Nubar Terziyan

Türkiye Ermenisi oyuncu (1909–1994)

Nubar Terziyan, asıl adıyla Nubar Alyanakziya, (16 Mart 1909, İstanbul - 14 Ocak 1994, İstanbul) Türkiye Ermenisi sinema oyuncusu[1] ve tiyatro sanatçısı. Yeşilçam'da canlandırdığı "sevecen baba", "sütçü dede", "iyi yürekli bakkal" ve "tonton baba" gibi rolleri ustalıkla canlandırdı. Oyunculuk eğitimi almamasına rağmen çoğu zaman rol aldığı film ve tiyatro oyunlarında doğaçlama tekniğini kullanan Terziyan, kendine özgü karakter oyunculuğu ile 450'den fazla filmde rol aldı.

Nubar Terziyan
DoğumNubar Alyanakziya
16 Mart 1909(1909-03-16)
Fatih, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm14 Ocak 1994 (84 yaşında)
Sarıyer, İstanbul, Türkiye
Defin yeriBalıklı Ermeni Mezarlığı, İstanbul
MilliyetErmeni
Diğer ad(lar)ıNubar Alyanak
VatandaşlıkOsmanlı İmparatorluğu
Türkiye
EğitimBakırköy Bezezyan Lisesi
MeslekOyuncu
Etkin yıllar1940-1990
DinErmeni Apostolik Kilisesi
Evlilik
Katrin Hanım
(e. 1936; ö. 1972)
Çocuk(lar)Berç Alyanakziya
Akraba(lar)Fedon (yeğeni)
ÖdüllerAnkara Uluslararası Film Festivali
1993 - Sinema Emek Ödülü

İlk yılları ve eğitimi değiştir

Nubar Alyanakziya 16 Mart 1909'da İstanbul'un Fatih ilçesinin Kumkapı semtinde Osmanlı Ermenisi bir ailenin çocukları olarak dünyaya geldi. İlkokulu Dadyan Ermeni Okulu'nda tamamladı. Henüz on yaşındayken annesini kaybedince, babasıyla birlikte Bakırköy'e taşındı. Burada Bakırköy Bezezyan Lisesi'nde eğitimine devam etti fakat babasının yanında çalışmak için okuldan ayrılmak zorunda kaldı. Eğitimi sırasında çeşitli piyeslerde yer aldı.

Sahne hayatı değiştir

Nubar Terziyan, çok istediği halde Dârülbedâyi topluluğuna farklı nedenlerle giremese de, 1926 yılında arkadaşlarıyla kurduğu Gençler Temaşa Heyetinde yarı amatör olarak oyunculuk kariyerine başladı. Temaşa Heyetinde sahnede ustalıkla oynayan Terziyan, bunun yanında dekor ve kostüm ekibinde yer aldı ve gişede bilet satışı yaptı. Tiyatronun yanı sıra babasının manifaturacı dükkanında çalışarak babasına yardımcı oldu. İlk gençlik yıllarında "Hamlet", "Otello", "Samson Dalila", "Çarşılı Artin Ağa", "Suzan İmber" ve "Namus İçin" adlı oyunlarda rol aldı.[2] 1949 yılında Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Efsuncu Baba romanından uyarlanan aynı adlı filmde "Agop" karakterini canlandırarak sinema kariyerine ilk adımını attı.

"Sütçü dede", "tonton baba", "iyi yürekli aile reisi" ve "vicdanlı doktor" karakterleri için aranan bir yüz haline gelen sanatçı, geniş kitlelerce tanındı. Sinema oyunculuğuna başladıktan sonra "Terziyan" soyadını kullanmaya başladı. Bu değişikliğin nedenleri arasında İhsan Alyanak ile karıştırılmak istemediği ileri sürülse de, oğlu Berç Alyanakziya'ya göre ana gerekçesi dönemin yönetmenlerinden Arşavir Alyanak ile karıştırılmamayı arzu etmesi idi.[3] Ermeni kökenini hiçbir zaman saklama gereği duymadı ve doğum adını kullanan nadir Yeşilçam oyuncularından birisi oldu.[4]

Terziyan, başrollerini Zeki Müren ve Belgin Doruk'un paylaştığı 1959 yapımı Kırık Plak adlı filmde yönetmen yardımcısı olarak yer aldı. Agatha Christie'nin 1934'te yazdığı Doğu Ekspresinde Cinayet romanından 1974 yılında aynı adla sinemaya uyarlanan Şark Ekspresinde Cinayet adlı İngiliz yapımı filmde figüran oyuncu olarak yer aldı. Son olarak Yavuz Turgul'un yönetmenliğini üstlendiği ve Şener Şen'in başrolde yer aldığı 1990 yapımı Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni isimli filmde oynadı. 50 yıllık sanat hayatı boyunca aralarında Bodrum Hâkimi, Melek mi, Şeytan mı?, Sezercik Yavrum Benim ve Adını Anmayacağım'ın da olduğu 465 filmde yer aldı.

14 Ocak 1993'te Terziyan'a, Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Sinema Emek Ödülü" verildi.

Özel hayatı ve ölümü değiştir

1936 yılında Katrin Hanım ile evlenen Nubar Terziyan'ın bu evliliğinden Berç Alyanakziya adında bir oğlu oldu. 1972 yılında eşi Katrin Hanımı kaybetti.[5] Terziyan ayrıca şarkıcı Fedon'un dayısıdır.[6]

Hayatının büyük bir kısmını Sarıyer'in Büyükdere semtinde geçiren Nubar Terziyan, 14 Ocak 1994 tarihinde 84 yaşında Sarıyer'deki evinde hayatını kaybetti.[7] Kumkapı Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından Balıklı Ermeni Mezarlığı'ndaki aile kabristanlığına defnedildi.

Ölümünden sonra değiştir

 
Nubar Terziyan'ın Balıklı Ermeni Mezarlığı'ndaki kabri, İstanbul

Oyuncu Ayhan Işık'ın ölümünden sonra verdiği ilanda, Işık'ın kendine hitap şekli olan "Oğlum Ayhan ve Amcan: Nubar Terziyan" ifadesini kullanması üzerine Ayhan Işık'ın ailesi tarafından gazeteye ilan verilerek bir aile ilişkisi olmadığı belirtilmiştir.[8][9] Bu ilanlara, Türkiye'deki azınlık meseleleri çerçevesinde çeşitli yazarlar tarafından atıfta bulunulmuştur.[10][11][12] Terziyan'ın ismi, "Nubar Terziyan Sanatçılar Sokağı" adıyla 2014 yılında Sarıyer'in Büyükdere mahallesinde yaşadığı sokağa verildi.[13]

Sezen Aksu'nun Kırık Vals adlı şarkısında Terziyan'a atıfta bulunulur.[14]

Kirpiklerinde bir çiğ tanesi olsam
Ansan o bahçeyi, rüzgârı çağırsan
Mevsim suluboya olsa
Günlerden mercan
İşte sanki o an
Nubar Terziyan sırtımı okşar
Eski filmler hâlâ o bahçede
Siyah beyaz ağlar.

Filmografisi değiştir

Oyuncu[15] olarak değiştir

Ödüller değiştir

Eserleri değiştir

  • 1995: "Ne İdim Ne Oldum", Nubar Terziyan (İletişim Yayınları Anı Dizisi, İstanbul; ISBN 975-470-486-4)

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "TSA' da Nubar Terziyan". tsa.org.tr. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  2. ^ Fatih Türkyılmaz (14 Ocak 2022). "Yeşilçam'ın tonton babası: Nubar Terziyan". Anadolu Ajansı. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2022. 
  3. ^ Gözde Kazaz (16 Mart 2015). "İyi ki doğdun Nubar Terziyan!". Agos. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  4. ^ "Rumlar fahişe, Ermeniler pansiyoncu, Yahudiler tüccar!". 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  5. ^ Kara, Mesut (26 Haziran 2022). "Yeşilçam'ın azınlık "öteki"leri (9)". Evrensel. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2022. 
  6. ^ "Nubar Terziyan bakın kimin dayısı çıktı!". Ermeni Haber Ajansı. 4 Ekim 2021. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  7. ^ Vercihan Ziflioğlu (2 Mayıs 2014). "Nubar Terziyan Sokağı'na onay çıkmadı". Al Jazeera Turk. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  8. ^ "Ölüm ilanları". 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  9. ^ "Terziyan'ın oğlu 30 yıllık dramı anlattı". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  10. ^ "Barış sürecinin tozlu patikaları-Yıldız Ramazanoğlu". 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  11. ^ "Hep küfürle anılanlar -Müjgan Halis". 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  12. ^ "Muharrem İnce'ye kıymayın ya da 'gâvurun' siyasal işlevleri". 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  13. ^ "Nubar Terziyan'ın adı doğduğu sokağa verilecek". Agos. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  14. ^ "Kırık Vals". 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  15. ^ "Sinematürk' te Nubar Terziyan". sinematurk.com. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 

Dış bağlantılar değiştir