Nato Vaçnadze
Natalia "Nato" Vaçnadze (Gürcüce: ნატო ვაჩნაძე) ya da Natalia Andronikaşvili (Gürcüce: ნატო ანდრონიკაშვილი)[a] (14 Haziran 1904; Varşova - 14 Haziran 1953) Gürcü sinema oyuncusuydu. Kariyerine sessiz film döneminde başladı; genellikle masum ve tutkulu bir genç kadın olan Ingénue karakterini canlandırdı. 1953 yılında uçak kazasında ölene kadar oyunculuğa devam etti. Sovyetler Birliği'nin ilk film yıldızlarından biri olan Vaçnadze, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti halk sanatçısı unvanı ve Stalin Ödülü de dâhil olmak üzere çok sayıda ödül aldı.
Nato Vaçnadze ნატო ვაჩნაძე | |
|---|---|
 2018'de Vaçnadze. | |
| Doğum | Nato Andronikaşvili 14 Haziran 1904 Varşova, Polonya |
| Ölüm | 14 Haziran 1953 (49 yaşında) |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1923–1952 |
| Evlilik | Merab Vaçnadze Nikoloz Şengelaia Anatoli Kaçarava |
Hayatı ve kariyeri değiştir
Nato Vaçnadze, Andronikaşvili ailesinden Rus İmparatorluğu'nda görev yapan Gürcü bir baba George Andronikov ve Polonyalı bir anne Yekaterina Slivitskaya'nın kızı olarak Varşova'da doğdu. Rus ordusunda subay olan babası, 1912'de bir grup Çeçen haydutla (abrek) çıkan çatışmada öldürüldü. Soyadını ilk evliliğinden, oğlu olan ve geleceğin mimarı Tengiz Vaçnadze (d. 1926) olan Merab Vaçnadze ile aldı. İkinci evliliği, yönetmen Giorgi Şengelaya ve Eldar Şengelaya olmak üzere iki oğlu olduğu film yönetmeni Nikoloz Şengelaia ile oldu.[1] Üçüncü evliliği Sovyet donanma kaptanı Anatoli Kaçarava (1910–1982) ile oldu. Nato Vaçnadze'nin küçük kız kardeşi Kira (1908–1960) da oyuncu oldu ve yazar Boris Pilnyak ile evlendi.
Film için keşfinin birkaç versiyonu olmasına rağmen, en popüler ve en olası olanı, film yönetmeni Shakro Berişvili'nin fotoğraflarını Tiflis'teki bir fotoğraf stüdyosunda fark etmesidir. Onu Kaheti'de bulmayı başardı ve ilk filmi olan 1923 macera filmi Arsen the Bandit'te oynamaya ikna etti.[2] Nunu'nun 1923 yapımı Patricide filmindeki rolü ve 1924 yapımı Three Lives filmindeki Esma rolü, onu sadece Gürcistan Birliği Cumhuriyeti'nde değil, tüm Sovyetler Birliği'nde tanınmasına neden oldu. Bu filmlerde onun beyaz perdedeki karakteri, masum ve tutkulu bir genç kadın olan Ingénue karakteriydi. Tiyatro ve film yönetmeni kote Marjanişvili, Ethel Voyniç ve Stefan Zweig'in romanlarından uyarlanan deneysel filmlerde Gadfly ve Amok'ta Vaçnadze'ye iki zorlu rol verdi. Şimdiye kadar sadece bir ulusal değil, aynı zamanda uluslararası bir yıldız olan, Leo Tolstoy'un The Living Corpse oyunundan uyarlanan Alman-Sovyet filmi The Living Corpse'da çingene kadın Masha'yı canlandırdı.[1]
Vaçnadze genç Sovyetler Birliği'nin ilk film yıldızlarından biri olan erkek meslektaşı İgor İlyinski ile birlikte ve bazen Rus İmparatorluğu'nun ilk film yıldızı Vera Holodnaya ile birlikte Sovyet Vera Holodnaya olarak adlandırıldı. Yıldızlığının göstergeleri, adının film reklamlarında görülmesi ve yaklaşık 100.000 kopya hâlinde basılmış iki kısa biyografinin yayımlanmasıdır. Ekrandaki karakteri diğer oyuncuların ekran karakterlerinden farklıydı. 1920'lerde çoğu Sovyet oyuncu, ya geleneksel ya da proleter bir kadın kahraman rolünü oynamaya mahkûm edildi. Vaçnadze ise tam tersine, özel hayatları olan göz alıcı kadınları canlandırdı - muhtemelen egzotik Gürcü kökenli olması, ekranda ona bir Rus oyuncu sahip olabileceğinden daha fazla özgürlük sağladı. Sovyet sineması için alışılmadık olan filmlerinin çoğu, büyük bir tutku ve duyguyla oynadığı buharlı melodramlardı. Yevgenia Ginzburg, anılarında onu "güvercin gibi bir kahraman" ve "ebedî bir kurban" olarak tanımladı.[3] Yazar Viktor Şklovski, Vaçnadze hakkında "Amerikan tipi bir sanatçı olarak nitelendirdi; onun değeri etnografik tipinin saflığında yatıyor" dedi.[4]
Ses filminin ortaya çıkmasıyla Vaçnadze, bir mola vermeye karar verdi. Grigori Kozintsev'in tavsiyesi üzerine Esfir Shub'da yönetmen yardımcısı olarak çalıştığı Moskova'ya gitti.[5] Daha sonra Gürcistan'a döndü ve kariyerine 1934 yapımı The Last Crusaders ve Miheil Çiaureli'nin The Last Masquerade gibi eski Gürcü sesli filmlerinden bazılarında yeniden başladı. Sessiz film Giuli ve Altın Vadi de dâhil olmak üzere ikinci kocası Nikoloz Şengelaia'nın filmlerinde oynadı. Son filmi Davit Rondeli'nin yönettiği 1952 yapımı Zirvelerin Fatihleri filmiydi.[1]
Gürcü ve Sovyet sinemasının ilk yıldızı olarak, her ikisi de Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti halk sanatçısı seçildi ve 1941'de Stalin Ödülü'nü kazandı. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin onursal sanatçısı seçildi ve Kızıl Bayrak İşçi Partisi'nden üç madalya aldı. 1943'te Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne üye oldu. Vaçnadze 1953'te bir uçak kazasında öldü.[6] Ölümünden kısa bir süre önce şair ve yazar Boris Pasternak kır evini ziyareti sırasında onu yâd etti. NATO, Vaçnadze hakkında "Güzelliğiniz [içimizde] önünüzde diz çökme arzusu uyandırıyor!" dedi.[7]
Ölümünden sonra birkaç onursal ödül aldı. Tiflis'te bir cadde ve Georgian Shipping Company'nin bir petrol tankerine 1985'ten 1995'e kadar onun adı verildi.[8] Gürcü film ödülü, onuruna Nato olarak adlandırıldı.[9] 1981'de Nato Vaçnadze Evi Müzesi, Kaheti, Gurjaani'deki aile mülküne açıldı.[10]
Filmografi değiştir
| Yıl | İngilizce Başlık | Gürcüce Başlık | Rusça Başlık | Rolü | Yönetmen |
|---|---|---|---|---|---|
| 1923 | Arsen the Bandit | არსენა ყაჩაღი | Разбойник Арсен | Neno | Vladimir Barsky |
| Patricide | მამის მკვლელი | У позорного столба | Nunu | Hamo Beknazarian | |
| 1924 | Three Lives | სამი სიცოცხლე | Три жизни | Esma | Ivan Perestiani |
| 1925 | The Case of Tariel Mklavadze | ტარიელ მკლავაძის მკვლელობის საქმე | Герой нашего времени | Despine | Ivan Perestiani |
| Who is the Guilty? | ვინ არის დამნაშავე? | Наездник из Вайлд Вест | Pati | Alexandre Tsutsunava | |
| Horrors of the Past 2 | ათასის ფასად | - | - | Vladimir Barsky | |
| 1926 | The Gadfly | კრაზანა | Овод | Jema | Kote Marjanişvili |
| Natela | ნათელა | Натела | Natela | Hamo Beknazarian | |
| 1927 | Amok | ამოკი | Амок, закон и долг | Woman | Kote Marjanişvili |
| Giuli | გიული | Гиули | Guili | Nikoloz Şengelaia | |
| 1928 | The Living Corpse | - | Живой труп | Masha | Fedor Otsep |
| 1930 | Suburban Quarters | - | Кварталы предместья | Dora | Grigori Gritscher - Tcherikover |
| 1931 | Iron Brigade | - | Железная бригада | Masha | Dmitri Vasilyev |
| 1934 | The Last Crusaders | უკანასკნელი ჯვაროსნები | Последние крестоносцы | Tsitsya | Siko Dolidze |
| The Last Masquerade | უკანასკნელი მასკარადი | Последний маскарад | Tamari | Mikheil Chiaureli | |
| 1937 | The Golden Valley | ნარინჯის ველი | Золотистая долина | Nani | Nikoloz Şengelaia |
| Arsena | არსენა | Арсен | Neno | Mikheil Chiaureli | |
| 1939 | Girl from Khidobani | ქალიშვილი ხიდობნიდან | Девушка из Хидобани | Gviristine | Diomide Antadze |
| 1940 | Motherland | სამშობლო | Родина | Natela | Diomide Antadze ve Nikoloz Şengelaia |
| 1941 | Qadjana | ქაჯანა | Каджана | Marta | Konstantine Pipinaşvili |
| 1943 | He will come back | ის კიდევ დაბრუნდება | Он еще вернется | Manana | Diomide Antadze ve Nikoloz Şengelaia |
| 1947 | A Cradle for Akaki | აკაკის აკვანი | Колыбель поэта | Mano | Konstantine Pipinaşvili |
| 1948 | Keto and Kote | ქეთო და კოტე | Кето и Котэ | Dancing in the last scene | Vakhtang Tabliaşvili ve Shalva Gedevanişvili |
| 1952 | Conquerors of the Peaks | მწვერვალთა დამპყრობნი | Покорители вершин | Elisabed Lomidze | Davit Rondeli |
Notlar değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema. Scarecrow Press. Kasım 2008. ss. 724-725. ISBN 978-0-8108-6072-8.
- ^ Gvaladze (2005). "Who Discovered Nato Vachnadze?". 12. Tbilisi, Georgia: National Parliamentary Library of Georgia. ISSN 1512-0619.
- ^ "Images and Stars". Movies for the Masses: Popular Cinema and Soviet Society in the 1920s. Cambridge University Press. Kasım 1993. ss. 90-104. ISBN 978-0-521-46632-5.
- ^ The Film factory: Russian and Soviet cinema in documents 1896–1939. Taylor & Francis. Ocak 1988. ss. 237-239. ISBN 978-0-7100-9628-9.
- ^ Gvaladze (2006). "Nato Vachnadze's Cooperation With Esther Shubb". 15. Tbilisi, Georgia: National Parliamentary Library of Georgia. ISSN 1512-0619.
- ^ "Vachnadze, Nato". Dictionary of the Georgian National Biography. 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009.
- ^ Georgian newspaper reader. Dunwoody Press. Ekim 1995. s. 141. ISBN 978-1-881265-19-1.
- ^ Die Schiffe in Hamburg und auf der Elbe: Shipspotting (Almanca). Murmann Verlag. Mayıs 2006. s. 19. ISBN 978-3-938017-58-6.
- ^ Georgia: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. Temmuz 2007. s. 44. ISBN 978-1-84162-190-6.
- ^ "Nato Vachnadze House Museum" (Gürcüce). Georgian Museums Association. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009.