Olimpiyat Oyunları'nda Büyük Britanya

Birleşik Krallık'tan, Britanya Denizaşırı Toprakları’nın üçü hariç tümünden ve üç taç toprağı ülkesinden gelen sporcular Büyük Britanya ya da takımın kendi marka adıyla Team GB’nin bir parçası olarak Olimpiyat Oyunlarında yarışabilir. Kuzey İrlanda'dan (Birleşik Krallık'ın parçası olan bir ülke) sporcular bunun yerine İrlanda Takımının bir parçası olarak yarışmayı seçebilirler (Kuzey İrlanda’daki çoğu spor tüm İrlanda bazında düzenlenir). Büyük Britanya bir dizi diğer Batılı ülke tarafından boykot edilen 1980 Yaz Olimpiyatları da dahil olmak üzere, 1896'da Olimpiyatların modern çağının başlangıcından bu yana her Yaz ve Kış Oyununa sporcu gönderdi. 1896'dan 2020'ye kadar Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda, Yaz Olimpiyat Oyunlarında 916 madalya ve Kış Olimpiyat Oyunlarında 32 madalya kazandı. Her Yaz Oyunları'nda en az bir altın madalya kazanan tek milli takımdır ve toplam madalya sayısında dünya çapında üçüncü sırada yer alır ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ve eski Sovyetler Birliği tarafından geride bırakılır.

Olimpiyat Oyunları'nda Büyük Britanya
IOC kodu  GBR
NOC Britanya Olimpiyat Birliği
Resmî sitewww.olympics.org.uk (İngilizce)
Olimpiyatlar tarihi
Yaz Olimpiyatları
1896 • 1900 • 1904 • 1908 • 1912 • 1920 • 1924 • 1928 • 1932 • 1936 • 1948 • 1952 • 1956 • 1960 • 1964 • 1968 • 1972 • 1976 • 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1996 • 2000 • 2004 • 2008 • 2012  • 2016  • 2020
Kış Olimpiyatları
1924 • 1928 • 1932 • 1936 • 1948 • 1952 • 1956 • 1960 • 1964 • 1968 • 1972 • 1976 • 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1994 • 1998 • 2002 • 2006 • 2010 • 2014  • 2018

Team GB, Britanya Olimpiyat Birliği (BOA) tarafından organize edilmektedir. Britanya Olimpiyat Birliği, Birleşik Krallık Ulusal Olimpiyat Komitesi olarak görev yapar. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ve BOA, takımı 'Büyük Britanya' olarak adlandırırken ve takım Team GB marka adını kullanır. BOA bu unvanın tam olarak Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Olimpiyat Takımı’nın bir kısaltması olduğunu açıklamıştır.[1] Büyük Britanya, Atina'daki 1896 Yaz Olimpiyatları olan ilk Oyunlarda yarışan 14 takımdan biriydi ve her Yaz ve Kış Olimpiyat Oyunlarında yarışan sadece üç ulustan ( Fransa ve İsviçre diğerleri) biridir. 1908'de ülke, tarihinde ilk ve tek kez olimpiyat madalya sıralamasını birinci sırada tamamladı; hem Savaş sonrası hem de evden uzakta en başarılı performansı 2016'da ikinci bitirerek oldu.

Kazanılan altın madalyalarda en başarılı İngiliz Olimpiyatçısı, pist bisikletinde yedi altın madalya kazanan Jason Kenny'dir. Onu altı altın madalya kazanan Sir Chris Hoy takip ediyor. Kenny ayrıca 9 madalya ile en fazla madalyaya da sahiptir, onu sekiz madalya ile diğer bisikletçi Sir Bradley Wiggins takip ediyor. Laura Kenny, beş altın madalya ile en fazla altın madalyaya sahip kadın sporcudur ve Tokyo 2020'de art arda üç Olimpiyat Oyununda altın madalya kazanan ilk İngiliz kadın sporcu oldu. İngiliz bir kadın yarışmacı tarafından en fazla toplam madalyanın rekorunu ise at binicisi Charlotte Dujardin ile paylaşıyor. Sir Steve Redgrave, ardı ardına beş Olimpiyat Oyununda altın madalya kazanan tek İngiliz Olimpiyatçıdır, ilkini 1984 Los Angeles'ta ve sonuncusunu 2000 Sydney'de kazandı.

Alplerde olmayan bir ülke olarak Kış Olimpiyatlarında Büyük Britanya, tarihsel olarak Yaz Olimpiyatlarında elde ettikleri başarıyı tekrarlayamadı, ancak son yıllarda Kış Olimpiyatlarının Körling, Snowboard, Skeleton, Serbest stil kayak gibi sporları içerecek şekilde genişletilmesi bazı başarıları da beraberinde getirdi. Şu anda İngiltere, altı kez madalyaya ulaştıkları kadın skeleton spor dalında dünyadaki en başarılı takımdır. Büyük Britanya takımından en başarılı Kış Olimpiyatçısı, kadın skeletonda iki altın madalya ile Lizzy Yarnold’dur.

Yarışabilecek sporcular değiştir

 
Senedd Cymru – Galler Parlamentosu'nda Galli Olimpik sporcular ve Paralimpik Sporcular için düzenlenen bir karşılama töreni; 2012

Birleşik Krallık için Ulusal Olimpiyat Komitesi (NOC) olarak, Britanya Olimpiyat Birliği (BOA) üyeliği, Birleşik Krallık'ın dört Ana Ülkesini (İngiltere), Kuzey İrlanda, İskoçya ve Galler) artı üç Taç toprağını (Guernsey, Man Adası ve Jersey) ve Britanya Denizaşırı Topraklarının üçü dışında tamamını kapsar. (Bermuda, Britanya Virjin Adaları ve Cayman Adaları’nın kendi olimpiyat komiteleri vardır)

Bununla birlikte, Kuzey İrlanda hükümetinin temsilcileri ve bölgedeki diğer kişiler "Team GB" adına, ayrımcı olduğu gerekçesiyle itiraz ettiler. Kuzey İrlanda'nın takıma dahil edildiğini daha net ifade eder hale getirmek için takımın adının "Team UK" (Birleşik Krallık takımı) olarak yeniden adlandırılmasını istediler.[2][3]

IOC tüzüğüne göre, İrlanda Olimpiyat Federasyonu tüm adadan (İrlanda) sorumludur.[4] Ancak, Kuzey İrlandalı sporcular, Olimpiyatlarda Birleşik Krallık'ı (Team GB) veya İrlanda'yı temsil etmeyi seçebilirler. Kuzey İrlanda doğumlu bir dizi sporcu, özellikle boksta, Oyunlarda İrlanda için madalya kazandı. 1920 Olimpiyatları'na kadar İrlanda'nın tamamından tüm sporcular Büyük Britanya ekibine dahil edildi, çünkü tüm ada o sırada Birleşik Krallık'ın bir parçasıydı.[5]

Ev Sahibi Olduğu Oyunlar değiştir

Birleşik Krallık, Yaz Oyunlarına üç kez ev sahipliği yaptı. (1908, 1948 ve 2012, hepsi Londra'da) Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra ikinci en fazla ev sahibi olan ülkedir. Rio'daki 2016 Yaz Olimpiyatları'nda Büyük Britanya, bir Yaz Olimpiyatlarına ev sahipliği yaptıktan hemen sonraki Yaz Olimpiyatlarında daha fazla madalya kazanan ilk takım oldu; Toplamda 67 madalya kazanarak madalya tablosunda Çin'in önünde ikinci oldu. 2012'de Londra'dan iki fazla madalya kazandılar. Bu başarı 1996 Yaz Olimpiyatları’nın ardından Britanya spor ve tesislerinin yönetimi ve finansmanında önemli değişikliklere yol açan çalışmalar sonucunda geldi. O sene sadece bir altın ve on dört başka madalya kazandıktan sonra, madalya tablosunu 36. sırada bitirmişlerdi. Yapılan değişikliklerden 20 yıl sonra madalya tablosunda önemli başarılar elde ettiler.[6]

Londra ayrıca 1944 Yaz Olimpiyatları'na ev sahipliği yapma hakkını da kazandı. Ancak 1944 oyunları İkinci Dünya Savaşı nedeniyle iptal edildi.

Ev sahipliğini kazandıkları yıllar değiştir

Oyunlar Şehir Tarih Ülkeler Katılımcı sayısı Sporlar
1908 Yaz Olimpiyatları Londra 27 Nisan – 31 Ekim 22 2,008 110
1944 Yaz Olimpiyatları Londra İptal edildi.
1948 Yaz Olimpiyatları Londra 29 Temmuz – 14 Ağustos 59 4,104 136
2012 Yaz Olimpiyatları Londra 27 Temmuz – 12 Ağustos 204 10,820 302

Ev sahipliğini kaybettikleri yıllar değiştir

Oyunlar Şehir Kazanan
1992 Yaz Olimpiyatları Birmingham Barselona, İspanya
1996 Yaz Olimpiyatları Manchester Atlanta, ABD
2000 Yaz Olimpiyatları Manchester Sidney, Avustralya

Gelecekteki olası teklifler değiştir

Şubat 2019'da Londra Belediye Başkanı UK Sport tarafından desteklenen 2032 veya 2036 Olimpiyatları için teklif verme planlarını açıkladı.[7] Bununla birlikte, Londra yerine Manchester veya Birmingham'ın gelecekteki oyunlara ev sahipliği yapma planı olabileceği tahmin ediliyor. Temmuz 2021'de 2032 Oyunları Brisbane'e verildi.

Madalyalar değiştir

      Ev sahibi ülkeyi belirtir.

Sporlara göre madalyalar değiştir

Bireysel madalyalar değiştir

En başarılı sporcular değiştir

Bu liste Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin resmi verilerine göredir. Liste, Büyük Britanya için en az üç Olimpiyat altın madalyası veya herhangi bir renkte beş Olimpiyat madalyası kazanan kişilerin listesidir. 1906 Ara Olimpiyatları’nda kazanılan madalyalar dahil değildir. 1896 ve 1900 yıllarında ilk üç sırayı alan sporculara madalya verme kararı verilmeden önce ilk üç sırayı alan sporcuları içerir.

Lizzy Yarnold, iki altın madalya ile Kış Olimpiyatları'nın en başarılı Britanya atletidir. Duncan Scott, , 2020 Olimpiyatları'nda dört madalya (1 altın, 3 gümüş) kazanarak tek bir Oyundaki en üretken atlettir. Steve Redgrave, art arda beş Oyunda (1984-2000) altın madalya kazanan en istikrarlı Britanyalı Olimpiyat sporcusudur.

Sporcu Spor Yıllar Oyunlar Cinsiyet       Toplam
Kenny, JasonJason Kenny   Pist bisikleti 2008–2020 Yaz M 7 2 0 9
Hoy, ChrisChris Hoy   Pist bisikleti 2000–2012 Yaz M 6 1 0 7
Wiggins, BradleyBradley Wiggins   Pist bisikleti
  Yol bisikleti
2000–2016 Yaz M 5 1 2 8
Kenny, LauraLaura Kenny   Pist bisikleti 2012–2020 Yaz F 5 1 0 6
Redgrave, SteveSteve Redgrave   kürek 1984–2000 Yaz M 5 0 1 6
Ainslie, BenBen Ainslie   Yelken 1996–2012 Yaz M 4 1 0 5
Farah, MoMo Farah   atletizm 2012–2016 Yaz M 4 0 0 4
Pinsent, MatthewMatthew Pinsent   Kürek 1992–2004 Yaz M 4 0 0 4
Radmilovic, PauloPaulo Radmilovic   Su topu
  Yüzme
1908–1920 Yaz M 4 0 0 4
Beresford, JackJack Beresford   Kürek 1920–1936 Yaz M 3 2 0 5
Peaty, AdamAdam Peaty   Yüzme 2016–2020 Yaz M 3 2 0 5
Dujardin, CharlotteCharlotte Dujardin   Binicilik 2012–2020 Yaz F 3 1 2 6
Whitlock, MaxMax Whitlock   Jimnastik 2012–2020 Yaz M 3 0 3 6
Taylor, HenryHenry Taylor   Yüzme 1908–1920 Yaz M 3 0 2 5
Clancy, EdEd Clancy   Pist bisikleti 2008–2016 Yaz M 3 0 1 4
Doherty, ReginaldReginald Doherty   Tenis 1900–1908 Yaz M 3 0 1 4
Meade, RichardRichard Meade   Binicilik 1968–1972 Yaz M 3 0 0 3
Reed, PetePete Reed   Kürek 2008–2016 Yaz M 3 0 0 3
Smith, Charles SydneyCharles Sydney Smith   Su topu 1908–1920 Yaz M 3 0 0 3
Triggs Hodge, AndrewAndrew Triggs Hodge   Kürek 2008–2016 Yaz M 3 0 0 3
Wilkinson, GeorgeGeorge Wilkinson   Su topu 1900–1912 Yaz M 3 0 0 3
Guy, JamesJames Guy   Yüzme 2016–2020 Yaz M 2 3 0 5
Scott, DuncanDuncan Scott   Yüzme 2016–2020 Yaz M 1 5 0 6
Grainger, KatherineKatherine Grainger   Kürek 2000–2016 Yaz F 1 4 0 5
Godfree, Kathleen McKaneKathleen McKane Godfree   Tenis 1920–1924 Yaz F 1 2 2 5

Geri alınan madalya değiştir

Büyük Britanya'nın Olimpiyat tarihindeki tek geri alınan madalyası, Salt Lake City'deki 2002 Kış Olimpiyatları'nda bir Alp Disiplini bronz madalyasıydı. Baxter'ın testi farklı kimyasallarla bir inhaler kullanması sonucu olduğu iddia edilen yasaklanmış bir madde için pozitif çıktı.

Madalya İsim(ler) Oyunlar Spor Etkinlik
3  Bronz Alain Baxter   2002 Salt Lake City  Alp disiplini Erkekler slalomu

Kaynaklar değiştir

  1. ^ "FAQ". BOA. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  2. ^ "No place for 'NI', says Olympic Team GB". Belfast Telegraph. 10 Mart 2011. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Minister urges BOA to change 'erroneous Team GB name'". BBC News. 10 Mart 2011. 10 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2011. 
  4. ^ "BBC SPORT – Olympics 2004 – Olympics 2012 – Irish and GB in Olympic row". news.bbc.co.uk. 15 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Constitution of Ireland". Office of the Attorney General. 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016. 
  6. ^ "Rio Olympics 2016: Team GB beat China to finish second in medal table". 21 Ağustos 2016. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.bbc.co.uk vasıtasıyla. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.