Nevzat Süer
Nevzat Süer (d. 1925 - ö. 23 Mart 1987), müzisyen ve satranç oyuncusu.
Türkiye’nin ilk profesyonel satranç oyuncusu ve ilk uluslararası satranç ustasıdır.[1] 1960'lı yıllarda Türkiye'de tanınmış bir profesyonel müzisyen idi ancak daha çok ülkede modern satrancın gelişmesine katkıları ile tanınmıştır. Süer; 1968, 1969 ve 1973 yıllarında Türkiye Satranç Şampiyonu oldu, defalarca Milli Takımda yer alarak Türkiye'yi temsil etti. 1975 yılında uluslararası usta ünvanını kazandı. Federasyon Başkanı, İstanbul Satranç Derneği Başkanı, milli sporcu, yazar, arşivci, eğitmen olarak, Türk satrancına hizmet verdi.[2]
Yaşamı değiştir
1926’da İstanbul'da doğdu. Küçük yaşta keman çalmayı öğrendi. Lise öğrenimini Haydarpaşa Lisesi'nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde öğrenim gördü ama bitirmedi.[3] 1937-1945 arasında keman çaldıktan sonra piyanoya geçti. Profesyonel sanat hayatına 1946'da İstanbul Radyosu'nda başladı.
1943’te, lise öğrencisiyken Kadiköy Halkevinde tesadüfen satrançla tanıştı. 1946 yılında İstanbul satranç turnuvasında 5. oldu. Sonraki yıllarda aynı turnuvada şampiyonluklar kazandı (1947, 1948, 1963, 1972 ve 1979 turnuvaları).[1]
Müzik alanına, Türkiye'ye mambo modasını getiren önemli birkaç isimden birisi olarak katkı verdi. 1960’lı yıllarda gerek solo olarak, gerekse kendi adını verdiği orkestrayla dönemin gözde lokallerinde program yaptı. Aynı dönemde İtalyan yolcu gemisiyle, piyanist olarak yurtdışına gitti ve gemide çok beğenilen repertuvarı seslendirdi. Yaşı ilerleyince aktif müziği bıraktı fakat satranca devam etti.
Satranç alanında Türkiye’nin ilk IM “Uluslararası Usta”sı olarak ünvanını 1975 yılında İtalya’da yapılan zonal turnuvada İlhan Onat ile birlikte kazandı. Toplam sekiz satranç olimpiyatında (1962 Varna, 1964 Tel Aviv, 1966 Havana, 1968 Lugano, 1972 Üsküp, 1974 Nice, 1980 Malta, 1982 Luzern) Türkiye'yi temsil etti. Ayrıca 1971 Tahran RCD kupası ve Balkan satranç yarışmalarında da Türkiye'yi temsil etti.
1973'ten başlayarak 17 yıl boyunca Cumhuriyet gazetesindeki köşesinde satranca ilişkin yazdıklarıyla, Türkiye'de satrançla ilgili kitap ya da başka bir Türkçe kaynak bulmanın güç olduğu bir dönemde çok önemli bir boşluğu doldurdu.[4] Mektupla yazışmalı turnuvalar düzenleyip, bunların sonuçlarını ve partilerini gazetede yayınlamak gibi uygulamalara öncülük etti. Cumhuriyet gazetesi-Millî Eğitim Bakanlığı iş birliği ile okullar arası satranç yarışmaları düzenlenmesine önayak olmakla, bugünkü yaş grupları turnuvalarının temellerini attı. Gençlerle kurduğu yakın diyaloglar ve İstanbul dışındaki satrançseverlerle yazışmaları nedeniyle Türk satrancında bir "başöğretmen" olarak nitelenmiştir.[3]
Kendi imkanlarıyla yayımladığı Süer Satranç Dergisi, Türk satranç literatürüne yazınsal anlamda en önemli katkılarından biri kabul edilir. Dergiyi 1967'de teksir makinası ile çıkarmaya başladı. 1970 yılının Temmuz ayından itibaren dergi, matbaada aylık olarak basılmaya başlandı ve 1983 yılına kadar "özbeöz Türk satrançseverlerin malıdır" mottosuyla yayınlanmayı sürdürdü. Türkiye’de gerçekleşen hemen hemen tüm satranç faaliyetleri bu dergide duyurulurdu. Süer Satranç Dergisi arşivi, günümüzde bu dönem hakkında Türk satranç tarihine ilişkin en temel kaynak olarak kabul görür.[1]
27 Mart 1987’de yaşamını yitirdi.
Kaynakça değiştir
- ^ a b c "Nevzat Süer » İstanbul Satranç Derneği". İstanbul Satranç Derneği. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "NEVZAT SÜER (PİYANO)". www.sinemamuzik.com. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ a b "Nevzat Süer'i Saygıyla Anıyoruz!!". tsf.org.tr. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Nevzat Süer'i anarken | SELİM ALTINOK ve KERİM ALTINOK". selimkerim.com. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar değiştir
- Yeğeni Yüksel Süer IM Nevzat Süer'i Anlatıyor 13 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.