Oruro, Bolivya
Oruro (İspanyolca okunuşu) veya Uru Uru, Bolivya'nın Oruro departmanının Cercado bölgesinde yer alan bir şehirdir. Şehrin toplam nüfusu 2012'deki nüfus sayımına göre 264.683'tür. Ülkenin resmi başkenti Sucre ile fiili başkenti La Paz'ın hemen hemen ortasında yer alan şehir, yaklaşık 3709 metrelik bir rakıma sahiptir.
| Oruro | |
|---|---|
Oruro şehri | |
 | |
 Bayrak  Mühür | |
  Oruro Potosi'nin Bolivya'daki konumu | |
| Ülke |  Bolivya |
| Departmant | Oruro |
| İlçe | Cercado |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Rossío Pimentel |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 426,95 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 264.700 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC-08.00 (PZD) |
Nüfusu itibarıyla Bolivya'nın Santa Cruz de la Sierra, El Alto, La Paz ve Cochabamba'nın ardından en büyük beşinci şehri olan Oruro, kendisiyle aynı adı taşıyan departmanın da başkentidir. Oruro ekonomisi madenciliğe dayandığı için, kentin ekonomik durumu kalay, tungsten ve gümüş gibi madenlerin değerlerine ve bu madenlere olan talebe göre değişim göstermektedir.
Tarihi değiştir
Şehir, 1 Kasım 1606 tarihinde Don Manuel Castro de Padilla tarafından Bolivya'nın yerlilerinden olan Uru halkının toprakları üzerinde gümüş madenciliği merkezi olarak kurulmuştur. O dönemde kentin adı İspanyol Kralı III. Philip'e atıfla Real Villa de San Felipe de Austria idi. Bir süreliğine gelişen şehir, gümüşün tükenmesiyle beraber terk edildi.[1]
Uzun bir süre terk edilmiş olarak kalan Oruro, 19. yüzyılın sonlarında Avrupalı Bolivyalılar tarafından kalay madenciliği merkezi olarak yeniden inşa edildi. İsmi de o bölgede yaşayan yerli kabilelerinden olan Uru-Uru'dan geliyordu. Şehir madencilik açısından o kadar önemli hale geldi ki bir zamanlar kentteki La Salvadora kalay madeni dünyada kalayın çıkarıldığı en önemli merkezdi. Zamanla maden kaynakları azaldıkça şehrin ekonomisi de durgunluğa girdi. Bugün Oruro'nun ekonomisi temelde hala madenciliğe dayanmaktadır.[2]
Ekonomi değiştir
Eskiden beri tipik bir madenci kasabası olsa da, Oruro özellikle 20. yüzyılın sonlarından beri turistik açıdan da popüler hale gelmeye başlamıştır. 21. yüzyılın başlarından itibaren Şili ve Bolivya arasında artan ticaret ve işbirliği sayesinde Oruro'da üretilen mallar Şili üzerinden dünya pazarlarına satılır. Şili'nin Iquique ve Antofagasta limanları Oruro ekonomisi açısından özel bir öneme sahiptir.[3] Yine gelişen yol altyapısı sayesinde Oruro, Brezilya'nın Atlantik kıyısındaki limanlarından olan Santos ile Bolivya'nın fiili başkenti La Paz arasında bir köprü görevi görmektedir.[4]
Kültür ve Eğitim değiştir
Ekonomik anlamda gerileme yaşamasına rağmen şehir, Oruro Karnavalı sayesinde önemli ölçüde turist çekmektedir. Maskeli bir şekilde yapılan halk danslarını kapsayan Oruro Karnavalı, Güney Amerika'daki en önemli folklor etkinliklerinden biri olarak görülmektedir.[5]
Oruro Senfoni Orkestrası bu şehirde bulunur. Aymara halkından ressam Alejandro Mario Yllanes (1913–1960) de bu kentte dünyaya gelmiştir.[6]
Mühendislik bölümleiyle bilinen Universidad Técnica de Oruro (Oruro Teknik Üniversitesi) de yine Oruro'da yer almaktadır.[7]
İklim değiştir
Oruro, tuzlu göller olan Uru Uru ve Poopó'nun kuzeyinde bulunur. La Paz'dan otobüsle 3 saatte Oruro'ya ulaşılabilir. Deniz seviyesinden 3709 metre yükseklikte bulunan şehir, soğuğuyla meşhurdur. Kış soğuğunun bitiminden sonraki ve yaz yağmurlarının başlamasından önceki aylar, yani Ağustos, Eylül ve Ekim ayları ise en ılık aylardır. Şehirde esen soğuk rüzgarlar, Mayıs ayından Temmuz'un başlarına kadar havayı -20 °C'ye kadar düşürebilmektedir. Yaz ayları ise oldukça ılık geçer. Oruro, kurak bir bölgede yer almasına rağmen Kasım'dan Mart'a kadar önemli ölçüde yağış gören bir şehirdir. Köppen iklim sınıflandırmasına göre kentin iklimi soğuk subtropikal yayla iklimiyken, soğuk yarı-kurak iklimle komşudur.[8] Ilık gündüzlerden ve kuru kıştan dolayı fazla kar yağışı görülmez. Şehre son kez 4 Temmuz 2015'te kar yağmıştır.[9]
Turistik yerler değiştir
- Museo Patiño, "kalay baronu" olarak bilinen Simón Iturri Patiño'nun eskiden yaşadığı evdir.
- Museo Mineralógico'da (Mineraloji Müzesi) değerli taşlar, mineraller ve fosillerle ilgili sergiler bulunur.
- Museo Etnográfico Minero (Etnografik Madencilik Müzesi) bir maden tünelinin içinde yer alır ve Bolivya'daki madencilik üzerine bir müzedir.
- Museo Nacional Antropológico Eduardo López Rivas'ta (Ulusal Antropoloji Müzesi) Oruro Karnavalı ile ilgili bilgiler yer alır ve yerli Chipaya ve Uru kabilelerinin kullandığı aletler sergilenir.
- Catedral Nuestra Señora de la Asunción, Santuario de la Virgen del Socavón ve Iglesia de Cunchupata kiliseleri de görülmeye değerdir.
- Inti Raymi isimli maden de meşhurdur.
Kardeş şehirler değiştir
Orurolu önemli insanlar değiştir
- Elsa Cladera de Bravo (1922–2005), sendika lideri
- Hilda Mundy (1912–1980), Bolivyalı yazar, şair ve gazeteci
Galeri değiştir
-
Oruro'nun arması -
Oruro şehri -
Oruro şehri ve Uru Uru gölü -
Oruro'da bulunan madenci kaskı heykeli -
Oruro'da bulunan bir sokak -
1879 yılında Oruro -
Oruro Katedrali -
Socavon (La Salvadora) madeni -
Oruro'da yer alan köylü ve çiftçi marketi (Mercado campesino La Kantuta) -
Oruro'nun güneyinde bulunan Poopó Gölü -
Oruro'daki hayvanlar -
2009 Oruro Karnavalı -
2009 Oruro Karnavalı -
2009 Oruro Karnavalı -
2009 Oruro Karnavalı -
2009 Oruro Karnavalı -
2009 Oruro Karnavalı
.JPG)
Kaynakça değiştir
| Wikimedia Commons'ta Oruro, Bolivya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Oscar Cornblit. (1995). Power and Violence in the Colonial City: Oruro from the Mining Renaissance to the Rebellion of Tupac Amaru (1740-1782). Cambridge University Press.
- ^ "Oruro: History". Bolivia, Lonely Planet. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Milka Ruth Cayoja Ancalle (2012). Oruro Como Centro Estratégico Comercial Internacional de Bolivia: Competitividad y Consecuencias del Proceso (PDF). Yüksek lisans tezi. Pontifical Catholic University of Chile. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014.
- ^ Ancalle (2012), sf. 27
- ^ Margaret Joy Kartomi & Stephen Blum, (1994). Music-Cultures In Contact: Convergences And Collisions. Gordon and Breach. s. sf. 63.
- ^ Raynor, Vivien (5 Nisan 1992). "ART; "Works by a Vanished Bolivian Painter". New York Times. 10 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- ^ ""Facultad Nacional de Ingeniería (Ulusal Mühendislik Okulu) resmi web sitesi"". 5 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2006.
- ^ "Oruro, Bolivia Köppen İklim Sınıflandırması (Weatherbase)"". weatherbase.com. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017.
- ^ ""La Paz, El Alto y Oruro se visten de blanco por densa nevada". Periodico del Estado Nacional de Bolivia CAMBIO". 16 Temmuz 2015. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
 | Bolivya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |