Mansur bin Aziz

Malik Mansur bin Aziz (Malik Mansur Nasreddin bin Aziz) (Arapça: "المنصور ناصر الدين محمد بن العزيز‎ " al-Mansur Nāsir ad-Dīn Muḥammad bin al-ʿAzīz) (d. 1189 – ö. 1216'dan sonra). 29 Kasım 1198 - Şubat 1200 döneminde üçüncü Eyyubiler Mısır Sultanlığı maliki görevi yapmıştır.

Mansur bin Aziz
Eyyûbîler Mısır Sultanı
Hüküm süresi	29 Kasım 1198 – 1200
Önce gelen	Aziz Osman bin Selahaddin
Sonra gelen	I. Adil
Doğum	1189
Ölüm	1216
Tam adı Melik Mansur Muhammed bin İmâdeddîn Osman
Hanedan	Eyyûbîler
Babası	Aziz Osman bin Selahaddin
Dini	İslam

Yaşamı

Selahaddin Eyyubi'nin torunu olup ikinci Eyyubiler sultanı Aziz Osman bin Selahaddin'in oğludur. Babası 1198'de Piramidler civarında bir sürek avında iken attan düşme kazası geçirerek öldükten sonra, Kahire'de bulunan Mısır Sultanlığı ileri gelenleri, Eyyubiler Suriye Emiri olan Adil'in iktidarı eline almasını önlemek için, Eyyubiler Mısır Sultanlığına Aziz Osman bin Selahaddin'in 9 yaşında olan oğlu Mansur bin Aziz'i getirdiler. Böylece Mansur Aziz üçüncü Eyyubiler Mısır sultanı olarak Eyyubiler Mısır Sultanlığı tahtına geçirildi.

Önce naipliği atabek unvanı ile Emir "Bahaddin Karakuş" aldı. Mısır ilerigelenleri babası ile (Adil ile birlikte) çatışmış olup emirlik görevlerini kaybetmiş olan eski Suriye Şam Emiri olan ve yeni sultan amcası olan Afdal bin Selâhaddîn'i Mısır'a davet ettiler. Afdal Ocak 1199'da Kahireye vardığında şehir halkının büyük tezehüratı ile karşılandı ve "atabek" unvanı ile Sultan naibi görevini üzerine aldı.

Afdal önce Mısır ordusu ile Mardin'de bulunan Suriye Şam Sultanı Adil'in merkezi olan Şam'a hücum edip bu şehri tekrar ele geçirmeyi planladı. Fakat Adil daha önce davranıp 7 Haziran 1199'da Şam'a geri döndü. Afdal Mısır ordusuyla ve ağabeyi olan Eyyubiler Halep Emiri Zahir Gazi desteğiyle 14 Haziran 1199'da Şam önüne geldi. Amca ve yeğen, hem Adil hen=m de Afdal, bir savaşa girmeyi göze alamadılar. Kendilerine danışmanlık yapan emirlerin tavsiyelerine aldırmadan, aralarında 6 ay sürecek bir barış üzerine anlaştılar. Afdal Şam önünden, ordu ile Mısır'a geri döndü.

Mısır'a döndükten sonra Efdal bu anlaşmaya dayanarak Mısır ordusunun askerlerinin çoğunu evlerine dönüp tarımla uğraşmaları gereği dolayısıyla ve mali yük olmaları nedeniyle dağıttı. Fakat Adil anlaşmaya uymadı; Suriye Şam ordusuyla Mısır'a girdi. Bilbays'da çok zayıf kalmış Mısır orduyla bir çarpışmada galip geldikten sonra 5 Şubat 1200'de Kahire'yi eline geçirdi. Adil, yeğeni 11 yaşında olan Sultan Mansur Aziz'i tahttan indirdi ve dördüncü Eyyubiler Mısır Sultanı olarak kendi tahta geçti. Aziz Mansur'un küçük yaşı dolayısıyla kendine Urfa valisi unvanı verildi. Afdal Mısır atabek'liğinden ayrıldı ve Havran'a sürgüne gönderildi.

Afdal sürgüne gitmekte iken yeğeni olan 11 yaşındaki Mansur bin Aziz'i Suriye'de Halep Emiri olan Zahir Gazi'in yanında bıraktı. Mansur bin Aziz amcası olan Zahir Gazi sarayında yaşamaya başladı. Bundan sonra Mansur Aziz'in hayatı hakkında pek az bilgi bulunmaktadır. 1216'da amcası olan Halep Emiri Zahir Gazi, eğer kendinin iki oğlu da hayata iken ölürlerse, Mansur bin Aziz'in Halep emirliğine geçmesini bildiren bir belge yayımlamıştır ve bu belge Mansur bin Aziz'in Halep'te yaşamı hakkında elimizde olan tek kaynaktır. Mansur bin Aziz'in ne zaman ve nerede vefat ettiği bilinmemektedir..

Kaynakça

• Fransizca Wikipedia "Malik al-Mansour" maddesi5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

• Grousset, Rene (1934-1936)Histoire des Croisades et du royaume franc de Jérusalem [2]27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 3 Cilt. Paris: Plon. OCLC 37267632 (Fransızca)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Aziz Osman bin Selahaddin	Eyyûbîler Mısır Sultanı 29 Kasım 1198 - Şubat 1200	Sonra gelen: I. Adil