan tenis benzeri bir oyun. Kaz tüyünden yapılma bir top ve raketle oynanan bir oyun olan Badminton, topun file üzerinden rakip alana atılması ve geri dönmesini sağlamak amacına dayanan bir spor dalıdır.
Badminton, kolayca öğrenilebilen, erkek ve kadın, 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün yaş grubunda insanların yapabildiği spor dallarından biridir. Tenis oyunları gurubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir net (file) bulunur. Dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynar, topu (tüytop) oldukça zararsızdır, böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir. Her yaşta ve her performans düzeyinde oynanır ve zevk verir, kişiyi zorlamaz, aşırı yüklenmenin kötü sonuçları oluşmaz. Özellikle ayak hareketleriyle sahayı tutma ve hamleleriyle Türklerin ata sporu kılıç kullanmaya benzemektedir.
Buz dansı müzik eşliğinde buz zeminde yapılan figüratif buz pateni türü. 1952 yılında Dünya Artistik Patinaj Şampiyonaları kapsamına alınmış; fakat Kış Olimpiyat Oyunları içinde 1976 yılından beri yer almaktadır. Çiftlerde olduğu gibi bir kadın ve bir erkek sporcu ile yapılır. Kaldırışlarda ve dönüşlede olan kural farklılıkları ve atlayışların olmaması gibi konularda çiftlerden ayrılır. Bu şampiyonalarda sporcular 3 değişik program sunmaktadırlar.
Bazı Uluslararası Paten Birliği yarışması olmayan yarışmalarda patenciler tek olarak buz dansında yarışır.
Bisiklet iki tekerlekli bisikletin gelişmesi sonucunda ortaya çıkmış bir spor dalıdır. Eğlence, ulaşım ve yarışma amacıyla bisiklet sürmenin giderek yaygınlaşması bisiklet sporunu daha da geliştirmişti. Ama bu yaygınlaşmada, bisikletin yeni gelişmelerle daha rahat ve kolay kullanılır bir araç haline gelmesinin de etkisi olmuştur.
Bisiklet kısa yolculuklarda kullanışlı ve ekonomik bir araçtır. Bisikletle yapılan günlük geziler ve tatil turları da çok eğlencelidir. Birçok ülkede turlarla ilgili bilgi sağlayan ve toplu bisiklet gezileri düzenleyen bisiklet kulüpleri vardır.
Bisikletle yola çıkmadan önce, bisikletin kullanıma uygun durumda olup olmadığı kontrol edilmelidir. Güvenli ve keyifli bir sürüş için her zaman bisikletin temiz tutulması, işleyen bölümlerinin yağlanması, gerekli ayarların yapılması, lastikler iyice şişirilmesi ve hepsinden de önemlisi frenlerinin denetlenmesi gerekir.
Go (Japonca: 囲碁, igo; Çince: 圍棋 / 围棋, wéiqí; Korece: 바둑, baduk), tahta üzerinde oynanan iki kişilik bir strateji oyunudur. Go çok eski bir oyundur. Çin kökenli olmasıyla birlikte bütün Doğu Asya'da tanınır ve oynanır. Oyunda siyah ve beyaz renklerdeki küçük ve yuvarlak taşlar kullanılır. Oyuna siyah başlar. Sırası gelen oyuncunun kendi taşını oyun tahtasındaki mümkün olan bir yere yerleştirmesiyle oyun devam eder. Tahtaya konulan taşlar esir alınmadığı müddetçe oyun sonuna kadar hareket etmezler. Tüm taşlar aynı değere sahiptir ancak birbirleri arasındaki stratejik konum oyunun yapısını belirler. Oyun sonunda en çok alana sahip olan oyuncu oyunu kazanmış olur.
Gerçek tenis (İngilizce: Real tennis), modern tenisin öncüsü olan ve iki kişi ya da ikişer kişiden oluşan iki takım tarafından salonda oynanan bir raket sporu. "Kralların sporu" ya da olarak da bilinen spor; Fransa'da "Jeu de paume", ABD'de "Court tennis" adıyla bilinir. Oyunda amaç, ortadaki filenin üzerinden topun karşılayan tarafından geri gönderilemeyeceği şekilde atılmasıdır. Geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan oyun, en fazla ünü 16. ve 17. yüzyıllarda yakalamıştır.
Kriket, 11'er kişilik iki takım arasında, sopa ve top yardımıyla, merkezinde 20 metre (22 yard) uzunluğunda dikdörtgen bir saha bulunan ovalimsi bir alanda oynanan takım sporu. Dikdörtgen sahanın bir ucunda yer alan atıcı durumundaki takımın oyuncusu topu, vurucu konumundaki takım oyuncusunun bulunduğu diğer uca doğru fırlatarak vurucunun arkasında bulunan kale benzeri düzeneğe (wicket) değdirmeye, vurucu ise gelen bu topun wicketa değmesini engellemek için elindeki sopa yardımıyla topa vurmaya çalışır. Başarılı bir vuruşun ardından atıcı takım oyuncuları topu yakalamaya çalışırken, sahada yer alan vurucu da karşısındaki wicketa doğru koşar. Top oyun alanı dışına çıkmadan yakalanırsa run adı verilen sayılardan bir, oyun alanı dışına çıkarsa dört, yere hiç değmeden oyun alanı dışına çıkarsa altı adet kazanır ve vurucu konumundayken en fazla sayıya ulaşmaya çalışır. Atıcı takım ise topu wicketlardan herhangi birine değdirerek, karşılanan topu yere değmeden yakalayarak veya bazı istisnai durumlarda vurucuları oyun dışında bırakmaya çalışır. Oyun dışında kalan oyuncu yerine başka bir oyuncu girerken, atıcı takım ise over adı verilen her altı atışta bir atıcısını değiştirmek zorundadır.
Jimnastik, bedenin fiziksel yapısını düzeltme güçlendirme ve geliştirme amacıyla düzenli hareket ettirme sporudur. Bedeni çevikleştirmek ve güçlendirmek için yapılan alıştırmaların tümü, idman ve kültürfizik hareketleri jimnastiğin kapsamına girer. Bu disiplin; erkeklerde, yer alıştırmaları, paralel var, barfiks, halka ve kulplu beygir; kadınlarda yer alıştırmaları, türdeş olmayan çubuklar, barfiks, denge kalası alıştırmalarını içerir.
.jpg)
Halter, iki tarafında ağırlıklar olan bir demir çubuğun havaya kaldırılmasıyla yapılan spor dalıdır. Halter sporu müsabakaları koparma ve silkme olarak iki hareketten oluşur. Koparmada sporcu halteri tek seferde kaldırır ve hakem işaretine kadar başının üstünde dirseklerini kırmadan tutar. Silkmede ise omuzları üzerinde ağırlığı kısa süre tartar ve daha sonra yukarı kaldırır.
Buz hokeyi, buzun üzerinde iki takımla oynanan bir spor veya oyundur. Oyuncular hokey patenlerini giyip hokey sopalarıyla diski (pakı) kontrol etmeye çalışırlar. Oyuncular diski (pakı) kaleye sokarak sayı bulurlar. Takımda biri kaleci olmak üzere altı oyuncu molasız oynar. Aslen bir takımda 20'den fazla oyuncu vardır. Bir oyuncu kuralları ihlal ederse hakem ceza olarak takımı bir süreliğine 5 kişiyle oynatır. 26x56 mt. genişlikte bir alanda oynanır. 15 ya da 20 dakikalık üç devreden oluşur.
Buz hokeyi konusunda Kanada, Rusya, İsveç, Finlandiya, Çekya, Amerika Birleşik Devletleri ve Slovakya önde gelen ülkelerdir. Dünyadaki en iyi oyuncuların çoğu NHL'dendir (Ulusal Hokey Ligi). Yılın sonunda Stanley Kupası'nı kazanmaya çalışırlar. Kuzey Amerika'da kadınlar Bayanlar Ulusal Hokey Ligi ve Bayanlar Batı Hokey Ligi'nde oynar. Kuzey Amerika ve Avrupa'da erkekler hokeyi kadınlar hokeyinden daha popülerdir. Olimpiyatlarda hokey hem kadınlar hem de erkekler tarafından oynanır. Buz hokeyi 19. yüzyılda Kanadalı güverteciler tarafından bulunmuştur. NHL 1917'de başlamıştır. 2007 itibarıyla doğu-batı konferansı adlarıyla 15'lik iki ligi vardır.
Kızak, bir veya iki kişilik küçük kızakla yapılan spor türüdür. Oyuncular, sırtüstü şekilde kızağın üstüne yatarlar. Bu kızakların zamana karşı yarışlarının mücadelesini içerir. Kaynaklar bu terimin ilk kez 1905 yılında kullanıldığını göstermektedir. Kelime, Savoy / İsviçre diyalekti olan Fransızca "luge (küçük kıyı çizgisi kızağı)" kelimesinden gelmektedir ve muhtemelen bir Galyaca dil köküdür.
İlk olarak 1964 yılında Olimpiyat Oyunları arasına girmiştir. Tek veya çift kişilik versiyonları bulunmakla beraber, bobsled adında 2 veya 4 sporcuyla koşulan dalları da vardır. Tek ve çift kişilik olan versiyonunda, sporcu çıkışta her iki yanında bulunan bar yardımıyla ilk hareketini gerçekleştirir. Daha sonra, hızlanmak için uçları çivili eldivenleri yardımıyla kendisini iter. Bobsledde bu durum değişir. Sporcular (2 veya 4 kişilik fark etmez) kısa bir süre için kızaklarını buz üzerinde koşarak iterler. Bu sporda tüm sporcular aynı hattı takip edip, kızağa yön vermiyormuş gibi görünse de virajlara doğru açıyla girmek hayati önem taşıdığından çok küçük müdahalelerle sporcular kızaklarına yön vermektedirler.