Otluca, Şavşat
Otluca, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
| Otluca | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Otluca Otluca'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 86 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Tarihçe değiştir
Otluca köyünün eski adı, Sataplia'dır. Gürcüce bir yer adı olan Sataplia (სათაფლია), bal anlamındaki Gürcüce "tapli" (თაფლი) kelimesinden türemiştir ve "bal yurdu" anlamına gelir.[3] Bu yer adı Türkçeye "Satapliya" olarak girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlıca nüfus defterinde bu adla kaydedilmiştir.[4] Sataplia, Gürcistan'da bir dizi mağaranın bulunduğu yerin de adıdır.
Sataplia, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir ad taşıyor olması köyün Osmanlı döneminden önce de bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Köydeki daran da bu dönemden kalmış olmalıdır.[5]
Sataplia, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'nin Şavşat (Satlel) sancağına bağlı Mogvta (bugün Savaşköy) köyüne bağlı iki mahalleden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi salma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte Mogvta köyü ile Sataplia ve Şindoba mahallelerinde 53 hanede 148 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, bu üç yerleşimde yaklaşık 296 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Satapliya'da ise, 6 hanede 15 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, mahallenin nüfusunun yaklaşık 30 kişiden oluştuğu söylenebilir.[6]
Sataplia, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Sataplia (Сотоплиа) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Anklia köyünün üç mahallesinden biriydi. Anklia köyünün nüfusu 43 hanede yaşayan 266 kişiden oluşuyordu. Sapatlia'da ise 10 hane bulunuyordu. Köyde hane başına düşen ortalama kişi sayısından hareketle Sataplia mahallesinin nüfunun yaklaşık 60 kişiden oluştuğu söylenebilir. Anklia köyünün nüfusu, 1 hane hariç Türk olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise 6 Gürcü yaşıyordu.[7]
Sataplia köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sataplia köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[8][9]
Sataplia, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde ve sonraki nüfus tespitlerinde ayrı bir köy olarak yer almamıştır. Bu yerleşimim Anklia (bugün Çiftlikököy) köyünün bir mahallesi olduğu sonraki kayıtlardan anlaşılmaktadır.[10] Nitekim Sataplia, 1990 genel nüfus sayımında Otluca adıyla, Şavşat ilçesinin merkez bucağına bağlıydı ve nüfusu 190 kişiden oluşuyordu. Çiftlikköy'ün 1980 yılında 775 kişiden oluşan nüfusun 1990 yılında 395 kişiye düşmüş olması, Otluca'nın bu köyden ayrılarak ayrı bir köye dönüştürüldüğünü göstermektedir.[11][12]
Sataplia köyü, Tao-Klarceti bölgesinde daranın (yeraltı deposu) bulunduğu az sayıdaki yerleşimden biridir. Sataplia Daranı'nda geleneksel Gürcü şarabının yapımında kullanılan ve kvevri denilen 10’dan fazla şarap küpü bulunmuştur.[5]
Coğrafya değiştir
Otluca köyü, Artvin il merkezine 85 km, Şavşat ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.[13] Eskiden temizlik için kullanılan ve “alot” olarak adlandırılan çamurun bulunduğu bir köydür. Köyde 36 hanede 115 kişi yaşamaktadır. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olup mısır, patates ve fasulye ekilmektedir.[14]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 82[2] |
| 2020 | 86[2] |
| 2019 | 88[2] |
| 2018 | 94[2] |
| 2017 | 86[2] |
| 2016 | 85[2] |
| 2015 | 93[2] |
| 2014 | 65[2] |
| 2013 | 75[2] |
| 2012 | 80[2] |
| 2011 | 82[2] |
| 2010 | 84[2] |
| 2009 | 89[2] |
| 2008 | 86[2] |
| 2007 | 73[2] |
| 2000 | 115[13] |
| 1990 | 190[13] |
Kaynakça değiştir
- ^ "Oltuca, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Şavşat Otluca Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "თაფლი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 1 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 43. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 55 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 39-44. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1421". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1991.
- ^ a b c "Otluca Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ ""Otluca Köyü (Satapliya)" - Şavşat Belediyesi". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.