Mesih kompleksi (Mesih karmaşası veya kurtarıcı saplantısı), bir bireyin bugün veya yakın gelecekte bir "kurtarıcı"[1] olmaya mahkum olduğuna dair bir inanca sahip olduğu bir zihin durumudur.[2] Terim aynı zamanda bir bireyin başkalarını kurtarmaktan veya yardım etmekten sorumlu olduğuna inandığı bir zihin durumuna da atıfta bulunabilir.

Dini yanılsama değiştir

"Mesih kompleksi" terimi, Mental Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabında (DSM), klinik bir terim veya teşhis edilebilir bir bozukluk olmadığı için ele alınmamıştır. Bununla birlikte, bozukluğun semptomları, megalomani sanrılarından muzdarip bireylerde bulunanlara veya sanrılıya doğru yön değiştiren görkemli benlik imajlarına sahip olanlara çok benzer.[3] Bir görüş, bunu özellikle sıkıntıya veya sakatlığa neden olan güçlü sabit inançlarla ilgili bir dini yanılsama kategorisi olarak tanımladı.[4] Megalomani olarak sınıflandırılan dinsel yanılsama türüdür, diğer iki kategori ise zulüm ve küçümsemedir.[5] Filozof Antony Flew'e göre, Tanrı'nın kendisiyle konuştuğunu ve insanların değişmesi için bir kanal görevi göreceğini söyleyen Pavlus, bu tür bir yanılsamanın örneğidir.[6] Kent-Flew tezi, deneyiminin işitsel ve görsel halüsinasyonlar gerektirdiğini savundu.

Örnekler değiştir

Bireyin kendini bir başkasını ya da bir grup yoksul insanı kurtarmak zorunda gördüğü tutum açısından, eylemin kendi önem duygusunu şişirdiği ve kendi yaşamlarını iyileştirmeye yardımcı oldukları insanların beceri ve yeteneklerini göz ardı ettiği bir kavram vardır.[7]

Mesih kompleksi en çok bipolar bozukluk ve şizofreniden muzdarip hastalarda bildirilmektedir. Kudüs'ü ziyaret ettikten sonra dindar bir bireyde bir Mesih kompleksi ortaya çıktığında, Kudüs sendromu olarak bilinen bir psikoz olarak tanımlanabilir.[8]

Ayrıca bakınız değiştir

Notlar değiştir

  1. ^ "Messiah Complex Psychology". flowpsychology.com. 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  2. ^ Media and Affective Mythologies: Discourse, Archetypes and Ideology in Contemporary Politics. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan. 2017. s. 155. ISBN 978-3-319-60758-0. 
  3. ^ Characters on the Couch: Exploring Psychology through Literature and Film: Exploring Psychology through Literature and Film. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. 2016. s. 151. ISBN 9781440836985. 
  4. ^ Psychosis and Spirituality: Consolidating the New Paradigm, Second Edition. Oxford: Wiley Blackwell. 2010. s. 240. ISBN 9780470683484. 
  5. ^ Psychosis and Spirituality: Consolidating the New Paradigm, Second Edition. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. 2010. s. 240. ISBN 9780470683484. 
  6. ^ Resurrected?: An Atheist and Theist Dialogue. Oxford: Rowman & Littlefield Publishers. 2005. s. 9. ISBN 0742542254. 
  7. ^ Corbett, Steve; Fikkert, Brian (2014). Helping Without Hurting in Short-Term Missions: Leader's Guide. Moody Publishers. ISBN 978-0-8024-9188-6. 
  8. ^ "Dangerous delusions: The Messiah Complex and Jerusalem Syndrome". Freethought Nation. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015.