Osmanlı padişahları listesi
Osmanlı Hanedanı'nın hükümdarları, yükselme döneminden dağılma dönemine dek kıtalararası geniş bir imparatorluğa hükmetmiştir. Osmanlı İmparatorluğu zirvedeyken, kuzeyde Macaristan, güneyde Somali, batıda Cezayir ve doğuda Irak'a kadar uzanmıştır. İlk başlarda İmparatorluk Bursa'da yönetilirken, 1365'te Edirne başkent oldu. Son olarak da Bizans İmparatorluğu'ndan alınan İstanbul başkent yapıldı.[2] İmparatorluğun ilk yıllarının anlatımında efsane ve gerçeği ayırmanın zor olması nedeniyle değişen konular olmuştur; buna rağmen çoğu çağdaş tarihçi, imparatorluğun aşağı yukarı 1299 yılında ortaya çıktığını ve kurucusunun Oğuz Türklerinin Kayı boyundan gelen Osman Gazi olduğunu kabul eder.[3] Osmanlı Hanedanlığı, 36 sultanla 6 yüzyıl boyunca var oldu. Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda müttefik olduğu İttifak Devletleri'nin yenilgiye uğraması sonucuyla tarih sahnesinden silindi. İmparatorluk'un İtilaf Devletleri tarafından bölünmesi ve ardından gelen Kurtuluş Savaşı Türkiye Cumhuriyeti'nin doğmasına yol açtı.[4]
Osmanlı İmparatorluğu Padişahları | |
---|---|
Eski Monarşi | |
İmparatorluk | |
Osmanlı İmparatorluğu arması | |
Osman Gazi'den V. Mehmed'e kadar Osmanlı İmparatorluğu padişahları montajı | |
İlk hükümdar | Osman Gazi |
Son hükümdar | VI. Mehmed |
Unvan | Sultân-ı Âzam Sultân-es Selâtin Hüdâvendigâr Hakan Kağan İslam Halifesi Kayser-i Rum Kendi unvanı[a] |
Resmi konum | İstanbul’daki saraylar:
|
Monarşi başlangıcı | 1299 |
Monarşi sonu | 1 Kasım 1922 |
Osmanlı Padişahı | |
---|---|
Resmî ikamet | 1299-1335: Söğüt 1335-1365: Bursa 1365-1453: Edirne 1453-1922: İstanbul |
Oluşum | 1299 |
Açılışı yapan | Osman Gazi |
Kaldırılma | 1 Kasım 1922 |
Son sahibi | VI. Mehmed |
Osmanlı devlet teşkilatı
değiştirOsmanlı İmparatorluğu var olduğu süre boyunca monarşi ile yönetilmiştir. Sultan, hiyerarşik Osmanlı sisteminde, siyasi, askerî, hukuki, sosyal ve çeşitli başlıklarda en üstteydi.[a] Teorik olarak sadece Allah'a ve yerine getirmesi gereken "Allah'ın yasaları"na (İslam'daki şeriat) karşı sorumluydu. Onun ilahi görevi İran-İslam başlıklarına yansıtılan "Allah'ın yeryüzündeki gölgesi" (zill Allah fi'l-âlem) ve "yeryüzünün halifesi" (halife-i ru-yi zemin) olmaktı.[5] Tüm devlet dairesi onun hükmündeydi ve verdiği her karar ferman adı verilen kararnamede yayımlanırdı. Başkomutandı ve tüm yurttaki resmî unvanıydı.[6] 1453'te İstanbul'un Fethi'nden sonra kendilerini Roma İmparatorluğu'nun vârisi olarak görürlerdi bu nedenle ara sıra Kayser ve İmparator unvanını kullanırlardı.[5][7][8] 1517'de Mısır'ın Fethi'nden sonra I. Selim halife unvanını da benimsedi. Böylece evrensel Müslüman hükümdarı olduğunu iddia etti.[b] Yakın zamanlarda Osmanlı hükümdarları tahta çıkmada Avrupa hükümdarlarının taç giyme törenine eşdeğer olarak Osman'ın Kılıcı ile kuşatılırdı.[9] Kuşatılmayan sultanın çocukları verasete uygun değildi.[10]
Teoride ve ilkelerde teokratik ve salt olmasına rağmen, uygulamada padişahın yetkileri sınırlıydı. Siyasi kararlarda hanedanın önemli üyelerinin görüş ve tutumlarını dikkate alırdı, bürokratik ve askerî kuruluşlarda aynı zamanda dinî liderlerdi.[6] 17. yüzyıldan bu yana, imparatorluk uzun süren durgunluk dönemine girdi, bu dönemde sultanlar çok güçsüzleştiler. Birçoğu güçlü Yeniçeri Ocağı tarafından tahttan indirildi. Tahta geçmesi yasaklı[11] olmasına rağmen Harem - özellikle hükümdarın annesi (Valide Sultan olarak da bilinir) - sahne arkası önemli politik rollerde kadınlar saltanatı dönemi boyunca etkili oldu.[12]
Sultanların azalan güçleri ilk sultanların ve sonrakilerin saltanat uzunluklarının farklılığından dolayı kanıtlandı. I. Süleyman, imparatorluğu 16. yüzyılda doruk noktasına çıkaran ve 46 yıllık saltanatıyla Osmanlı tarihinin en uzun süre tahtta kalan padişahıydı. V. Murad, 19. yüzyıl gerileme döneminde kayıtlardaki en kısa tahtta kalan padişahtı. Saltanatı sadece 93 gün sürdü. Parlamenter monarşi V. Murad'ın varisi II. Abdülhamid, imparatorluğun son mutlak ve ilk anayasal monarşi hükümdarı, zamanında resmileşti.[13] Günümüzde Osmanlı hanedan reisi Harun Osmanoğlu'dur.
Padişahların listesi
değiştirAşağıdaki tablo Osmanlı sultanlarını ve son Osmanlı halifesini tarihe göre sıralanmış olarak listeler. Tuğralar kaligrafik mühür ya da Osmanlı sultanları tarafından kullanılan imzalardır. Tuğralar tüm resmî belgelerde, sikkelerde ve daha önemlisi padişahın portresinin belirlenmesinde kullanılırdı. "Notlar" sütunu padişahların ebeveynlerini ve kaderlerini içerir. Padişahın saltanatının sonu doğal ölümle bitmediği zaman nedeni kalın gösterilir. İlk hükümdarlar için genellikle saltanatının sonu ve varîsinin tahta çıkması arasında bir zaman vardır. Bunun nedeni tarihçi Quataert'e göre bu dönemde Osmanlı'da uygulanan en yaşlı olan erkeğin değil en uygun olan oğlun tahta geçmesidir. Sultan öldüğünde, bir galip çıkana kadar tüm oğulları savaşmak zorundaydı. Bundan dolayı iç çatışma meydana gelmiş ve kardeş katli gerçekleşmiştir. Sultanın ölüm tarihi bu nedenle her zaman varîsin tahta geçmesiyle aynı tarihte değildir.[14] 1617'de şehzade sistemi, en uygun olan oğlanın tahta geçmesi yerine yaşça en büyük olan erkeğin tahta geçtiği sistemle (ekberiyet) değişmiştir. Bu sistemle birlikte, tahta ailenin en büyük erkeği geçmiştir. Bu da 17. yüzyıldan bu yana, neden ölen sultanın yerine nadiren kendi oğlunun, genellikle amca ya da kardeşinin geçtiğini açıklar.[15] En büyük olan erkeğin tahta geçtiği sistem (ekberiyet), 19. yüzyılda alınan başarısız sonuçlara rağmen saltanatın sonuna kadar sürmüştür.[16]
Sıra | Padişah | Portre | Tahta gelişi | Tahttan inişi | Saltanat süresi | Tuğra | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | I. Osman Gazi, Bey |
y. 1299 | y. 1326 | 27 yıl | - [c] |
| |
2 | Orhan Gazi, Bey |
y. 1326 | y. 1359 | 33 yıl |
| ||
3 | I. Murad Hüdâvendigâr, Şehit, Gazi (1383'ten sonra Sultan) |
y. 1359 | 1389 | 30 yıl |
| ||
4 | I. Bayezid Yıldırım, Sultân-î İklim-i Rûm |
1389 | 1402 | 13 yıl |
| ||
Fetret Devri[d] (20 Temmuz 1402 – 5 Temmuz 1413) | |||||||
— | İsa Çelebi |
1403–1405 (Batı Anadolu Bölgesi Sultanı) |
1406 | — | — |
| |
— | Emir Süleyman Çelebi Rumeli'nin ilk sultanı |
20 Temmuz 1402 | 17 Şubat 1411[21] | — |
| ||
— | Musa Çelebi Rumeli'nin ikinci sultanı |
18 Şubat 1411 | 5 Temmuz 1413[22] | — | — |
| |
— | I. Mehmed Anadolu Sultanı |
1403–1406 (Doğu Anadolu Bölgesi Sultanı) 1406–1413 (Anadolu Sultanı) |
5 Temmuz 1413 | — | — |
| |
Saltanat yeniden başladı. | |||||||
5 | I. Mehmed Çelebi, Kirişçi |
1413 | 1421 | 8 yıl |
| ||
6 | II. Murad Koca Sultân, Gazi |
1421 | 1444 | 23 yıl |
| ||
7 | II. Mehmed | 1444 | 1446 | 2 yıl |
| ||
- | II. Murad Koca Sultân, Han, Gazi, Muradî |
1446 | 3 Şubat 1451 | 5 yıl | |||
- | II. Mehmed Fâtih Sultân Mehmed Han, Kayser-i Rûm, Ebû'l Feth |
3 Şubat 1451 | 3 Mayıs 1481 | 30 yıl |
| ||
8 | II. Bayezid Sultân Bayezid-î Velî, Han, Gazi, Adlî |
19 Mayıs 1481 | 25 Nisan 1512 | 31 yıl |
| ||
9 | I. Selim Yavuz Sultân Selim, Han, Gazi, Selîmi |
25 Nisan 1512 | 21 Eylül 1520 | 8 yıl |
| ||
10 | I. Süleyman Kanûnî Sultân Süleyman, Han, Muhteşem, Muhibbî |
30 Eylül 1520 | 7 Eylül 1566 | 46 yıl |
| ||
11 | II. Selim Sarı |
29 Eylül 1566 | 21 Aralık 1574 | 8 yıl |
| ||
12 | III. Murad Murâd-i Sâlis, Muradî | 22 Aralık 1574 | 16 Ocak 1595 | 21 yıl |
| ||
13 | III. Mehmed Mehmed-i Sâlis, Adlî |
27 Ocak 1595 | 20 ya da 21 Aralık 1603 | 8 yıl |
| ||
14 | I. Ahmed Ahmed-i Evvel, Bahtî |
21 Aralık 1603 | 22 Kasım 1617 | 14 yıl |
| ||
15 | I. Mustafa Deli |
22 Kasım 1617 | 26 Şubat 1618 | 96 gün |
| ||
16 | II. Osman Genç, Şehit, Farisî |
26 Şubat 1618 | 19 Mayıs 1622 | 4 yıl |
| ||
- | I. Mustafa | 20 Mayıs 1622 | 10 Eylül 1623 | 1 yıl |
| ||
17 | IV. Murad Bağdat Fâtihi, Sahib-î-Kıran, Murâdî, Gazi |
10 Eylül 1623 | 8 ya da 9 Şubat 1640 | 17 yıl |
| ||
18 | İbrahim Girit Fâtihi, Asabî, Şehit |
9 Şubat 1640 | 8 Ağustos 1648 | 8 yıl |
| ||
19 | IV. Mehmed Avcı |
8 Ağustos 1648 | 8 Kasım 1687 | 39 yıl |
| ||
20 | II. Süleyman Süleymân-i Sânî, Gazi |
8 Kasım 1687 | 22 Haziran 1691 | 4 yıl |
| ||
21 | II. Ahmed Ahmed-i Sânî, Gazi |
22 Haziran 1691 | 6 Şubat 1695 | 4 yıl |
| ||
22 | II. Mustafa Mustafâ-yi Sânî, İkbâlî, Gazi |
6 Şubat 1695 | 22 Ağustos 1703 | 8 yıl |
| ||
23 | III. Ahmed Lâle Devri Pâdişâhı, Ahmed-i Sâlis, Necib, Gazi |
22 Ağustos 1703 | 1 ya da 2 Ekim 1730 | 27 yıl |
| ||
24 | I. Mahmud Sebkatî, Gazi |
2 Ekim 1730 | 13 Aralık 1754 | 24 yıl |
| ||
25 | III. Osman Osmân-ı Sâlis, Sofu |
13 Aralık 1754 | 29 ya da 30 Ekim 1757 | 3 yıl |
| ||
26 | III. Mustafa Mustafa-i Sâlis, Cihangir, İlk Yenilikçi, Gazi |
30 Ekim 1757 | 21 Ocak 1774 | 17 yıl |
| ||
27 | I. Abdülhamid Abdü'l-Hâmîd-i Evvel, Islâhatçı, Gazi |
21 Ocak 1774 | 6 ya da 7 Nisan 1789 | 15 yıl |
| ||
28 | III. Selim Selîm-î Sâlis, Bestekâr, İlhamî, Şehit |
7 Nisan 1789 | 29 Mayıs 1807 | 18 yıl |
| ||
29 | IV. Mustafa | 29 Mayıs 1807 | 28 Temmuz 1808 | 1 yıl |
| ||
30 | II. Mahmud Mahmud-u Sânî, İnkılâpçı, Gazi |
28 Temmuz 1808 | 1 Temmuz 1839 | 31 yıl |
| ||
31 | Abdülmecid Tanzimâtçı, Gazi |
1 Temmuz 1839 | 25 Haziran 1861 | 22 yıl |
| ||
32 | Abdülaziz Bahtsız, Şehit |
25 Haziran 1861 | 30 Mayıs 1876 | 15 yıl |
| ||
33 | V. Murad Deli |
30 Mayıs 1876 | 31 Ağustos 1876 | 93 gün |
| ||
34 | II. Abdülhamid Abdü'l Hamîd-i Sânî, Gazi |
31 Ağustos 1876 | 27 Nisan 1909 | 33 yıl |
| ||
35 | V. Mehmed Reşâd |
27 Nisan 1909 | 3 Temmuz 1918 | 9 yıl |
| ||
36 | VI. Mehmed Vahîdüddîn |
4 Temmuz 1918 | 1 Kasım 1922 | 4 yıl |
| ||
Osmanlı Halifeliği Türkiye (Cumhuriyeti) Devleti'nin denetiminde varlığını sürdürdü[e] (1922-1924) | |||||||
- | II. Abdülmecid (Son Osmanlı Halifesi) |
18 Kasım 1922 | 3 Mart 1924 | 2 yıl | - [c] |
Soy Ağacı
değiştirOğuz Kağan Han | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gün Han | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kayı boyu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Saçıkaralılar | Kurtlu | Kızılkeçili | Karakeçili | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atçekenler (Tanrıdağı Türkmenleri) | Sarıkeçili | Haculu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaya Alp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Süleyman Şah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ertuğrul Gazi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Osman Gazi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Orhan Gazi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Murat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Bayezid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Murat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Bayezid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Selim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Süleyman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Selim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Murad | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Ahmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Osman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. Murad | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İbrahim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Süleyman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Ahmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Ahmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Mahmud | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Osman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. Abdülhamid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Selim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Mahmud | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Abdülmecid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Abdülaziz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V. Murad | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Abdülhamid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VI. Mehmed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kronolojik yönetim şeması
değiştir
Ayrıca bakınız
değiştirNotlar
değiştir- 'a1 2 : Osmanlı hükümdarının tam unvanı kendinden olan çeşitli unvanlar ve yüzyıllar boyunca değişen unvanlar gibi karışıktı. Sultan unvanı ilk hükümdarlardan beri sürekli kullanılırdı. Çünkü bu Müslüman dünyasında yaygındı. Osmanlılar hızla diğer Müslüman hükümdarlardan kendilerini ayırmak için değişik varyasyonları da kabul ettiler. Üçüncü Osmanlı hükümdarı I. Murad kendi unvanları olan Sultân-ı Âzam (en yüce sultan/sultanların en büyüğü), Hakan (en yüce han/hanların en büyüğü) ve Hüdâvendigâr (en yüce imparator imparator/imparatorların en büyüğü/en yüce hükümdar/hükümdarların en büyüğü)ı kullandı. Anadolu Selçuklu Hanedanı'nı ve İlhanlılar sırasıyla bu unvanları kullandılar. Oğlu I. Bayezid Rumların sultanı unvanını benimsedi. Rum Anadolu'da eski bir İslamî addı. Osmanlılar yönetimindeki İslam ve Orta Asya miraslarının birleşimi unvanın benimsenmesi Osmanlı hükümdarlarının standardı haline geldi: Sultan [Adı] Han.[64] Osmanlı'nın batıda en sık sultan unvanını çağrıştırmasına rağmen, Türkiye'deki insanlar genellikle Osmanlı Hanedanı'nın hükümdarlarını tanımlarken padişah unvanını kullanırlar.[65] Osmanlı sultanının tam unvanı bir zamanlar imparatorluğun sınırlarında stabilize oldu:[66]
"Osmanlı Ailesi'nin hükümdarı, Sultân-es Selâtin (Sultânların Sultânı), Kağan (Hanların Hanı), Müminlerin Halifesi, Mekke, Medine ve Kudüs şehirlerinin hizmetçisi, İstanbul, Edirne ve Bursa başkentlerinin, Şam ve Mısır'ın, tüm Azerbaycan'ın, Mägris'in, Barkah'ın, Kayravan'ın, Halep'in, Irak'ın, Arabistan'ın ve Ajim'in, Basra'nın, Lahsa Eyaleti'nin, Dilen'in, Rakka'nın, Musul'un, Partlar'ın, Diyarbakır'ın, Kilikya'nın ve Erzurum, Sivas, Adana, Karaman, Van, Barbarya, Habeş, Tunus, Trablusgarp, Şam, Kıbrıs, Rodos, Girit, Mora vilayetlerinin, Akdeniz'in, Karadeniz'in, Anadolu'nun, Rumeli'nin, Bağdat'ın, Kürdistan'ın, Yunanistan'ın, Türkistan'ın, Tartarî'nin, Çerkesya'nın, Kabarda'nın iki bölgesinin, Gürcistan'ın, Kıpçaklar ovasının, Tatarlar'ın, Kefe'nin ve tüm komşu ülkelerin, Bosna'nın, Belgrat'ın, Sırbistan'ın, Arnavut'un, Eflak'ın ve Boğdan'ın, bunların yanı sıra tüm bağlı yerler ve sınırlar ve birçok ülke ve şehirler'in padişahı"
- b^: Osmanlı Hilâfeti, Osmanlı Hanedanı'nın sahip olduğu en önemli konumdu. Halife manevi gücü simgeler, saltanat ise geçici gücü temsil eder. Osmanlı tarih yazmalarına göre, I. Selim halife unvanını 1517'deki Mısır'ın fethinden sonra kazandı, son Abbasi'den sonra Kahire'de, III. Mütevekkil halifeliği kendisine feragat etti. Ancak, modern bilim adamları arasındaki fikir birliği halifeliğin devrinin 18. yüzyılda Osmanlı askeri alanda güç kazanılması fikri için uydurulmuş efsane olduğunu kabul eder. Aslında, Osmanlı hükümdarları halife unvanını Mısır'ın fethinden önce de kullanıyorlardı, I. Murad'dan sonrakiler. Şu anda kabul gören halifelik bir-iki yüzyıldır "yok oldu", Osmanlı İmparatorluğu ve II. Katerina arasında 1774'te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması'yla canlandırılmıştır. Osmanlıların halifelik iddiasının ilk kez uluslararası düzeyde tanınmasına kadar antlaşma son derece sembolikti. Buna rağmen antlaşma ile Osmanlı Devleti'nin Kırım Hanlığı'nı kaybettiği resmileşti, bu Osmanlı halifelerinin Rusya'daki Müslümanların dini otoritesine devam etmesini kabul etti.[67] 18. yüzyıldan itibaren, Osmanlı sultanları giderek statülerini halifeliği harekete geçirmeyi amaçlayan Panislamizm fikrini zarar veren Avrupa emperyalizminin Müslüman yüzü arasında vurgulanmıştır. I. Dünya Savaşı'nda patlak veren, sultan/halife cihad çağrısını 1914'te İtilaf blokuna mensup düşmanlarına karşı yayımladı, Fransa, Büyük Britanya ve Rusya imparatorluklarındaki boşuna teşvik edici konular isyana dönüştü. II. Abdülhamid halifelik unvanını en çok kullanan Osmanlı padişahı olmuştur ve halife olarak devletin birçok Müslüman başkanları tarafından kabul edildi, hatta olabildiği kadar uzakta, Sumatra'da.[68] İddiasını 1876 Anayasası (4. Makale)'na koydu.[69]
- c1 2 : Tuğralar 36 Osmanlı padişahının 35'i tarafından kullanıldı, 14. yüzyılda I. Orhan tarafından başlatıldı, iki farklı belgede tuğrası bulundu. Tuğrası olmayan padişah I. Osman'dı. Abdülmecid, son Osmanlı halifesi de kendine ait bir tuğradan yoksundur, devlet başkanı olarak hizmet vermedi (bu konum Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal tarafından düzenlendi), sadece dini bir semboldü.
- d^: Fetret Devri, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1402'den 1413'e kadar süren kaos dönemi oldu. Ankara Muharebesi (20 Temmuz 1402)'ndeki yenilgi ve sonrasındaki I. Bayezid'in Timur tarafından yakalanmasından sonra başlamıştır. Yıldırım Bayezid'in oğulları 10 yıl savaşmış ve 1413'te I. Mehmed'in tartışmasız zaferiyle son bulmuştur.[70]
- e^: Saltanat resmen 1 Kasım 1922'de kaldırıldı. Sultan VI. Mehmed 17 Kasım'da İngiliz savaş gemisi HMS Malaya ile Malta'ya kaçtı.[60] Bu olay Osmanlı Hanedanı'nın sonu oldu. 18 Kasım'da, Türkiye Büyük Millet Meclisi VI. Mehmed'in kuzeni Abdülmecid'i halife olarak seçti.[71] Osmanlı Devleti'nin resmi sonu Lozan Antlaşması aracılığıyla ilan edildi (24 Temmuz 1923). Yeni tanınan "Ankara hükûmeti", eski İstanbul bazlı hükûmet değil, hak sahibi ve ardılı oldu. Türkiye Cumhuriyeti TBMM tarafından 29 Ekim 1923'te Mustafa Kemalʼin ilk cumhurbaşkanı olmasıyla ilan edildi.[72] Abdülmecid'in kukla olmasına rağmen herhangi bir siyasi gücü yoktu, 3 Mart 1924ʼte TBMM tarafından halifeliğin kaldırılmasına kadar konumunu korudu.[69] VI. Mehmed daha sonra Hicaz'da tekrar halife olmaya çalıştı ama başarısız oldu.[73]
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ Ottoman Empire: Sultan's standard. Flags of the World: Ottoman Empire. (İngilizce)
- ^ Stavrides 2001, s. 21
- ^ Glazer 1996, "Osmanlı İmparatorluğu"
- ^ Glazer 1996, "Türk Kurtuluş Savaşı"
- ^ a b Findley 2005, s. 115
- ^ a b Glazer 1996, "Osmanlı Müesseseleri"
- ^ Toynbee 1974, s. 22–23
- ^ Stavrides 2001, s. 20
- ^ Quataert 2005, s. 93
- ^ d'Osman Han 2001, "Osmanlı Padişah Veraseti"
- ^ Quataert 2005, s. 90
- ^ Peirce, Leslie. "The sultanate of women". Channel 4. 3 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- ^ Glazer 1996, "Dış Tehditler ve İç Dönüşümler"
- ^ Quataert 2005, s. 91
- ^ Quataert 2005, s. 92
- ^ Karateke 2005, s. 37–54
- ^ "Sultan Osman Gazi". Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan Orhan Gazi". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan Murad Hüdavendigar Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan Yıldırım Beyezid Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ a b Nicholae Jorga: Geschishte des Osmanichen Cilt 1 (Çeviri: Nilüfer Epçeli), Yeditepe yayınları, İstanbul, 2009, 975-6480 17 3 s. 314
- ^ Joseph von Hammer: Osmanlı Tarihi cilt I (Çeviri: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul, s. 58-60.
- ^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt II, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991, s. 74-75
- ^ Joseph von Hammer: Osmanlı Tarihi cilt I (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. s. 58-60.
- ^ "Sultan Mehmed Çelebi Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ a b "Sultan II. Murad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ a b "Chronology: Sultan II. Murad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- ^ "Fatih Sultan Mehmed Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ Kafadar 1996, s. xix
- ^ "Chronology: Fatih Sultan Mehmed Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010.
- ^ "Sultan II. Bayezid Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Yavuz Sultan Selim Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Kanuni Sultan Süleyman Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Selim Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan III. Murad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan III. Mehmed Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan I. Ahmed". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ a b "Sultan I. Mustafa". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Osman Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan IV. Murad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan İbrahim Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan IV. Mehmed". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Süleyman Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Ahmed Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Mustafa Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan III. Ahmed Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan I. Mahmud Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan III. Osman Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan III. Mustafa Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan I. Abdülhamit Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Nizam-ı Cedid". 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sultan III. Selim Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan IV. Mustafa Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Mahmud Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan Abdülmecid Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan Abdülaziz Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan V. Murad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan II. Abdülhamid Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Sultan V. Mehmed Reşad Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ a b "Sultan VI. Mehmed Vahdettin Han". TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ Aşiroğlu 1992, s. 13
- ^ Aşiroğlu 1992, s. 17
- ^ Aşiroğlu 1992, s. 14
- ^ Peirce 1993, s. 158–159
- ^ M'Gregor, J. (Temmuz 1854). "The Race, Religions, and Government of the Ottoman Empire". The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art. Cilt 32. New York: Leavitt, Trow, & Co. ss. s. 376. OCLC 6298914. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009.
- ^ Ozgen, Korkut. "The Ottomans History". TheOttomans.org. 11 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ Glassé, Cyril, (Ed.) (2003). "Ottomans". The New Encyclopedia of Islam. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. s. 349–351. ISBN 9780759101906. OCLC 52611080. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- ^ Quataert 2005, s. 83–85
- ^ a b Toprak 1981, s. 44–45
- ^ Sugar 1993, s. 23–27
- ^ Aşiroğlu 1992, s. 54
- ^ Glazer 1996, "Table A. Chronology of Major Kemalist Reforms"
- ^ Steffen, Dirk (2005). "Mehmed VI, Sultan". Tucker, Spencer (Ed.). World War I: Encyclopedia. Cilt III: M-R. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. s. 779. ISBN 9781851094202. OCLC 162287003. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- Genel
- Aşiroğlu, Orhan Gâzi (1992). Son halife, Abdülmecid. İstanbul: Burak Yayınevi. ISBN 9789757645177. OCLC 32085609.
- Duran, Tülay (1999). Padişah Portreleri (Portraits of the Ottoman Empire's Sultans). Sirkeci: Association of Historical Research and Istanbul Research Centre. ISBN 9789756926079. OCLC 248496159.
- Findley, Carter V. (2005). The Turks in World History. New York: Oxford University Press US. ISBN 9780195177268. OCLC 54529318. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.
- Glazer, Steven A. (1996). "bölüm 1: Historical Setting". Metz, Helen Chapin (Ed.). A Country Study: Turkey (5. bas.). Washington, D.C.: Federal Research Division of the Library of Congress. ISBN 9780844408644. OCLC 33898522. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
- Kafadar, Cemal (1996). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 9780520206007. OCLC 55849447. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- Karateke, Hakan T. (2005). "Who is the Next Ottoman Sultan? Attempts to Change the Rule of Succession during the Nineteenth Century". Weismann, Itzchak; Zachs, Fruma (Ed.). Ottoman Reform and Muslim Regeneration: Studies in Honour of Butrus Abu-Manneb. Londra: I. B. Tauris. ISBN 9781850437574. OCLC 60416792. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- d'Osman Han, Nadine Sultana (2001). The Legacy of Sultan Abdulhamid II: Memoirs and Biography of Sultan Selim bin Hamid Han. Santa Fe, NM: Sultana Pub. OCLC 70659193. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- Peirce, Leslie P. (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. New York: Oxford University Press US. ISBN 9780195086775. OCLC 243767445. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- Quataert, Donald (2005). The Ottoman Empire, 1700-1922 (2. bas.). Cambridge University Press. ISBN 9780521839105. OCLC 59280221. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- Stavrides, Theoharis (2001). The Sultan of Vezirs: The Life and Times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelović (1453-1474). Leiden: Brill. ISBN 9789004121065. OCLC 46640850. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- Sugar, Peter F. (1993). Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354-1804 (3. bas.). Seattle: University of Washington Press. ISBN 9780295960333. OCLC 34219399. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- Toprak, Binnaz (1981). Islam and Political Development in Turkey. Leiden: Brill. ISBN 9789004064713. OCLC 8258992. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- Uğur, Ali (2007). Blue Imperialism. İstanbul: Çatı Publishing. OCLC 221203375. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- Toynbee, Arnold J. (1974). "The Ottoman Empire's Place in World History". Karpat, Kemal H. (Ed.). The Ottoman State and Its Place in World History. 11. Leiden: Brill. ISBN 9789004039452. OCLC 1318483. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
Dış bağlantılar
değiştirWikimedia Commons'ta Sultans of the Ottoman Empire ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- "Website of the 700th Anniversary of the Ottoman Empire". 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- "Official website of the immediate living descendants of the Ottoman Dynasty". 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.