Netbol
Netbol, yedişer kişiden oluşan ve bir fileli çembere zıplayarak sayı atmayı hedefleyen bir spordur. ABD'de basketbolun kadınlara yönelik bir sürümü olarak ortaya çıkan netbolun amacı, fileli çemberden topu karşı taraftan daha çok geçirmektir. Oyuncular topla ne koşabilir ne de topu çeşitli şekillerde sürebilir. Netbolun uluslararası organizasyonu olan Dünya Netbol Şampiyonası, 4 yılda bir düzenlenmektedir. Genellikle İngiliz Uluslar Topluluğu'nu oluşturan ülkelerde oynanan netbolun, 70'ten fazla ülkede 20 milyon oyuncusu vardır.[1]
Tarihi değiştir
"Kadın basketbolu", 1895 yılında İngiltere'de ortaya çıktı ve aynı yıl ilk kez Madame Osterburg's Koleji'inde müsabaka şeklinde oynandı.[2] Başta belirli bir saha çizgileri yoktu ve oyuncular uzun kollu üstlükler ve etekler giymekteydiler. 1901 yılında netbolun kuralları ilk kez basılı hâle geldi. Oyun dünya çapında yayılmaya başladı ve başta Avustralya ve Yeni Zelanda olma üzere oyun, pek çok ülkede popüler duruma geldi. 1960'ta Uluslararası Netbol Birlikleri Federasyonu (IFNA) kuruldu. Bu kuruluş, 1963'ten bu yana 4 yılda bir dünya şampiyonası düzenlemektedir.
Oynanışı değiştir
Oyun, orta daireden verilen pasla başlar. Topa sahip olan takım, topu rakibin kale alanı içine sokmaya ve şutör ya da hücumcunun sayı yapmasını sağlamaya çalışır. Her gol, bir sayı değerindedir ve sonrasında oyun tekrar orta noktadan başlar. Oyun, her biri 15 dakikalık dört çeyrekten oluşur. Bir takımda toplamda 12 oyuncu vardır ancak, aynı anda sahada sadece yedisi bulunabilir. Çeyrek aralarında ya da sakatlık nedeniyle verilen molalarda kullanılmak üzere sınırsız oyuncu değiştirme hakkı vardır.
Kural ihlallerini belirlemek amacıyla iki hakem bulunur. Temel kural ihlalleri vücut teması ve engellemedir. Diğer kural ihlallleriyse; topu üç saniyeden fazla elde tutma, kendi bölgesi dışına çıkma ve topa ayakla müdahaledir.
Oyun sahası ve donanım değiştir
Netbol sahası, hangi oyuncunun nerede oynayacağını belirleyecek şekilde 3 bölgeye ayrılmıştır. Sahanın iki ucunda yarım daireden oluşan bölgede "kale alanı", "kale direği", "çember" ve "file" bulunur. Kale alanının çapı 4.9 metredir ve bu çizgiye arka çizgi de denmektedir. Kaleye atılan şutlar sadece kale alanını teşkil eden yarım daire içinden atılabilir. Ayrıca kale direği, kale alanının merkez çizgisinin tam ortasında yer alır. Sahayı 3 eşit parçaya bölen çizgilere "alt çizgi" denmektedir. Sahanın ortasında oyunun başlatıldığı "orta daire" bulunur. Orta dairenin çapı 1 metredir. Ahşap zemin, netbol için ideal zemin olarak kabul edilir, fakat asfalt ya da çim sahalar da tercih edilmektedir. Saha üstündeki tüm çizgiler oyuna dahildir ve kalınlıkları 50 mm.'dir.
Oyunun 19. yüzyıldaki icadından bu yana pek çok kural, aparat ve kılık kıyafet değişikliği olmuştur. Eskiden kaleler, eğreti direklerden ibaretti ve oyun, duvara süpürgeyle tutturulmuş çöp kutusuyla oynanırdı. Giysiler, konfor ve hareket serbestliğini ön plana çıkaran formalara doğru evrim geçirmiştir.
Bir netbol topunun ağırlığı, 400 ile 450 gr. arasında değişir ve deri, kauçuk v.b malzemelerden yapılır. Çember direğin en tepesinde durur ve 15 cm.'lik yatay bir parçaya tutturulmuştur. Basketbolun aksine arkada topu sektirecek bir levha yoktur.
| Pozisyon adı | Kısaltma | Hakkında bilgi |
|---|---|---|
| Şutör (Goal Shooter) | GS | Takımın ana skoreridir. Karşı tarafın savunma alanının dışına çıkamaz. |
| Hücum (Goal Attack) | GA | Takımın ikinci skoreridir. Aynı zamanda şutörü besler. Takımının savunma alanı dışındaki bölgelerde oynar. |
| Kanat hücum (Wing Attack) | WA | Sayı üreten oyuncular için top kapar ve onlara pas verir. Kale alanının ve takımının savunma alanının dışındaki bölgelerde oynar. |
| Orta saha (Centre) | C | Savunma ile hücum arasındaki bağlantıyı kurar. her iki takımın da kale alanları dışındaki bölgelerde oynar. |
| Kanat savunma (Wing Defence) | WD | Rakip kanat hücumcuyu karşılar ve orta sahayla takımının savunma sahası kısmında oynar. |
| Kale savunma (Goal Defence) | GD | Ataklara karşılık verir ve karşı takımın skorerlerinin sayı bulmasını engellemeye çalışır. Karşı takımın savunma sahasının dışındaki bölgelerde oynar. |
| Kaleci (Goal Keeper) | GK | savunmanın son hattıdır. Karşı takımın şutörünü karşılar ve kaleyi savunur. Sadece takımının savunma bölgesinde oynar. |
Kaynakça değiştir
- ^ Game Plan 2007-2011, International Federation of Netball Associations
- ^ books.google.co.uk
Dış bağlantılar değiştir
- International Netball Federation Limited 11 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- International Netball
- Netball Images 25 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Netball Online 3 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.